ΚΑΤΑΓΩΓΗ: H Αγία Μεγαλομάρτυς Κυριακή γεννήθηκε στη Νικομήδεια της Μ. Ασίας και ήταν η μοναχοκόρη του Δωρόθεου και της Ευσεβίας. Οι γονείς της ήταν Έλληνες, ευσεβείς χριστιανοί και ευκατάστατοι, αλλά χωρίς παιδιά. Προσευχόμενοι αδιαλείπτως, απέκτησαν ένα παιδί εκ Θεού. Αυτό, επειδή γεννήθηκε ημέρα Κυριακή (την ημέρα του Κυρίου), της δόθηκε το όνομα Κυριακή. Από την παιδική της ηλικία η Κυριακή ήταν αφιερωμένη στο Θεό. Ήταν όμορφη στο σώμα και στην ψυχή. Πολλοί μνηστήρες τη ζήτησαν σε γάμο, αλλά απέρριπτε όλες τις προτάσεις, λέγοντας ότι είναι αρραβωνιασμένη με τον Χριστό τον Κύριο και ότι δεν επιθυμούσε τίποτε περισσότεροαπό το να πεθάνει εν παρθενία.
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ: Ένας δικαστής της πόλης ήθελε να αρραβωνιάσει την Κυριακή με το γιο του, δεδομένου μάλιστα ότι εκείνη προερχόταν από πλούσια οικογένεια. Καθώς και η δική του πρόταση απορρίφθηκε, κατήγγειλε την Κυριακή και τους γονείς της ως Χριστιανούς στον τότε αυτοκράτορα Διοκλητιανό. Ο αυτοκράτορας διέταξε οι γονείς της να υποβληθούν σε βασανιστήρια. Ο Δωρόθεος ξυλοκοπήθηκε άγρια, μέχρι του σημείου οι στρατιώτες από την κούραση να σταματήσουν να τον χτυπούν. Επειδή ούτε η κολακεία, ούτε τα μαρτύρια είχαν αποτέλεσμα, ο Δωρόθεος και η Ευσεβία εξορίσθηκαν στη Μελιτηνή, στα σύνορα Αρμενίας Καππαδοκίας, όπου πέθαναν υπομένοντας πολλά δεινά για τον Χριστό1.
ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Έστειλε τότε ο αυτοκράτορας την Κυριακή να ανακριθεί από τον Καίσαρα Μαξιμιανό. Η Κυριακή αρνήθηκε να αποκηρύξει την πίστη της. Ως αποτέλεσμα ο Μαξιμιανός διέταξε να τη μαστιγώσουν. Οι άνδρες του αυτοκράτορα τη βασάνισαν με κάθε δυνατό τρόπο, αλλά η πίστη της ήταν ακλόνητη. Ένα βράδυ, καθώς κείτονταν στο πάτωμα του κελλιού της, άκουσε τη φωνή του Θεού να της λέει: «Μη φοβάσαι τα βασανιστήρια Κυριακή, το πνεύμα μου είναι μαζί σου». Ακόμη κι έπειτα από πολλές και τρομερές δοκιμασίες, ο Μαξιμιανός απέτυχε να πείσει τη νεαρή γυναίκα να αλλάξει την πίστη της. Την έστειλε τότε στον έπαρχο Βιθυνίας Ιλαρίωνα, από τον οποίο ζήτησε να κάνει την Κυριακή ειδωλολάτρη ή να του την ξαναστείλει. Ο Ιλαρίων έβαλε τα δυνατά του για να το πετύχει αυτό. Ένα από τα βασανιστήρια που δοκίμασε ήταν να την βάζει να κρέμεται από τα μαλλιά της αρκετές ώρες ενώ στρατιώτες της έκαιγαν το σώμα με αναμμένες δάδες. Τέλος, την έριξαν σε ένα κελί φυλακής. Εκείνη τη νύχτα ο Χριστός εμφανίστηκε και της θεράπευσε τις πληγές. Βλέποντας τη θαυματουργή σωτηρία της Κυριακής πολλοί ειδωλολάτρες πίστεψαν στο Χριστό με συνέπεια να θανατωθούν από τους στρατιώτες του επάρχου. Ύστερα από εξαντλητική ανάκριση, οδήγησαν την Κυριακή στο ναό ελπίζοντας πως μετά τα τόσα βασανιστήρια θα θυσίαζε στα είδωλα. Εκείνη, παρακαλούσε μέσα της το Χριστό να τη βοηθήσει. Τότε ένας δυνατός τοπικός σεισμός που τρόμαξε τους δημίους έκανε τα αγάλματα του ναού να πέσουν από τα βάθρα τους και να συντριβούν. Αφού η Αγία οδηγήθηκε ξανά στη φυλακή, ο νέος έπαρχος Απολλώνιος διέταξε να συνεχιστεί το “έργο” του προκατόχου του. Η Κυριακή οδηγήθηκε λοιπόν σε νέα βασανιστήρια. Όταν όμως την έριχναν στη φωτιά, οι φλόγες δεν την έκαιγαν. Όταν την έριχναν στα άγρια θηρία αυτά ημέρευαν. Εν τέλει, ο Απολλώνιος την καταδίκασε σε αποκεφαλισμό. Της δόθηκαν λίγα λεπτά για να προσευχηθεί, και ζήτησε από το Θεό να παραλάβει την ψυχή της, συγχωρώντας αυτούς που εξ αιτίας τους πέθαινε και μαρτυρούσε για το Χριστό. Έπειτα έγειρε προς τη γη. Όταν ο δήμιος πλησίασε για να εκτελέσει τη διαταγή, είδε ότι η Κυριακή ήταν ήδη νεκρή. Η Παρθενομάρτυς Αγία Κυριακή ήταν μόλις 21 χρονών.
Απολυτίκιο: “Ως βρύσις πολύκρουνος παρθενομάρτυς Χριστού, κατήρδευσας πάνσοφε την Εκκλησίαν αυτού, και ήθλησας άριστα. Έσωσας τους εν σκότει της ειδωλομανίας, αίγλη των σων θαυμάτων, Κυριακή αθλοφόρε. Διό εν παρρησία Χριστώ πρέσβευε σωθήναι ημάς.”
1. Κατ' άλλους Συναξαριστές, οι γονείς της συνελήφθησαν και μετά από ανάκριση βασανίστηκαν και αποκεφαλίστηκαν από το δούκα Ιούστο, κατά τη διάρκεια του διωγμού του Διοκλητιανού..
Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς +7 Ιουλίου
Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου
Βιβλιογ.: Μητροπ. Κοζάνης Διονυσίος Ψαριανός, Εικόνες έμψυχοι, Απ.. Διακονία, σ.93-95
Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας.http://aktines.blogspot.gr
