«Πᾶς ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς…» (Ματθ. 10, 32)
ΤΟΝ λόγο αὐτὸν τοῦ εὐαγγελίου θὰ προσπαθήσω μὲ ἁπλᾶ λόγια νὰ ἑρμηνεύσω, ἀγαπητοί μου, μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι ὑπάρχουν αὐτιὰ ἕτοιμα νὰ δεχθοῦν τὸν οὐράνιο σπόρο.
* * *
Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά; Ἂν ἀγαπᾷς τὸ Χριστό, θὰ τὸν κηρύξῃς – θὰ τὸν ὁμολογήσῃς. Καὶ ἂν τὸν ὁμολογῇς ἐσύ, θὰ σὲ ὁμολογήσῃ καὶ αὐτὸς μπροστὰ στὸν οὐράνιο Πατέρα του· διαφορετικά, θὰ σὲ ἀρνηθῇ καὶ αὐτός.
Πότε εἶπε τὰ λόγια αὐτὰ ὁ Χριστός; Τὰ εἶπε στοὺς ἀποστόλους προτοῦ νὰ τοὺς στείλῃ στὸ κήρυγμα. Ἀφῆστε τὰ δίκτυα, εἶπε, καὶ πηγαίνετε παντοῦ νὰ κηρύξετε τὸ εὐαγγέλιο. Θὰ σᾶς καταδιώξουν, θὰ ὑποστῆτε μαρτύρια, θὰ εἶστε σὰν πρόβατα ἀνάμεσα σὲ λύκους… Γιά φανταστῆτε δώδεκα ἀρνάκια μέσα σ᾽ ἕνα κοπάδι λύκων! Ποιός θὰ νικήσῃ; Καὶ ὅμως τὰ ἀρνάκια αὐτὰ ὄχι μόνο νίκησαν τοὺς λύκους, ἀλλὰ καὶ ἔκαναν τοὺς λύκους ἀρνιά! Πῶς ἔγινε αὐτό; Οἱ ἀπόστολοι δὲν εἶχαν ὅπλα. Μοναδικὸ ὅπλο τους ἦταν ὁ λόγος. Κήρυξαν καὶ ὡμολόγησαν τὸ Χριστὸ μπροστὰ σὲ ὅλους.
Ὁμολογία τῆς πίστεως! χρέος καὶ καθῆκον κάθε Χριστιανοῦ. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος δείλιασε καὶ ἀρνήθηκε τὸ Χριστό. Δὲν ἔχω, λέει, καμμιά σχέσι μαζί του. Ἀπὸ φόβο τὸν ἀρνήθηκε· ἀλλ᾽ ὅταν λάλησε ὁ πετεινὸς μετανόησε, ἔκλαψε, καὶ κατόπιν τὸν ὡμολογοῦσε διαρκῶς. Νὰ ὁμολογοῦμε λοιπὸν κ᾽ ἐμεῖς τὸ Χριστὸ ὅπως οἱ ἀπόστολοι. Μὴ κρατοῦμε τὴν πίστι μας κρυμμένη στὴν καρδιά μας. Εἶμαι Χριστιανός, λές. Πῶς ὅμως θὰ σὲ καταλάβω ὅτι εἶσαι Χριστιανός; Ἐὰν ὁμολογῇς τὸ Χριστό.
Ποῦ νὰ τὸν ὁμολογοῦμε; «Ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων», μπροστὰ στοὺς ἀνθρώπους (Ματθ. 10,32). Συγκεκριμένα σὲ τρεῖς περιπτώσεις·
Οἱ περισσότεροι σήμερα ὡς πρὸς τὴ θρησκεία εἶνε ἄπιστοι καὶ ἄθεοι, δὲν πιστεύουν τίποτα. Δὲν ὑπάρχει Θεός, σοῦ λένε, καὶ νομίζουν πὼς ἐπειδὴ ἔμαθαν μερικὰ γράμματα ἔγιναν καὶ ἐπιστήμονες. Τί κάνεις λοιπὸν ἐσὺ ὅταν τοὺς ἀκοῦς; Ἂν σιωπᾷς, κάνεις ἁμαρτία! Ἂν εἶσαι Χριστιανός, θ᾽ ἀπαντήσῃς. Μὰ δὲν εἶμαι θεολόγος δὲν εἶμαι παπᾶς, θὰ πῇς. Λάθος κάνεις. Ὅσο ἀγράμματος καὶ νά ᾽σαι, μπορεῖς νὰ πῇς πέντε λόγια.
