Του αγίου Κωνσταντίνου (Ίωάν. 10,1-9)Η θύρα
«Εγώ ειμί ή θύρα δι' εμού εάν τις εισέλθη, σωθήσεται, και εισελεύσεται και εξελεύσεται, και νομήν ευρήσει» (Ίωάν. 10,9)
ΣΗΜΕΡΑ, αγαπητοί μου, είναι εορτή και πανήγυρης μεγάλη. Εορτάζουν δύο θρησκευτικές φυσιογνωμίες, δύο άγιοι, πού ή γλώσσα της Εκκλησίας τους ανέβασε πολύ ψηλά, στο επίπεδο των ισαποστόλων. Σήμερα είναι ή μνήμη των δύο αγίων
θεοστέπτων βασιλέων και ισαποστόλων Κωνσταντίνου και της σεβάσμιας μητρός του Ελένης.
Σήμερα, κοντά στους αγίους, εορτάζουν και όσοι και όσες φέρουν τα ωραία ονόματα τους. Μικροί και μεγάλοι, απλοί άνθρωποι του λαού άλλα και αξιωματούχοι και κυβερνείται και πρίγκιπες και βασιλείς εορτάζουν
σήμερα. Δεν είπα τίποτε. Σήμερα εορτάζει ολόκληρος ό Ελληνικός λαός, εορτάζουν γενεές γενεών. Λίγα ονόματα στην Ιστορία του πολύπαθους και μαρτυρικού έθνους μας ηλεκτρίζουν τόσο όσο το όνομα Κωνσταντίνος.
Το όνομα αυτό έφερε ό σημερινός άγιος, ό Κωνσταντίνος Α' ό Μέγας (1337), ό ένδοξος και ηρωικός ιδρυτής της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, αλλά και ό τελευταίος μαρτυρικός αυτοκράτωρ του Βυζαντίου, ό Κωνσταντίνος ΙΑ' ό Παλαιολόγος (1405-1453).
Έτσι το όνομα Κωνσταντίνος έγινε σύμβολο, συνδέθηκε με τΙς παραδόσεις και τους θρύλους του γένους μας, και ιδίως με το όραμα της βασιλίδος των πόλεων, της Κωνσταντινουπόλεως.
Για αυτό ή σημερινή εορτή είναι θρησκευτική και εθνική. Δεν θα σας διηγηθώ τον βίο των σημερινών αγίων. Αντί ν' ανοίξω το συναξάρι, την ιστορία, και να σας διηγηθώ τον βίο τους, θα μου επιτρέψετε να ρίξουμε ένα βλέμμα στο σημερινό ευαγγέλιο και μάλιστα στο τελευταίο ρητό.
Το τελευταίο ρητό του σημερινού ευαγγελίου λέει•«Εγώ ειμί ή θύρα• δι' εμού εάν τις είσέλθη, σωθήσεται, και εισελεύσεται και εξελεύσεται, και νομήν ευρήσει»(Ιωάν. 10,9).Τι σημαίνουν τα λόγια αυτά του Χριστού;
Για πρόβατα και βοσκούς μιλάει το ευαγγέλιο. Μας λέει ό Κύριος παραβολικός, ότι όπως τα άλογα πρόβατα αναπαύονται και ασφαλίζονται μέσα στο μαντρί, έτσι υπάρχει και μία άλλη μάνδρα, πνευματική. είναι ή Εκκλησία του, στην οποία αναπαύονται και ασφαλίζονται τα λογικά πρόβατα, οι άνθρωποι, έφ' όσον βεβαίως το θέλουν.
Όποιος δεν θέλει, είναι ελεύθερος να μείνει έξω από τη μάνδρα. Τα λόγια αυτά σημαίνουν, ότι ό κόσμος χωρίζεται σε δύο παρατάξεις• στη μία είναι οι έκτος της μάνδρας, στην άλλη οι εντός της μάνδρας• οι μεν βρίσκονται κοντά στο Χριστό, οι άλλοι είναι μακριά από το Χριστό.
