ΤΟ ῥητὸ αὐτὸ εἶνε παρμένο ἀπὸ τὴν πρὸς ῾Ρωμαίους ἐπιστολή. Ἐκεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος, γιὰ νὰ ἐμψυχώσῃ τοὺς Χριστιανοὺς στὴ μάχη ἐναντίον τῆς εἰδωλολατρίας, τοὺς λέει ὅτι τὸ τέλος θὰ εἶνε νίκη καὶ θρίαμβος.
Ἡ ῾Ρώμη, πρωτεύουσα τοῦ κόσμου, εἶχε τότε ἕνα ἑκατομμύριο κατοίκους. Οἱ Χριστιανοί, περίπου χίλιοι, ἦταν μειοψηφία μικρὴ ἀλλὰ δυναμική. Οἱ λίγοι αὐτοὶ ἦταν στὸ στόχαστρο διωγμοῦ· τοὺς συκοφαντοῦσαν, τοὺς συνελάμβαναν καὶ τοὺς ὡδηγοῦσαν σὲ δικαστήρια καὶ ἀμφιθέατρα· δοκίμαζαν μύριες θλίψεις.
Ἔρχεται λοιπὸν ὁ ἀπόστολος Παῦλος καὶ μεταξὺ ἄλλων τοὺς λέει· «Τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν» (῾Ρωμ. 8,28). Τί θέλει νὰ πῇ; Ἐννοεῖ τὸ ἑξῆς. Ἀγαπᾷς τὸ Θεό; Μὴν περιμένεις, ἐπειδὴ τὸν ἀγαπᾷς, νὰ σοῦ ἔρχωνται ὅλα εὐχάριστα. Νὰ περιμένῃς διωγμό. Ὅσο πιὸ πιστὸς στὰ δόγματα τῆς πίστεως μένεις, τόσο πιὸ σκληρὸς θὰ εἶνε ὁ διωγμός. «Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται», λέει ὁ ἴδιος ἀλλοῦ (Β΄ Τιμ. 3,12). Δὲν εἶπε, παρατηρεῖ ὁ Χρυσόστομος, ὅτι σ’ αὐτοὺς ποὺ ἀγαποῦν τὸ Θεὸ δὲ θὰ συμβῇ τίποτε δυσάρεστο· εἶπε ὅτι, καὶ ἂν τοὺς συμβῇ κάτι θλιβερό, αὐτό, ὅ,τι κι ἂν εἶνε, θὰ βγῇ σὲ καλό.
Ἡ ῾Ρώμη, πρωτεύουσα τοῦ κόσμου, εἶχε τότε ἕνα ἑκατομμύριο κατοίκους. Οἱ Χριστιανοί, περίπου χίλιοι, ἦταν μειοψηφία μικρὴ ἀλλὰ δυναμική. Οἱ λίγοι αὐτοὶ ἦταν στὸ στόχαστρο διωγμοῦ· τοὺς συκοφαντοῦσαν, τοὺς συνελάμβαναν καὶ τοὺς ὡδηγοῦσαν σὲ δικαστήρια καὶ ἀμφιθέατρα· δοκίμαζαν μύριες θλίψεις.
Ἔρχεται λοιπὸν ὁ ἀπόστολος Παῦλος καὶ μεταξὺ ἄλλων τοὺς λέει· «Τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν» (῾Ρωμ. 8,28). Τί θέλει νὰ πῇ; Ἐννοεῖ τὸ ἑξῆς. Ἀγαπᾷς τὸ Θεό; Μὴν περιμένεις, ἐπειδὴ τὸν ἀγαπᾷς, νὰ σοῦ ἔρχωνται ὅλα εὐχάριστα. Νὰ περιμένῃς διωγμό. Ὅσο πιὸ πιστὸς στὰ δόγματα τῆς πίστεως μένεις, τόσο πιὸ σκληρὸς θὰ εἶνε ὁ διωγμός. «Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται», λέει ὁ ἴδιος ἀλλοῦ (Β΄ Τιμ. 3,12). Δὲν εἶπε, παρατηρεῖ ὁ Χρυσόστομος, ὅτι σ’ αὐτοὺς ποὺ ἀγαποῦν τὸ Θεὸ δὲ θὰ συμβῇ τίποτε δυσάρεστο· εἶπε ὅτι, καὶ ἂν τοὺς συμβῇ κάτι θλιβερό, αὐτό, ὅ,τι κι ἂν εἶνε, θὰ βγῇ σὲ καλό.