Σ᾽ ἕνα χωριὸ ἦταν ἕνας τσοπᾶνος. Πῆγε ἐκεῖ ἕνας μεγάλος τάχα ἐπιστήμονας κ᾽ ἔλεγε στοὺς χωριάτες, πὼς δὲν ὑπάρχει Θεός. Οἱ ἄλλοι σιωποῦσαν. Τὴν ὥρα ἐκείνη περνοῦσε ὁ γέρο – τσοπᾶνος καὶ τοὺς εἶδε μαζεμένους. Τοῦ λένε· ―Αὐτὸς ἐδῶ, ποὺ ξέρει γράμματα, μᾶς λέει πὼς δὲν ὑπάρχει Θεός. Πλησιάζει ὁ τσοπᾶνος καὶ τὸν ρωτάει· ―Τί τοὺς λὲς ἐδῶ πέρα; ―Λέω, ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός. Ποιός τὸν εἶδε τὸ Θεό; Ὁ τσοπᾶνος δὲν τά ᾽χασε. Ἦταν Αὔγουστος, ὁ ἥλιος ἔκαιγε τὶς πέτρες. ―Ἔλα ᾽δῶ, τοῦ λέει καὶ τὸν ἀνεβάζει σ᾽ ἕνα βράχο. Γιά κοίταξε λίγο τὸν ἥλιο. ―Μὰ δὲ μπορῶ, θὰ τυφλωθῶ. ―Ἔ, τοῦ λέει ὁ τσοπᾶνος, τὸν ἥλιο δὲ μπορεῖς νὰ δῇς καὶ τὸ Θεὸ θέ᾽ς νὰ δῇς; Τὸν ἔκανε κ᾽ ἔφυγε ἀπὸ ᾽κεῖ. Ἔτσι ἕνας ἀγράμματος ἀπεστόμωσε ἕναν ἄθεο. Κ᾽ ἐσὺ λοιπὸν μιμήσου τὸν τσοπᾶνο. Μὴν κλείνεις τὸ στόμα σου, μὴν ἀφήνεις τοὺς ἀθέους νὰ σπέρνουν ἀμφιβολία. Ὁμολόγησε τὸ Χριστό.
Σ᾽ ἕνα ἄλλο πάλι χωριὸ κάποιος μιλοῦσε στὸ καφενεῖο κι ἄρχισε νὰ λέῃ, ὅτι ὁ κόσμος – τὸ σύμπαν, ὅλα ἔγιναν μόνα τους. Τότε ἕνας ἀπὸ τοὺς θαμῶνες τὸν διέκοψε· Ἂν ἐσύ, τοῦ λέει, μοῦ ἀποδείξῃς ὅτι τὸ σπίτι ποὺ κάθεσαι φύτρωσε ἔτσι μόνο του, χωρὶς μηχανικοὺς καὶ τεχνῖτες, τότε κ᾽ ἐγὼ θὰ παραδεχθῶ ὅτι ὁ κόσμος ἔγινε μόνος του. «Κάθε σπίτι κάποιος τὸ χτίζει, κ᾽ ἐκεῖνος ποὺ ἔφτειαξε τὸ σύμπαν (τὸ μεγάλο σπίτι) εἶνε ὁ Θεός» (Ἑβρ. 3,4).
Ἔτσι νὰ ὁμολογοῦμε τὸ Χριστὸ ἐμπρὸς σὲ ἀπίστους καὶ ἀθέους. Ἐκτὸς ἀπ᾽ αὐτοὺς ὅμως ὑπάρχουν καὶ οἱ αἱρετικοί. Αἱρετικοὶ λ.χ., ποὺ συχνὰ μπορεῖ νὰ συναντήσουμε, εἶνε οἱ λεγόμενοι μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ ἢ χιλιασταί. Κρατοῦν στὰ χέρια τὴ Γραφή, ἀλλὰ δὲν τὴν ἑρμηνεύουν ὅπως οἱ πατέρες καὶ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας. Τὴν ἑρμηνεύουν ὅπως θέλουν αὐτοὶ καὶ διαστρεβλώνουν τὰ θεῖα νοήματα. Διδάσκουν πλανεμένα δόγματα· δὲν πιστεύουν στὴ θεότητα τοῦ Χριστοῦ, δὲν τιμοῦν τὴν Παναγία, δὲν κάνουν σταυρό, δὲν πιστεύουν στὰ μυστήρια, ἀθετοῦν τὰ περισσότερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ πιστεύει ἡ Ἐκκλησία μας.
