 |
| Φορητή εικόνα του Αγίου Αποστόλου Θωμά δια χειρός Κωνσταντίνου Τζάνε του 1670 |
Μέσα στη σεπτή χορεία των δώδεκα μαθητών του Κυρίου συγκαταλέγεται και ο τιμώμενος στις 6 Οκτωβρίου Άγιος Απόστολος Θωμάς, ο λεγόμενος επίσης Δίδυμος. Ο Θωμάς γεννήθηκε στην Ιουδαία από φτωχούς γονείς και εξασκούσε το επάγγελμα του ψαρά. Από μικρή ηλικία επιδόθηκε στη μελέτη του Λόγου του Θεού, που σε συνδυασμό με την αγαθή προαίρεσή του, τον βοήθησε να αγαπήσει τον Ιησού Χριστό και να γίνει πιστός και αφοσιωμένος μαθητής και ακόλουθός Του. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί, ότι στην πρόθεση των Ιουδαίων να θανατώσουν τον Κύριο, ο Θωμάς προέτρεπε και τους άλλους μαθητές να συσταυρωθούν με τον Σωτήρα και Λυτρωτή Χριστό παρά να μείνουν στη ζωή, χωρίς την καθοδήγηση και τη διδασκαλία Του.
Επιπλέον ο Απόστολος Θωμάς ήταν ο μόνος από τους Αποστόλους, ο οποίος αξιώθηκε να δει την ένδοξη Μετάσταση της Υπεραγίας
Θεοτόκου στους Ουρανούς, αφού με θαυμαστό τρόπο βρέθηκε στη Γεσθημανή βλέποντας όλα όσα θαυμαστά συνέβαιναν, ζήτησε δε από την Παναγία να του δώσει για ευλογία την Τιμία Ζώνη Της, όπως και έγινε.
Επιπλέον ο Απόστολος Θωμάς ήταν ο μόνος από τους Αποστόλους, ο οποίος αξιώθηκε να δει την ένδοξη Μετάσταση της Υπεραγίας
Θεοτόκου στους Ουρανούς, αφού με θαυμαστό τρόπο βρέθηκε στη Γεσθημανή βλέποντας όλα όσα θαυμαστά συνέβαιναν, ζήτησε δε από την Παναγία να του δώσει για ευλογία την Τιμία Ζώνη Της, όπως και έγινε.
 |
| Η ψηλάφησις του Αποστόλου Θωμά. Εικόνα από το δωδεκάορτο του τέμπλου του Ιερού Ναού Αγίου Φιλίππου Βλασσαρούς Αθηνών. |
Μετά την Ανάστασή Του ο Κύριος παρουσιάστηκε στους μαθητές Του, οι οποίοι ήταν συγκεντρωμένοι στο υπερώο και μάλιστα με κλειστές τις πόρτες για τον φόβο των Ιουδαίων. Ο Θωμάς απουσίαζε και όταν οι υπόλοιποι του διηγήθηκαν ότι είδαν τον Ιησού Χριστό, εκείνος επέδειξε δυσπιστία. Μετά από οκτώ ημέρες ο Κύριος εμφανίστηκε και πάλι ενώπιον των μαθητών Του και κάλεσε τον δύσπιστο Θωμά να βάλει τον δάκτυλό του στην πλευρά Του, η οποία είχε τρυπηθεί από τη λόγχη, και να Τον ψηλαφίσει σωματικά. Και τότε ο Θωμάς, αφού ψηλάφισε τον Ιησού Χριστό, δήλωσε με παρρησία «Ο Κύριος μου και ο Θεός μου» και έγινε ο πρώτος, ο οποίος κήρυξε τη θεότητα του Χριστού μετά την Ανάστασή Του, γενόμενος υπόδειγμα προσωπικής μετοχής στη θεανθρώπινη αναστημένη ζωή του Κυρίου. Η σωτήρια αυτή ομολογία του Αποστόλου Θωμά εορτάζεται πανηγυρικά την Κυριακή του Αντίπασχα ή Κυριακή του Θωμά, όπως είναι ευρύτερα γνωστή.