* * *
Περίεργος λόγος αὐτός, ἀλλὰ ἀληθινός. Κι ὅτι εἶνε ἀληθινός, φαίνεται ἀπὸ παραδείγματα τῆς ἁγίας Γραφῆς. Σᾶς παρουσιάζω δύο-τρία.
Τὸ ἕνα εἶνε ὁ Ἰώβ. Πέρασαν ἀπὸ πάνω του ὅλα τὰ κακά. Τοῦ ἅρπαξαν ὅλα τὰ κοπάδια, τὸ σπίτι του ἔπεσε καὶ πλάκωσε ὅλα τὰ παιδιά του, κι ὁ ἴδιος ἀρρώστησε ἀπὸ λέπρα. Καθόταν πάνω στὴν κοπριὰ καὶ ἔξυνε τὶς πληγές του μ’ ἕνα κεραμίδι· ἡ δὲ γυναίκα του, ἀντὶ νὰ τὸν παρηγορήσῃ, τοῦ λέει· Βλαστήμα κι αὐτοκτόνησε, τί ἄλλο περιμένεις; Αὐτὸς ὅμως τῆς εἶπε· «Ἂν δεχθήκαμε ἀπ’ τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ τὰ καλά, τὰ κακὰ δὲν θὰ τὰ ὑπομείνουμε;» (Ἰὼβ 2,10). Καὶ σφράγισε τὴ ζωή του μ’ ἕνα λόγο ποὺ ἀκοῦμε καὶ σήμερα στὸ τέλος τῆς θείας λειτουργίας· «Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος» (Ἰὼβ 1,21 καὶ θ. Λειτ.). Ὁ Ἰὼβ δὲν κάμφθηκε. Ὅπως ὁ χρυσὸς μὲ τὴ φωτιὰ γίνεται καθαρώτερος, ἔτσι καὶ ἡ ψυχή του βγῆκε ἀπὸ τὶς θλίψεις πιὸ λαμπρή. Γι’ αὐτὸ τοῦ ταιριάζει ὁ λόγος «Τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν».
Ἄλλο παράδειγμα ὁ Ἰωσήφ. Τὸν μίσησαν τ’ ἀδέρφια του. Τὸν ἔῤῥιξαν σὲ λάκκο, ἐν συνεχείᾳ τὸν πούλησαν σὲ Αἰγυπτίους, καὶ συκοφαντημένος βρέθηκε στὶς φυλακές. Ποιός περίμενε νὰ βγῇ ἀπὸ ’κεῖ ζωντανός; Καὶ ξαφνικὰ ―τί μυστήριο!― μέσα ἀπ’ τὴ φυλακὴ τὸν πῆρε ἕνα χέρι καὶ τὸν ἔκανε βασιλιᾶ. Καὶ στὴν περίπτωσι αὐτὴ βλέπουμε τὸ λόγο «Τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν».
Τρίτο παράδειγμα ἔχουμε τὸν εὐγνώμονα λῃστή. Πολλὰ χρόνια ἔζησε, ἀλλὰ ποιά ἦταν ἡ πιὸ ὡραία στιγμὴ τῆς ζωῆς του; Ἡ ὥρα τῆς σταυρώσεως! Ὅταν σταυρώθηκε, τότε γνώρισε τὸ Χριστό, πίστεψε καὶ εἶπε τὸ «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 23,42). Ὁ σταυρὸς τοῦ βγῆκε σὲ καλό.
Ἰδού λοιπὸν πῶς τὸ κακὸ ἀποβαίνει σὲ καλό. Πότε ὅμως; Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀγαπᾷ τὸ Θεό. Καὶ οἱ τρεῖς αὐτοὶ ἀγαποῦσαν τὸ Θεό· γι’ αὐτὸ ὅ,τι τοὺς βρῆκε, τοὺς βγῆκε σὲ καλό.
