Η Εκκλησία του Αϊ Γιώργη στον Πύργο Σαντορίνης λέγεται ότι κτίσθηκε το 1754.
Την ονομασία κατιφιό το πήρε σίγουρα από το σπήλαιο το οποίο βρίσκεται πλησίον και πάνω από την εκκλησία.
Ιδιοκτήτης της είναι η Μάρθα Καταβάτη Κουτσογιαννοπούλου από τον Πύργο Καλλίστης κόρη του Γεωργίου Καταβάτη από όπου και την κληρονόμησε.
Η εικόνα του ναού φυλάσσεται στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στον Πύργο και μόνον την ημέρα που γιορτάζει ο
Άγιος 23 Απριλίου και πάντα μετά το Πάσχα παίρνει την θέση της μέσα στο ξωκλήσι.
Λέγεται επίσης ότι έχει κάνει θαύματα.
Όπως μου εξιστόρησε ο κος Γιώργος Καταβάτης ο παππούς του του μίλησε κάποτε για ένα Καΐκι φορτωμένο με ασβέστη που προσέγγιζε το νησί μέσα σε σφοδρή θαλασσοταραχή, και κινδύνευε να καεί (λόγω του φορτίου) καίγοντας μαζί και το πλήρωμα.
Όπως μου εξιστόρησε ο κος Γιώργος Καταβάτης ο παππούς του του μίλησε κάποτε για ένα Καΐκι φορτωμένο με ασβέστη που προσέγγιζε το νησί μέσα σε σφοδρή θαλασσοταραχή, και κινδύνευε να καεί (λόγω του φορτίου) καίγοντας μαζί και το πλήρωμα.
Ο Καπετάνιος Σαντορινιός στην καταγωγή ο Απόστολος Μουσούρης βλέποντας μπροστά από την πρύμνη του καϊκιού το ξωκλήσι του Αγίου προσευχήθηκε στην χάρη του να γαληνέψει η θάλασσα για να φτάσουν σώοι στο νησί. Έτσι και έγινε. Ο ίδιος και η μετέπειτα φαμίλια του την ημέρα της γιορτής του Αγίου ακόμα και σήμερα επισκέπτονται την εκκλησία και συμμετέχουν στην πανήγυρη.
Η λαογραφία αναφέρεται, όσον αφορά το Σπήλαιο του Κατιφιού ,ή κατεφιού ,ή βασίλειο σε θρύλους.
Λέγεται ότι ένας βασιλιάς θέλοντας να τιμωρήσει την κόρη του την έβαλε σε ένα πλοίο για να την εξορίσει μακριά.
Λέγεται ότι ένας βασιλιάς θέλοντας να τιμωρήσει την κόρη του την έβαλε σε ένα πλοίο για να την εξορίσει μακριά.
Ενώ ταξίδευαν και βρίσκονταν έξω από το Καμάρι η βασιλοπούλα παρακάλεσε τον καπετάνιο να την αφήσει ελεύθερη εφ’ όσον του υποσχέθηκε ότι θα κρυφτεί και κανένας δεν θα μάθει που βρίσκεται.
Έτσι και έγινε . Την αποβίβασαν στο Καμάρι και η πριγκίπισσα βλέποντας το εκκλησάκι του Άι Γιώργη στο απρόσιτο σημείο που βρισκόταν αποφάσισε να πάει να κρυφτεί εκεί.
Εκεί συνάντησε ένα καλόγερο του οποίου του εξήγησε τι της είχε συμβεί και τον παρακάλεσε να την κρύψει κάπου που κανείς δεν πρόκειται να την ανακαλύψει.
Ο καλόγερος λοιπόν της έδειξε το σπήλαιο της εξήγησε ότι είναι απρόσιτο ότι δεν θα ήταν δυνατόν να κατεβαίνει από εκεί και ότι θα έπρεπε να ανεβάζει με καλάθι τις τροφές που αυτός θα τις έφερνε.