Καὶ τώρα, ἐκμεταλλευόμενοι τὶς νέες συνθῆκες, ἀναπτύσσουν μεγάλη δρᾶσι. Κινοῦνται ἐλεύθερα στὴν πατρίδα μας, ἐν ἀντιθέσει μὲ ἄλλες χῶρες. Τὶς Κυριακὲς παίρνουν αὐτοκίνητα καὶ κάνουν ἐξορμήσεις. Προχθὲς ἦταν στὴ Φλώρινα. Ἦρθε ἕνα πούλμαν μὲ 40 ἄτομα, σκορπίστηκαν στὶς γειτονιὲς καὶ μοίραζαν φυλλάδια. Εὕρισκαν γέρους γυναῖκες μικρὰ παιδιά, καὶ προσπαθοῦσαν νὰ τοὺς ἑλκύσουν. Ἀλλὰ ἡ πόλις ξεσηκώθηκε καὶ τοὺς ἔδιωξε. Ἦταν μιὰ ὁμολογία Χριστοῦ. Αὐτὸ ὅμως εἶνε τὸ εὐκολώτερο, ὄχι καὶ τὸ καλύτερο. Τὸ καλύτερο εἶνε, νὰ μελετᾷς καὶ νὰ γνωρίζῃς τὴν ἁγία Γραφή, καὶ νὰ πολεμᾷς τοὺς αἱρετικοὺς μὲ τὸ ὅπλο ποὺ ἐκεῖνοι μᾶς πολεμοῦν.
Ὁμολόγησε λοιπὸν τὸ Χριστὸ μπροστὰ στοὺς ἀθέους, ὁμολόγησέ τον μπροστὰ στοὺς αἱρετικούς. Ἀλλ᾽ ὑπάρχει καὶ τρίτη περίπτωσι. Κάποτε καλεῖσαι νὰ τὸν ὁμολογῇς καὶ μπροστὰ σὲ χριστιανούς! Μπᾶ, θὰ πῇς, τί λόγος εἶν᾽ αὐτός; Πρόκειται γιὰ χριστιανοὺς ἀσυνεπεῖς, ψεύτικους. Λένε τώρα ὅτι πιστεύουν στὸ Χριστό, καὶ τὴν ἄλλη στιγμὴ τί κάνουν· ἀνοίγουν τὰ βρωμερά τους στόματα καὶ βλαστημοῦν ἀκόμα καὶ τὰ θεῖα. Αὐτοὺς δὲν πρέπει νὰ τοὺς ἀνεχθῇς. Διότι ἁμαρτάνει αὐτὸς ποὺ βλαστημάει, ἀλλὰ ἁμαρτάνεις κ᾽ ἐσὺ ποὺ τὸν ἀκοῦς καὶ σιωπᾷς. Ἡ σιωπή σου εἶνε ἔγκλημα. Πιστεύεις στὸ Χριστό; μὴν ἀφήνεις κανένα νὰ τὸν βλαστημάῃ.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέει· ἂν τὸν συμβουλεύσῃς βλάστημο δυὸ – τρεῖς φορὲς καὶ δὲν ἀκούσῃ, χτύπα τον· χέρι ποὺ θὰ χτυπήσῃ βλάστημο θ᾽ ἁγιάσῃ. Ἂν ὅμως τὸν ἀκοῦς νὰ βλαστημάῃ καὶ δὲ σοῦ καίγεται καρφί, αὐτὸ εἶνε μία ἄρνησις τοῦ Χριστοῦ.
Ἀκοῦτε, σεῖς οἱ γυναῖκες, τὸν ἄντρα σας νὰ βλαστημάῃ καὶ γελᾶτε. Ἂχ ἐκεῖνο τὸ γέλιο! Ἂν εἶσαι Χριστιανή, ν᾽ ἀγαπᾷς τὸν ἄντρα σου. Ἀλλὰ ἂν ἀγαπᾷς μιὰ φορὰ τὸν ἄντρα σου, ἄπειρες φορὲς νὰ ἀγαπᾷς τὸ Χριστὸ καὶ νὰ πῇς· Ἄντρα, μὲ πίκρανες ἀπόψε, θὰ μείνω νηστικιά, δὲ θὰ φάω τίποτα. Ποιά γυναίκα τὸ λέει αὐτό; Ἔρχονται στὴ μητρόπολι καὶ ζητοῦν διαζύγιο. ―Γιατί; ἐρωτῶ. ―Μοῦ ἔβρισε τὴ μάνα αὐτός. ―Τί τὴν εἶπε; ―Μιὰ αἰσχρὴ λέξι. Γι᾽ αὐτὸ δὲ θέλω νὰ τὸν βλέπω στὰ μάτια μου. ―Δὲ μοῦ λές, λέω, γιὰ τὴ μάνα σου εἶπε κακὸ λόγο· γιὰ τὸ Χριστὸ τί λέει; ―Καὶ τὸ Χριστὸ βλαστημάει. ―Γιατί δὲ ζητᾷς διαζύγιο γι᾽ αὐτό; Τὸ ἕνα τὸ συγχωρεῖς, τὸ ἄλλο δὲν τὸ συγχωρεῖς…
Ἔπιασαν κάποιον στὴν Ἀθήνα ποὺ ἔγραψε τὴ νύχτα στὸν τοῖχο μιὰ κακὴ λέξι γιὰ τὸν πρωθυπουργὸ κι ἀμέσως τὸν τιμώρησαν δυὸ χρόνια φυλακή. Ἄ, μεγάλος ὁ πρωθυπουργός, μεγάλοι ὅλοι οἱ ἄρχοντες, καὶ μικρὸς ὁ Χριστός, μικρὴ ἡ Παναγιά! Εἶνε κράτος αὐτό; Θὰ μᾶς τιμωρήσῃ ὁ Θεός.