Τὸ ἕνα εἶνε ὁ Ἰώβ. Πέρασαν ἀπὸ πάνω του ὅλα τὰ κακά. Τοῦ ἅρπαξαν ὅλα τὰ κοπάδια, τὸ σπίτι του ἔπεσε καὶ πλάκωσε ὅλα τὰ παιδιά του, κι ὁ ἴδιος ἀρρώστησε ἀπὸ λέπρα. Καθόταν πάνω στὴν κοπριὰ καὶ ἔξυνε τὶς πληγές του μ’ ἕνα κεραμίδι· ἡ δὲ γυναίκα του, ἀντὶ νὰ τὸν παρηγορήσῃ, τοῦ λέει· Βλαστήμα κι αὐτοκτόνησε, τί ἄλλο περιμένεις; Αὐτὸς ὅμως τῆς εἶπε· «Ἂν δεχθήκαμε ἀπ’ τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ τὰ καλά, τὰ κακὰ δὲν θὰ τὰ ὑπομείνουμε;» (Ἰὼβ 2,10). Καὶ σφράγισε τὴ ζωή του μ’ ἕνα λόγο ποὺ ἀκοῦμε καὶ σήμερα στὸ τέλος τῆς θείας λειτουργίας· «Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος» (Ἰὼβ 1,21 καὶ θ. Λειτ.). Ὁ Ἰὼβ δὲν κάμφθηκε. Ὅπως ὁ χρυσὸς μὲ τὴ φωτιὰ γίνεται καθαρώτερος, ἔτσι καὶ ἡ ψυχή του βγῆκε ἀπὸ τὶς θλίψεις πιὸ λαμπρή. Γι’ αὐτὸ τοῦ ταιριάζει ὁ λόγος «Τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν».
Ἄλλο παράδειγμα ὁ Ἰωσήφ. Τὸν μίσησαν τ’ ἀδέρφια του. Τὸν ἔῤῥιξαν σὲ λάκκο, ἐν συνεχείᾳ τὸν πούλησαν σὲ Αἰγυπτίους, καὶ συκοφαντημένος βρέθηκε στὶς φυλακές. Ποιός περίμενε νὰ βγῇ ἀπὸ ’κεῖ ζωντανός; Καὶ ξαφνικὰ ―τί μυστήριο!― μέσα ἀπ’ τὴ φυλακὴ τὸν πῆρε ἕνα χέρι καὶ τὸν ἔκανε βασιλιᾶ. Καὶ στὴν περίπτωσι αὐτὴ βλέπουμε τὸ λόγο «Τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν».
Τρίτο παράδειγμα ἔχουμε τὸν εὐγνώμονα λῃστή. Πολλὰ χρόνια ἔζησε, ἀλλὰ ποιά ἦταν ἡ πιὸ ὡραία στιγμὴ τῆς ζωῆς του; Ἡ ὥρα τῆς σταυρώσεως! Ὅταν σταυρώθηκε, τότε γνώρισε τὸ Χριστό, πίστεψε καὶ εἶπε τὸ «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 23,42). Ὁ σταυρὸς τοῦ βγῆκε σὲ καλό.
Ἰδού λοιπὸν πῶς τὸ κακὸ ἀποβαίνει σὲ καλό. Πότε ὅμως; Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀγαπᾷ τὸ Θεό. Καὶ οἱ τρεῖς αὐτοὶ ἀγαποῦσαν τὸ Θεό· γι’ αὐτὸ ὅ,τι τοὺς βρῆκε, τοὺς βγῆκε σὲ καλό.
* * *
Ἀλλὰ ὁ ἱερὸς Αὐγουστῖνος, ποὺ ἑορτάζουμε, ἐμβαθύνει στὸ ῥητὸ αὐτὸ καὶ λέει κάτι καταπληκτικό. Τί; Ὅτι ἀκόμη καὶ τὸ πιὸ μεγάλο κακό, ποὺ εἶνε ἡ ἁμαρτία, καὶ αὐτὸ «συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν»! Ἐὰν κάποιος ἀγαπᾷ κατὰ βάθος τὸ Θεό, ἀκόμη καὶ τ’ ἁμαρτήματά του κατὰ κάποιο τρόπο μποροῦν ν’ ἀποβοῦν πρὸς τὸ καλό. Περίεργος ὁ λόγος αὐτός. Τὰ ἁμαρτήματα; Πῶς; Τὴν ἀπάντησι βλέπουμε στὴν περίπτωσι τοῦ ἰδίου τοῦ ἁγίου Αὐγουστίνου. Ἔπεσε σὲ ἁμαρτίες, ἐκυλίσθη σὲ βόρβορο, καὶ ὅμως τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ μέσα ἀπὸ τὴν ἀσωτία τὸν πῆρε καὶ τὸν ἀνέδειξε πατέρα τῆς Ἐκκλησίας. Ἔτσι καὶ στὴν περίπτωσί του ἔχει ἐφαρμογὴ τὸ ῥητὸ «Τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν».