Έτσι και έγινε ώσπου μια μέρα μετανιωμένος ο Βασιλιάς ψάχνοντας την κόρη του έφτασε εκεί όπου και την βρήκε και την πήρε πίσω στο βασίλειό του.
Άλλοι λένε ότι ήταν τόπος τιμωρίας μιας άπιστης βασίλισσας.
Η λέξη κατιφιό σημαίνει καταφύγιο ή κατίφια μέρος που δεν το βλέπει ο ήλιος και βασίλειο γιατί έμεινε εκεί η βασιλοπούλα.
Πολλοί πιστεύουν ότι η είσοδος του σπηλαίου χτίστηκε για να κρύβονται οι κάτοικοι της περιοχής από τους πειρατές και έτσι δικαιολογείται και η ύπαρξη των τριών οπών που είναι σαν πολεμίστρες στον τοίχο που κλείνει την είσοδο του σπηλαίου.
Το σπήλαιο Κατηφιό το συνδέουν επίσης με το «Βασίλειο» όπως ονομάζουν την Αρχαία Πόλη της Θήρας.
Το σπήλαιο είναι μικρό σε μέγεθος και το σπηλαιολογικό του ενδιαφέρον του είναι ακριβώς η διάνοιξή του σε ασβεστόλιθο ενώ ο κύριος όγκος του ασβεστόλιθου της Θήρας έχει καλυφθεί από τα υλικά του ηφαιστείου.
Η είσοδός του έχει άνοιγμα 4,5 μ και ύψος 8 μ. Την είσοδο κλείνει τοίχος που σώζεται προς τα αριστερά 3 μ. , έχει ύψος 3,5 και πάχος 1μ. Στην βάση του σχηματίζεται καμάρα και στερεώνεται σε ογκόλιθο.
Σώζονται τρείς τρύπες στον τοίχο που φαίνεται ότι χρησίμευαν για πολεμίστρες.
Όλη η είσοδος του σπηλαίου ήταν κτισμένη.
Εξωτερικά επικοινωνούσαν με ξύλινη σκάλα που την τοποθετούσαν στην καμάρα και την κατέβαζαν από το σπήλαιο. Το μήκος του είναι 12 μ. και κλείνει σε γωνία. Το ύψος του της εισόδου είναι 8 μ., στο κέντρο 4μ. και στο τέλος 2,2μ. Το κατ’ ευθείαν γραμμή μήκος του 12μ. το δε μεγαλύτερο ύψος της οροφής του 8 μ. και έχει διαφορά δαπέδου από την είσοδο 1,2μ. βάθος στο τέλος του σπηλαίου.
Το κτίσιμο του τοίχου στην είσοδο είναι μεσαιωνικό.
Τα λεπτομερή στοιχεία για το σπήλαιο τα ξεσήκωσα από παλαιότερη αναφορά του Ι. Ιωάννου ο οποίος το 1970 ηγήθηκε ομάδας σπηλαιολόγων και μελέτησε το σπήλαιο με συνεργάτες τους Θ. Πίτσιο, Α. Αρώνη, Α. Οικονομάκη και με την συμμετοχή επίσης & η Α. Πετροχείλου.
Τα λεπτομερή στοιχεία για το σπήλαιο τα ξεσήκωσα από παλαιότερη αναφορά του Ι. Ιωάννου ο οποίος το 1970 ηγήθηκε ομάδας σπηλαιολόγων και μελέτησε το σπήλαιο με συνεργάτες τους Θ. Πίτσιο, Α. Αρώνη, Α. Οικονομάκη και με την συμμετοχή επίσης & η Α. Πετροχείλου.
Σίγουρα ο ΄Αϊ Γιώργης και το σπήλαιο του κατεφιού χρειάζονται περισσότερα λαογραφικά και ιστορικά στοιχεία για να ολοκληρωθεί αυτή η μικρή αναφορά στα δύο αυτά όμορφα ,απρόσιτα και παραμελημένα όσων αφορά την αισθητική άποψη του τοπίου από την πολιτεία, μνημεία.