 |
| Η ψηλάφησις του Αποστόλου Θωμά. Φορητή εικόνα του 17ου αιώνα από την Ιερά Μονή Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου Καλάμου Αττικής. |
Κατά την ημέρα της Πεντηκοστής και με την επιφοίτηση του Παναγίου Πνεύματος, ο Απόστολος Θωμάς όπως και οι υπόλοιποι μαθητές του Κυρίου, έλαβαν την εντολή να μεταβούν σε ολόκληρο τον κόσμο και να κηρύξουν το Ευαγγέλιο του Χριστού. Στον Απόστολο Θωμά ανατέθηκε η διάδοση του μηνύματος της χριστιανικής αλήθειας στις χώρες των Μήδων και των Πάρθων, αλλά και στις Ινδίες, όπου παρά τους δισταγμούς του ο ίδιος ο Κύριος τον ενθάρρυνε να μεταβεί εκεί για να κηρύξει τον Λόγο του Θεού. Την εποχή αυτή στα Ιεροσόλυμα βρισκόταν κάποιος έμπορος, ονόματι Αμβανής, τον οποίο είχε στείλει ο βασιλιάς Γουνδιαφόρος για να βρει επιδέξιο αρχιτέκτονα για να οικοδομήσει το ανάκτορό του, το οποίο θα έπρεπε να ξεπερνά σε μεγαλοπρέπεια και πλούτο όλα τα ανάκτορα των προκατόχων του. Τότε ο Κύριος παρουσιάστηκε στον Αμβανή και του υπέδειξε τον Θωμά ως αιχμάλωτο και δούλο του, αλλά και ως έμπειρο στην οικοδομική τέχνη. Ο Θωμάς πωλήθηκε ως σκλάβος στον έμπορο και στη συνέχεια έφυγαν για τις Ινδίες. Εκεί βρέθηκαν σ’έναν γάμο, όπου ο Θωμάς δεν έτρωγε. Τότε ο υπηρέτης του σπιτιού τον κτύπησε στο πρόσωπο για την αρνητική στάση του και ο Θωμάς του απάντησε, ότι για την πράξη του αυτή μακάρι ο Θεός να τον συγχωρέσει, το δε χέρι του θα το κατασπαράξουν τα θηρία προς παραδειγματισμό. Και πράγματι ο υπηρέτης τιμωρήθηκε, αφού τον κατασπάραξε ένα θηρίο, καθώς πήγαινε να φέρει νερό από το πηγάδι. Την τιμωρία του υπηρέτη πληροφορήθηκε ο ηγεμόνας της πόλεως, ο οποίος κάλεσε τον Θωμά να ευχηθεί και για την ευτυχία της νεόνυμφης κόρης του. Εκείνος με τη σειρά του δίδαξε στους νεόνυμφους τη χριστιανική πίστη και προπαντός τις αρετές της εγκράτειας και της παρθενίας. Ο πατέρας όμως της κόρης εξοργίστηκε, όταν αντίκρισε τους νεόνυμφους να κάθονται ο ένας απέναντι από τον άλλο και όχι μαζί. Με την προσευχή όμως των νεονύμφων ο πατέρας άλλαξε στάση και έγινε χριστιανός, στη συνέχεια δε βαπτίσθηκαν και οι τρεις από τον Απόστολο Θωμά.
Όταν ο Θωμάς παρουσιάστηκε στον βασιλιά Γουνδιαφόρο, του υποσχέθηκε να κατασκευάσει ένα επιβλητικό ανάκτορο, σύμφωνα με το ωραίο σχέδιο που του έκανε ο Απόστολος. Γι’ αυτό και ο βασιλιάς έδωσε την εντολή να του δώσουν το απαραίτητο χρυσάφι για να οικοδομήσει το παλάτι. Ο βασιλιάς έφυγε από την πόλη για τρία χρόνια και ο Θωμάς διένειμε το χρυσάφι στους φτωχούς, ενώ καθημερινά δίδασκε το Ευαγγέλιο του Χριστού και βάπτιζε όσους ασπάζονταν τη χριστιανική πίστη. Η πλούσια ιεραποστολική και φιλανθρωπική δράση του Αποστόλου Θωμά γνωστοποιήθηκε στον Γουνδιαφόρο, ο οποίος εξοργισμένος τον κάλεσε για να μάθει τί συμβαίνει. Ο Θωμάς του απάντησε ότι πράγματι έκτισε ένα πολύ ωραίο παλάτι, το οποίο βρίσκεται στον Ουρανό. Τότε ο βασιλιάς θεώρησε ότι τον κοροϊδεύει και διέταξε να τον φυλακίσουν. Το ίδιο βράδυ ο αδελφός του βασιλιά αρρώστησε βαριά από τη μεγάλη στεναχώρια και κάλεσε τον αδελφό του, γιατί θα πέθαινε. Είδε όμως σε οπτασία έναν Άγγελο, ο οποίος του έδειξε ένα περίφημο ανάκτορο στην αιώνια Βασιλεία των Δικαίων, το οποίο είχε οικοδομήσει ο Απόστολος Θωμάς. Ο Άγγελος έδωσε ζωή στο νεκρό σώμα του αδελφού του βασιλιά, ο οποίος αφού συνήλθε, διηγήθηκε στον βασιλιά για την ομορφιά του ουράνιου αυτού ανακτόρου. Τότε ο βασιλιάς μετανόησε και αφού διέταξε να αποφυλακισθεί ο Θωμάς, ζήτησε να βαπτισθεί χριστιανός, όπως και ο αδελφός του. Η μεταστροφή αυτή του βασιλιά παρακίνησε και προσέλκυσε και άλλους πολλούς να ασπασθούν τη χριστιανική πίστη και να βαπτισθούν χριστιανοί.