Αὐτὴ εἶνε ἡ ἀλχημεία τοῦ Θεοῦ. Τί θὰ πῇ ἀλχημεία; Τὸν καιρὸ τοῦ μεσαίωνος ὡρισμένοι προσπαθοῦσαν νὰ βροῦν τρόπο νὰ μετατρέψουν τὰ εὐτελῆ μέταλλα σὲ χρυσό. Δὲν τὸ πέτυχαν βέβαια. Ἀλλ’ ὅ,τι δὲν πέτυχε ὁ ἄνθρωπος μὲ τὴν ἐπιστήμη του, συμβαίνει πολλὲς φορὲς κατὰ ἀνεξιχνίαστο τρόπο στὴ φύσι. Ἐὰν ρωτήσετε τοὺς ἐπιστήμονες, θὰ σᾶς ποῦν λ.χ. ὅτι τὰ διαμάντια, ποὺ βγαίνουν μέσα ἀπ’ τὴ γῆ, δὲν ἦταν πάντα διαμάντια. Τί ἦταν; Πρὸ χιλιάδων ἐτῶν τὸ διαμάντι ἦταν ἕνα κοινὸ κάρβουνο, καὶ μὲ τὸ πέρασμα πολλῶν ἐτῶν ὑπέστη ἀλλοιώσεις καὶ ἔγινε διαμάντι. Μάλιστα. Αὐτὴ εἶνε ἡ ἀλχημεία τῆς φύσεως.
Βοηθητικὸ εἶνε ἀκόμα καὶ ἕνα παράδειγμα σύγχρονο. Ποιό θεωρεῖται τὸ φοβερώτερο δηλητήριο; Τὸ φαρμάκι τῆς κόμπρας. Σὲ δάγκωσε κόμπρα; πεθαίνεις ἀμέσως. Καὶ ὅμως τελευταίως γίνονται πειράματα καὶ προσπαθοῦν – τί; Τὸ φαρμάκι νὰ γίνῃ φάρμακο κατὰ τοῦ καρκίνου. Μυστήρια ἔκρυψε ὁ Θεὸς στὴ φύσι.
Ὅπως λοιπὸν ἡ ἀλχημεία τῆς φύσεως γνωρίζει νὰ μεταβάλλῃ τὰ εὐτελῆ σὲ πολύτιμα, καὶ ὅπως ἡ ἐπιστήμη τῆς χημείας προσπαθεῖ ἀπὸ τὰ βλαβερὰ νὰ βγάλῃ εὐεργετικὰ καὶ σωτήρια, ἔτσι καὶ ἡ ἀλχημεία τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἀγαθότητα καὶ τὴν πανσοφία του γνωρίζει νὰ μεταβάλλῃ τὰ πλέον κακὰ σὲ ἀγαθά.
Αὐτὴ εἶνε ἡ ἀλχημεία τοῦ Θεοῦ. Τί θὰ πῇ ἀλχημεία; Τὸν καιρὸ τοῦ μεσαίωνος ὡρισμένοι προσπαθοῦσαν νὰ βροῦν τρόπο νὰ μετατρέψουν τὰ εὐτελῆ μέταλλα σὲ χρυσό. Δὲν τὸ πέτυχαν βέβαια. Ἀλλ’ ὅ,τι δὲν πέτυχε ὁ ἄνθρωπος μὲ τὴν ἐπιστήμη του, συμβαίνει πολλὲς φορὲς κατὰ ἀνεξιχνίαστο τρόπο στὴ φύσι. Ἐὰν ρωτήσετε τοὺς ἐπιστήμονες, θὰ σᾶς ποῦν λ.χ. ὅτι τὰ διαμάντια, ποὺ βγαίνουν μέσα ἀπ’ τὴ γῆ, δὲν ἦταν πάντα διαμάντια. Τί ἦταν; Πρὸ χιλιάδων ἐτῶν τὸ διαμάντι ἦταν ἕνα κοινὸ κάρβουνο, καὶ μὲ τὸ πέρασμα πολλῶν ἐτῶν ὑπέστη ἀλλοιώσεις καὶ ἔγινε διαμάντι. Μάλιστα. Αὐτὴ εἶνε ἡ ἀλχημεία τῆς φύσεως.