Πώς ζουν, αγαπητοί μου, οι έκτος της μάνδρας, αυτοί πού μένουν μακριά από το Χριστό; Ό άνθρωπος πού μένει έξω από τη μάνδρα του Χριστού δεν έχει ασφάλεια και ανάπαυση. Και πώς να έχει; Σάς ερωτώ• μπορεί το πρόβατο τη νύχτα να είναι ασφαλισμένο και αναπαυμένο έξω από το μαντρί του; μπορεί το πουλί να ζήση και να πετάξει χωρίς ατμοσφαιρικό αέρα; μπορεί το λουλούδι ν' αντέξει έξω απ' τη γλάστρα; μπορεί το ψάρι να ζήση έξω απ' τη θάλασσα; Όσο μπορεί το ψάρι να ζήση έξω απ' τη θάλασσα και το λουλούδι ν' άνθηση έξω απ' το περιβόλι και το πουλί να πετάξει χωρίς αέρα και το πρόβατο να ζήση έξω απ' το μαντρί, άλλο τόσο μπορεί και ό άνθρωπος να ζήση έξω απ' το μαντρί του Χριστού.
Ότι είναι για το σώμα οι πνεύμονες και ή καρδιά —κι ακόμη παραπάνω—, αυτό για τον άνθρωπο είναι ό Χριστός. Δέν μπορείς να ζήσης χωρίς Χριστό.
Λόγια είναι αυτά; Απόδειξης οι σύγχρονοι άνθρωποι. Τι πέτυχαν με τα γράμματα τις επιστήμες και τις θεωρίες τους ή με τα πλούτη τους θησαυρούς και τον τεχνικό πολιτισμό τους; Ένα μεγάλο κενό!
Μικροί και μεγάλοι, ανεξαρτήτως ιδεολογικής τοποθετήσεως, από βορρά μέχρι νότου και από δυσμών μέχρι ανατολών, όλοι οι άνθρωποι φέρουν επάνω τους την αγωνία και το άγχος.
Ή σημερινή γενεά περισσότερο από κάθε άλλη μπορούσε να ζήση ευτυχισμένη• και όμως ζη στιγμές δραματικές. Γιατί; Διότι έφυγε ό «ατμοσφαιρικός αέρας», έφυγε το «άρωμα», έφυγε το «έδαφος», έφυγε ή «ζωή». Δέν βρίσκει ανάπαυση ό άνθρωπος, αγωνιά, σπαρταρά. Πάρτε το ψάρι, βγάλτε το απ' τη θάλασσα, βάλτε το πάνω σε μια αμμουδιά —ας είναι και χρυσή—, αυτό σπαρταράει.
Αν είχε γλώσσα, θα σου έλεγε• Δός μου το νερό, να πέσω μέσ' στη θάλασσα, ν' αναπνεύσω, να ζήσω. Έτσι και ό άνθρωπος.
Που ζητεί σήμερα ό άνθρωπος την ανάπαυση και την ασφάλεια; Χτυπάει πολλές πόρτες. Ρίξτε μια ματιά στην κοινωνία, από τις καλύβες των φτωχών μέχρι τα μέγαρα των πλουσίων. Όλοι ζητούν ανάπαυση και ασφάλεια στα χρήματα, στις ανέσεις, στις απολαύσεις, στις γυναίκες, στις διασκεδάσεις, στα σπορ και τον αθλητισμό, στις εκδρομές και τον τουρισμό, στη γνώση και την πολιτική, σε εγκόσμια δηλαδή στηρίγματα. Ή πείρα της ζωής λέει, ότι σε κανένα απ' αυτά δέ' βρίσκουν εκείνο πού ζητούν. Διότι χτυπούν λάθος πόρτα!
Ποια είναι ή ασφάλεια του σημερινού άνθρωπου; Καμία ασφάλεια. Ταραχή και ανασφάλεια χαρακτηρίζει τη ζωή.
Το πρόβατο δεν είναι ασφαλισμένο τη νύχτα έξω από το μαντρί, κι ό άνθρωπος είναι ανασφαλής και ανήσυχος έξω από τη Μάνδρα του Χριστού, την αγία αυτή Εκκλησία.
Έξω απ' το μαντρί το πρόβατο το τρώει ό λύκος• και έξω από την αγία Ορθοδοξία μας ό άνθρωπος θα πέσει θύμα ληστών, απατεώνων και εκμεταλλευτών, πού ζητούν να τον παρασύρουν και να τον ρίξουν στις χαράδρες της απώλειας και καταστροφής.
Το τέλος του κόσμου είναι εκείνο πού είπε ό σοφός Σολομών «Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης» (Έκκλ. 1,2).