Η επιστροφή στο χωριό είναι πιο εύκολη εφ’ όσον έχεις πλέον συνηθίσει το ύψος και στο μυαλό σου δεν τριγυρνούν άσχημες σκέψεις παρά μόνο το μυστήριο που ξεδιπλώνεται μέσα από την λαογραφία. Υπάρχει και άλλο μονοπάτι 50 μ. περίπου αριστερά μετά τον Άϊ Γιώργη που σε οδηγεί επάνω στον Προφήτη Ηλία. Μου φάνηκε δύσβατο και δεν νομίζω ότι παρέχει καμία ασφάλεια.
Εγώ πάντως επέστρεψα από κει που ήρθα για σιγουριά και για να συναντήσω τον κο Γ. Καταβάτη και την κόρη του Μάρθα οι οποίοι με βοήθησαν πολύ για να μαζέψω αυτό το λίγο αλλά πολύτιμο υλικό. Τους ευχαριστώ πολύ.
Άγιος Γεώργιος (Κατεφυό) Βιβλιογραφία "Οι εκκλησίες του Χωριού μας" Εκδόσεις Καλλίστη 2005
Στα δυτικά του χωριού του Πύργου και πάνω στους άγριους και ξερούς άδενδρους βράχους του Προφήτη Ηλία, σαν λευκό αγριοπούλι που καραδοκεί, μοιάζει από μακριά το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου.
Άγιος Γεώργιος (Κατεφυό) Βιβλιογραφία "Οι εκκλησίες του Χωριού μας" Εκδόσεις Καλλίστη 2005
Στα δυτικά του χωριού του Πύργου και πάνω στους άγριους και ξερούς άδενδρους βράχους του Προφήτη Ηλία, σαν λευκό αγριοπούλι που καραδοκεί, μοιάζει από μακριά το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου.
Οικοδομήθηκε το 1754 και ανήκει στον αρχιτεκτονικό ρυθμό της μονόκλιτης καμαροσκεπούς βασιλικής στην αρχική μορφή του, όταν υπήρχε μόνο το μεσημβρινό τμήμα του ναού.Αργότερα προστέθηκε το βόρειο τμήμα, σε ρυθμό στενομέτωπου σταυρολιθικού και συγχρόνως έγινε και προέκταση προς τα δυτικά του παλαιού ναού.
Πάνω από τον ναό συναντάμε ερείπια πολυπληθών θολωτών κατασκευών, τα οποία πιθανόν να αποτελούσαν κατοικίες μοναχών.Η παράδοση αναφέρει ότι στο σπήλαιο που είναι πενήντα μέτρα πάνω από τον ναό είχε καταφύγει κάποια πριγκίπισσα για να προφυλαχθεί από τους πειρατές.
Οι άγιες εικόνες του ναού έχουν μεταφερθεί στον Άγιο Σπυρίδωνα στον Πύργο Καλλίστης.
Ο Άγιος γιορτάζει στις 23 Απριλίου (κινητή η εορτή του λόγω του εορτασμού της Ανάστασης.
Πλούσια πανήγυρη προσφέρει η οικογένεια Καταβάτη.
Απολυτίκιον Ήχος δ'
Ως των αιχμαλώτων ελευθερωτής και των πτωχών υπερσπιστής, ασθενούντων ιατρός, βασιλέων υπέρμαχος Τροπαιοφόρε, Μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Στη συνέχεια μπορείτε να δείτε ανάλογες εικόνες του εορτασμού από την ιστοσελίδα μας.
Κλικ εδώ για να δείτε και να ακούσετε την ρίμα του Αγίου Γεωργίου στο Κατεφιό και γλέντι κατά την ημέρα της γιορτής 23.4.2012
Κλικ εδώ για να δείτε τον εορτασμό του Αγίου Γεωργίου του Φτωχού στο Πύργο Σαντορίνης 2012
Πηγή: Αρμενιστής