Βοηθητικὸ εἶνε ἀκόμα καὶ ἕνα παράδειγμα σύγχρονο. Ποιό θεωρεῖται τὸ φοβερώτερο δηλητήριο; Τὸ φαρμάκι τῆς κόμπρας. Σὲ δάγκωσε κόμπρα; πεθαίνεις ἀμέσως. Καὶ ὅμως τελευταίως γίνονται πειράματα καὶ προσπαθοῦν – τί; Τὸ φαρμάκι νὰ γίνῃ φάρμακο κατὰ τοῦ καρκίνου. Μυστήρια ἔκρυψε ὁ Θεὸς στὴ φύσι.
Ὅπως λοιπὸν ἡ ἀλχημεία τῆς φύσεως γνωρίζει νὰ μεταβάλλῃ τὰ εὐτελῆ σὲ πολύτιμα, καὶ ὅπως ἡ ἐπιστήμη τῆς χημείας προσπαθεῖ ἀπὸ τὰ βλαβερὰ νὰ βγάλῃ εὐεργετικὰ καὶ σωτήρια, ἔτσι καὶ ἡ ἀλχημεία τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἀγαθότητα καὶ τὴν πανσοφία του γνωρίζει νὰ μεταβάλλῃ τὰ πλέον κακὰ σὲ ἀγαθά.
* * *
Ὁ λόγος βέβαια αὐτὸς εἶνε δυσερμήνευτος. Φαίνεται δύσκολος σ’ ἐμᾶς ποὺ μετροῦμε τὰ πράγματα μὲ τὴ λογική. Ἀλλὰ νὰ εἶστε βέβαιοι ὅτι θὰ ἔρθῃ κάποτε ἕνας νέος κόσμος, ἀφθάστου μεγαλείου. Ὁ κόσμος αὐτὸς εἶνε ἡ ἄλλη ζωή – ὅταν ἀξιωθοῦμε νὰ πᾶμε. Ὅπως εἶπε ὁ Σωκράτης ὅταν τὸν δίκασαν· Δὲν ἐλπίζω τίποτα ἐδῶ· ἐλπίζω σ’ ἕναν ἄλλο κόσμο. Μὲ καταδικάσατε σεῖς οἱ ἄδικοι νὰ πιῶ τὸ κώνειο· ἀλλ’ ἐγὼ πιστεύω ὅτι σ᾽ ἕναν ἄλλο κόσμο δικασταὶ ὑπέροχοι, ὁ Μίνως, ὁ Ραδάμανθυς καὶ ὁ Αἰακός, θὰ μὲ δικάσουν μὲ δικαία κρίσι.
Ἐκεῖ λοιπόν, στὸν ἄλλο κόσμο, θὰ δοῦμε ἄλλα πράγματα. Ἐκεῖ θὰ εὐχαριστήσουμε τὸ Θεὸ γιὰ τὰ πλέον δυσάρεστα τῆς ζωῆς μας. Θὰ τὸν εὐχαριστήσουμε λ.χ. γιὰ τὴ φτώχεια. Γιατὶ πολλοὶ ἀπὸ μᾶς χάρι στὴ φτώχεια γίναμε ἄνθρωποι. Τὰ βουτυρόπαιδα δὲν προοδεύουν· φτωχὰ παιδιὰ ἀναδεικνύονται. Θὰ λέμε· Εὐχαριστῶ τὸ Θεό, ποὺ γεννήθηκα σὲ μιὰ καλύβα. Ἄλλοι θὰ εὐχαριστοῦν τὸ Θεὸ γιὰ τὴν ἀρρώστια· γιατὶ αὐτὴ ἄνοιξε τὰ μάτια τους καὶ εἶδαν ὅτι «ματαιότης ματαιοτήτων, τὰ πάντα ματαιότης» (᾿Εκκλ. 1,2). Ἄλλοι θὰ τὸν εὐχαριστοῦν γιὰ συκοφαντίες καὶ διωγμούς, διότι μέσ’ στὶς φυλακὲς βρῆκαν τὸ Θεό. Ὁ Ντοστογιέφσκυ ζοῦσε ζωὴ ἀπίστου· στὶς φυλακὲς τῆς Σιβηρίας ὅμως γνώρισε τὴν ἀλήθεια καὶ μέσα στὰ κάτεργα ἔγραψε τὸ ὡραιότερο βιβλίο.