Μη χτυπάτε, λοιπόν, άλλες πόρτες• αυτό πού ζητάτε δεν υπάρχει εκεί. «Εγώ ειμί ή θύρα», φωνάζει ό Χριστός. Μέσα στην ταλαιπωρία του κόσμου τούτου ακούγεται ή γλυκεία φωνή του' «Εγώ ειμί ή θύρα», ή μόνη θύρα.
«Εγώ ειμί ή θύρα• δι' εμού εάν τις εισέλθει σωθήσεται, και εισελεύσεται και εξελεύσεται, και νομήν ευρήσει» (έ.ά.). Ω λόγια ανεκτίμητα, ω λόγια πού δεν υπάρχει ζυγαριά να τα ζύγιση! Τα λόγια αυτά του Χριστού έχουν βάθος και πλάτος και ύψος εννοιών. Οι άλλες θύρες είναι απατηλές παγίδες- ή θύρα του Χριστού είναι ασφαλές καταφύγιο, είναι γαλήνιο λιμάνι. Στις άλλες θύρες οι άνθρωποι το μόνο πού βρίσκουν είναι πικρά «κεράτια» σαν εκείνα πού έτρωγε ό άσωτος προσπαθώντας να κορέση την πείνα του (Λουκ. 15,16)• στην θύρα του Χριστού ό άνθρωπος βρίσκει το καθαρό φαγητό και το σωτήριο φάρμακο, βρίσκει το άδολο γάλα αλλά και την στερεά τροφή, το ύδωρ το ζών, τον άρτο της ζωής τον επιούσιον, βρίσκει τον μόσχο τον σιτευτό.
«Εγώ ειμί ή θύρα». Εάν, αδελφοί μου, μακριά από το Χριστό υπάρχει ή αγωνία, το άγχος, ή πικρία και ό θάνατος, κοντά στο Χριστό υπάρχει ή βεβαιότης, ή σιγουριά, ή αφοβία, ή ειρήνη, ή ηρεμία, ή αγαλλίασης ή πνευματική, υπάρχει το θέλγητρο του ουρανού.
Λόγια είναι αυτά; Πώς θα μπορούσα να σας το περιγράψω! Θα ήθελα να έχω τη θεολογία του Χρυσοστόμου, την ποίηση του Δάντη, τα χαρίσματα των ρητόρων, τη χάρι των ζωγράφων, για να παραστήσω μπροστά σας τη χαρά και την αγαλλίαση πού βρίσκουν όσοι περνούν την θύρα του Χριστού και εισέρχονται στο βασίλειο του.
Με ένα λόγο• βρίσκουν αυτό πού ζητούν και διψούν οι καρδιές όλων μας, μικρών και μεγάλων, βρίσκουν τη σωτηρία. Όποιος περνά αυτή τη θύρα και γίνεται πρόβατο της ποίμνής του Χριστού, φθάνει στον ουράνιο Πατέρα.
Έτσι συνέβη και με τον Μέγα Κωνσταντίνο• δέχθηκε την κλήση και πέρασε την θύρα του Χριστού, πού είναι ή ζωή του κόσμου, το άλφα και το ωμέγα, ό πνευματικός άξων γύρω από τον οποίο στρέφονται οι αιώνες.
Ονόματα άλλων, πού θεωρούνται μεγάλοι, σβήνουν και λησμονούνται - το όνομα του Χριστού θα ζή και θα βασιλεύει εις αιώνας αιώνων «και της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος» (Λουκ. 1,33).
Αδελφοί μου, θα ήθελα να σας μεταδώσω αυτό πού πιστεύω, αυτό πού γνωρίζω• ότι δεν υπάρχει υπό τον ουρανόν άλλο όνομα πού μπορεί να μας σώσει, παρά μόνο το όνομα του Ιησού Χριστού, ενώπιον του οποίου «πάν γόνυ κάμψει επουρανίων και επιγείων και καταχθόνιων, και πάσα γλώσσα εξομολογήσεται ότι Κύριος Ιησούς Χριστός εις δόξαν Θεού πατρός» (Φιλ. 2,10-11)• αμήν.
Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία η οποία έγινε στον Ιερό ναό Αγίου Κων/νου και
Ελένης Ηλιουπόλεως Αθηνών την 21-05-1960. Καταγραφή και σύντμησης 21-5-2005