 |
| Η Τίμια Κάρα του Αγίου Αποστόλου Θωμά. Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Πάτμου. |
Στη συνέχεια ο Θωμάς πήγε σε άλλη πόλη των Ινδιών και με το φλογερό κήρυγμά του κατόρθωσε να προσελκύσει στη χριστιανική πίστη τη γυναίκα του βασιλιά Μισδίου και τη γυναίκα του άρχοντα Χαρασίου. Οι δύο αυτές γυναίκες, αφού βαπτίσθηκαν από τον Απόστολο Θωμά, αποφάσισαν να ζήσουν με άσκηση και εγκράτεια στα ανάκτορά τους. Το γεγονός αυτό προκάλεσε τόσο πολύ τον θυμό του Μισδίου, ώστε έδωσε εντολή να οδηγήσουν τον Θωμά στη φυλακή. Τη νύχτα ο Θωμάς έφυγε από τη φυλακή με τη δύναμη της προσευχής του και μετέβη σ’ ένα σπίτι, όπου τέλεσε τη Θεία Λειτουργία και βάπτισε μεταξύ άλλων και τον γιο του βασιλιά Μισδίου, Ουαζάνη. Στη συνέχεια επέστρεψε στη φυλακή. Ο βασιλιάς Μίσδιος βλέποντας ότι η ιεραποστολική δράση του Αποστόλου Θωμά προσέλκυε ολοένα και περισσότερους στον χριστιανισμό, διέταξε να τον θανατώσουν τρυπώντάς τον με λόγχες. Έτσι η επίγεια δράση του τέλειωσε με το ένδοξο μαρτύριό του, το οποίο έλαβε χώρα έξω από την πόλη του Μαλιαπούρ στην ανατολική πλευρά της ινδικής χερσονήσου.
 |
| Ο μεγαλοπρεπής Ιερός Ναός του Αγίου Αποστόλου Θωμά Αμπελοκήπων Αθηνών. |
Το σώμα του ενταφιάσθηκε με μεγάλες τιμές και ο τάφος του κατέστη αέναος πηγή θαυμάτων, αφού μεταξύ άλλων θεραπεύτηκε και ο δαιμονισμένος γιος του βασιλιά Μισδίου. Μετά από τη θεραπεία του γιου του, ο βασιλιάς ασπάσθηκε τον χριστιανισμό και βαπτίσθηκε χριστιανός. Το λείψανο του Αγίου Αποστόλου Θωμά, του οποίου η μνήμη τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας στις 6 Οκτωβρίου, διακομίσθηκε από έναν έμπορο το 232 στην Έδεσσα της Συρίας, όπου ο άγιος εορταζόταν ως πολιούχος και προστάτης της. Αργότερα ο γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου μετέφερε το λείψανο στην Κωνσταστινούπολη και το 1204 μεταφέρθηκε στη Ρώμη μαζί με τα λείψανα και άλλων αγίων που φυλάσσονταν στην Κωνσταντινούπολη. Σήμερα η τιμία κάρα του Αγίου Θωμά φυλάσσεται ως πολύτιμος θησαυρός στην ιστορική Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο Ιερό Νησί της Πάτμου. Σημαντική είναι και η λατρευτική τιμή του Αγίου Αποστόλου Θωμά, αφού 23 ενοριακοί ναοί στην Ελλάδα τιμούνται επ’ ονόματί του. Αξιομνημόνευτος είναι ο θεμελειωθείς το 1949 και εγκαινιασθείς το 1987 μεγαλοπρεπής Ιερός Ναός του Αγίου Αποστόλου Θωμά στην περιοχή Αμπελόκηποι (Γουδί) των Αθηνών, ο οποίος συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους ναούς της Αττικής, συγκεντρώνοντας πλήθος χριστιανών κατά τις δύο ετήσιες πανηγύρεις του, την Κυριακή του Θωμά και στις 6 Οκτωβρίου.
Βιβλιογραφία
Βίος και Παρακλητικός Κανών του Αγίου ενδόξου Αποστόλου Θωμά, Πάτμος 2002.
 | |||
| Άγιος Θωμάς Αμπελοκήπων: Ένας ιστορικός και μεγαλοπρεπής ναός των Αθηνών. |
http://syndesmosklchi.blogspot.gr
Κλικ εδώ. Εορτασμός Αγίου Αποστόλου Θωμά & Κυριακή Γ΄ Λουκά στο Καμάρι της Σαντορίνης 6.10.2019
Κλικ εδώ. Εορτασμός Αγίου Θωμά στο Παλιό Χωριό της Σαντορίνης 23.4.2017