Βλέπετε τί νοήματα ἔχει ὁ παράξενος αὐτὸς λόγος «Τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν»; Ἀγαπᾷς τὸ Θεό; Τότε ἔχε ἐλπίδα καὶ θάρρος. Ἂν ὁ παντοδύναμος Θεὸς εἶνε μαζί μας, ποιός μπορεῖ νὰ σταθῇ ἐναντίον μας; Διαβάστε, παρακαλῶ, στὸ σπίτι τὸ 8ο κεφάλαιο τῆς πρὸς ῾Ρωμαίους ἐπιστολῆς, καὶ θὰ θαυμάσετε. Λέει ἐκεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος· «Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ;». Ὑπάρχει καμμιὰ δύναμις νὰ μᾶς χωρίσῃ ἀπὸ τὸ Χριστό; Εἶνε δυνατὸν «θλῖψις ἢ στενοχωρία ἢ διωγμὸς ἢ λιμὸς (=πεῖνα) ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα» νὰ μᾶς χωρίσῃ ἀπ’ τὸ Χριστό; Τίποτε. Γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, λέει, «θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν· ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς». Κάθε μέρα πεθαίνουμε. «Οὔτε θάνατος», λέει, «οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάμεις οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (῾Ρωμ. 8,31-39). Μάλιστα. Τίποτα δὲ μᾶς χωρίζει ἀπ’ τὸ Χριστό, εἶνε ὁ δεσμός μας μαζί του ἄρρηκτος.
Ὅσοι λοιπόν, ἀγαπητοί μου, εἶστε συνδεδεμένοι μὲ τὸ Χριστό, ὅ,τι καὶ ἂν συμβῇ, νὰ χαίρετε καὶ νὰ ἀγάλλεσθε· διότι «τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν». Ἡ θεία πρόνοια κι ἀπ’ τὸ πικρὸ βγάζει γλυκύ. «Ἀπὸ ἀγκάθι βγαίνει ῥόδο» κι ἀπὸ τὴν κοπριὰ βγαίνει κρίνο καὶ τριαντάφυλλο. Κοπριὰ εἶνε τὰ ἁμαρτήματά μας καὶ ἡ ἀθλιότης μας. Τὰ γνωρίζει ὁ Κύριος· καὶ μέσα ἀπὸ τὴν ἀθλιότητά μας καὶ μέσα ἀπὸ τὴν ἁμαρτία μας καὶ μέσα ἀπὸ τὰ σφάλματά μας καὶ τὶς περιπέτειές μας, μπορεῖ νὰ βγάλῃ κρίνα καὶ τριαντάφυλλα, ὀμορφιὰ ἀρετῆς καὶ εὐωδία ἁγιασμοῦ.
Μυστήρια κατεργάζεται ὁ Θεός. Πιστεύεις; Θὰ δῇς θαύματα στὴ ζωή σου Ὅπου ὁ διάβολος κλείνει μιὰ πόρτα, ἐκεῖ ἀνοίγει ἄλλη ὁ Θεός. Γι’ αὐτὸ νὰ εἴμεθα αἰσιόδοξοι ἐν Χριστῷ· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.
Ἐκεῖ λοιπόν, στὸν ἄλλο κόσμο, θὰ δοῦμε ἄλλα πράγματα. Ἐκεῖ θὰ εὐχαριστήσουμε τὸ Θεὸ γιὰ τὰ πλέον δυσάρεστα τῆς ζωῆς μας. Θὰ τὸν εὐχαριστήσουμε λ.χ. γιὰ τὴ φτώχεια. Γιατὶ πολλοὶ ἀπὸ μᾶς χάρι στὴ φτώχεια γίναμε ἄνθρωποι. Τὰ βουτυρόπαιδα δὲν προοδεύουν· φτωχὰ παιδιὰ ἀναδεικνύονται. Θὰ λέμε· Εὐχαριστῶ τὸ Θεό, ποὺ γεννήθηκα σὲ μιὰ καλύβα. Ἄλλοι θὰ εὐχαριστοῦν τὸ Θεὸ γιὰ τὴν ἀρρώστια· γιατὶ αὐτὴ ἄνοιξε τὰ μάτια τους καὶ εἶδαν ὅτι «ματαιότης ματαιοτήτων, τὰ πάντα ματαιότης» (᾿Εκκλ. 1,2). Ἄλλοι θὰ τὸν εὐχαριστοῦν γιὰ συκοφαντίες καὶ διωγμούς, διότι μέσ’ στὶς φυλακὲς βρῆκαν τὸ Θεό. Ὁ Ντοστογιέφσκυ ζοῦσε ζωὴ ἀπίστου· στὶς φυλακὲς τῆς Σιβηρίας ὅμως γνώρισε τὴν ἀλήθεια καὶ μέσα στὰ κάτεργα ἔγραψε τὸ ὡραιότερο βιβλίο.
Βλέπετε τί νοήματα ἔχει ὁ παράξενος αὐτὸς λόγος «Τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν»; Ἀγαπᾷς τὸ Θεό; Τότε ἔχε ἐλπίδα καὶ θάρρος. Ἂν ὁ παντοδύναμος Θεὸς εἶνε μαζί μας, ποιός μπορεῖ νὰ σταθῇ ἐναντίον μας; Διαβάστε, παρακαλῶ, στὸ σπίτι τὸ 8ο κεφάλαιο τῆς πρὸς ῾Ρωμαίους ἐπιστολῆς, καὶ θὰ θαυμάσετε. Λέει ἐκεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος· «Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ;». Ὑπάρχει καμμιὰ δύναμις νὰ μᾶς χωρίσῃ ἀπὸ τὸ Χριστό; Εἶνε δυνατὸν «θλῖψις ἢ στενοχωρία ἢ διωγμὸς ἢ λιμὸς (=πεῖνα) ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα» νὰ μᾶς χωρίσῃ ἀπ’ τὸ Χριστό; Τίποτε. Γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, λέει, «θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν· ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς». Κάθε μέρα πεθαίνουμε. «Οὔτε θάνατος», λέει, «οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάμεις οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (῾Ρωμ. 8,31-39). Μάλιστα. Τίποτα δὲ μᾶς χωρίζει ἀπ’ τὸ Χριστό, εἶνε ὁ δεσμός μας μαζί του ἄρρηκτος.
Ὅσοι λοιπόν, ἀγαπητοί μου, εἶστε συνδεδεμένοι μὲ τὸ Χριστό, ὅ,τι καὶ ἂν συμβῇ, νὰ χαίρετε καὶ νὰ ἀγάλλεσθε· διότι «τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν». Ἡ θεία πρόνοια κι ἀπ’ τὸ πικρὸ βγάζει γλυκύ. «Ἀπὸ ἀγκάθι βγαίνει ῥόδο» κι ἀπὸ τὴν κοπριὰ βγαίνει κρίνο καὶ τριαντάφυλλο. Κοπριὰ εἶνε τὰ ἁμαρτήματά μας καὶ ἡ ἀθλιότης μας. Τὰ γνωρίζει ὁ Κύριος· καὶ μέσα ἀπὸ τὴν ἀθλιότητά μας καὶ μέσα ἀπὸ τὴν ἁμαρτία μας καὶ μέσα ἀπὸ τὰ σφάλματά μας καὶ τὶς περιπέτειές μας, μπορεῖ νὰ βγάλῃ κρίνα καὶ τριαντάφυλλα, ὀμορφιὰ ἀρετῆς καὶ εὐωδία ἁγιασμοῦ.
Μυστήρια κατεργάζεται ὁ Θεός. Πιστεύεις; Θὰ δῇς θαύματα στὴ ζωή σου Ὅπου ὁ διάβολος κλείνει μιὰ πόρτα, ἐκεῖ ἀνοίγει ἄλλη ὁ Θεός. Γι’ αὐτὸ νὰ εἴμεθα αἰσιόδοξοι ἐν Χριστῷ· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 15-6-1987)
Τοῦ ἁγίου Αὐγουστίνου ἐπισκόπου Ιππῶνος
15 Ἰουνίου
15 Ἰουνίου