Τὸ Εὐαγγέλιο λοιπὸν λέει νὰ ὁμολογῇς τὸν Κύριο μπροστὰ σὲ ἀπίστους, σὲ αἱρετικούς, ἀλλὰ καὶ σὲ βλαστήμους. Ἂν καθένας μας τὸ ἔκανε αὐτό, ἀλλιῶς θὰ ἦταν τὰ πράγματα.
Τὸ Εὐαγγέλιο λοιπὸν λέει νὰ ὁμολογῇς τὸν Κύριο μπροστὰ σὲ ἀπίστους, σὲ αἱρετικούς, ἀλλὰ καὶ σὲ βλαστήμους. Ἂν καθένας μας τὸ ἔκανε αὐτό, ἀλλιῶς θὰ ἦταν τὰ πράγματα.
* * *
Λοιπόν, ἀγαπητοί μου, νὰ ὁμολογοῦμε τὸ Χριστό, καὶ ὄχι ἁπλῶς νὰ τὸν πιστεύουμε. Νὰ τὸν ἔχουμε ὄχι μόνο στὴν καρδιὰ ἀλλὰ καὶ στὸ στόμα. Χριστὸς στὴν καρδιά, Χριστὸς στὰ χείλη. Νὰ τὸν ὁμολογοῦμε καὶ μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ· τὸ πρωὶ μὲ τὸ ξύπνημα, στὴ δουλειά, στὸ τραπέζι, στὸ ταξίδι, στὸ δρόμο, παντοῦ.
Φθάσαμε δυστυχῶς στὸ κατάντημα, χριστιανοὶ νὰ ντρέπωνται νὰ κάνουν τὸ σταυρό τους. Ἦρθε κάποιος καὶ μοῦ εἶπε· Ἔκανα ἁμαρτία· ἐνῷ στὸ σπίτι κάνω τὸ σταυρό μου, ὅταν βρέθηκα σ᾽ ἕνα μεγάλο σαλόνι καὶ κάθισα στὸ τραπέζι ντράπηκα… Μὴ ντρέπεσαι· σήκω ὄρθιος, κάνε τὸ σταυρό σου, καὶ ἂς σὲ κοροϊδεύῃ ὁ κόσμος ὅλος. Αὐτὸ θὰ πῇ Χριστιανός. Ἔτσι ὡμολογοῦσαν οἱ ἅγιοι τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.
Στὸν Πόντο καὶ τὴ Μικρὰ Ἀσία ὑπάρχουν οἱ λεγόμενοι κρυπτοχριστιανοί. Ἀναγκάζονται ἐκεῖ νὰ φαίνωνται σὰν Τοῦρκοι. Μὰ ἐδῶ δὲν ἔχουμε Τουρκιά· ἔχουμε πατρίδα ἐλεύθερη καὶ δημοκρατία. Ὁμολόγησε λοιπὸν τὴν πίστι σου, πὲς τὴ γνώμη σου, μὴν ἀφήνεις τὸν ἄπιστο, τὸν ἄθεο, τὸν αἱρετικὸ καὶ τὸ βλάστημο νὰ κυριαρχοῦν. Γι᾽ αὐτὸ σοῦ ᾽δωσε ὁ Θεὸς τὴ γλῶσσα· γιὰ νὰ τὴν κάνῃς κιθάρα, κι ὅπου σταθῇς κι ὅπου βρεθῇς νὰ ὁμολογῇς Ἰησοῦν «Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν» (Α΄ Κορ. 1,24)· ἀμήν.
Θέλω νὰ πιστεύω ὅτι τὰ πτωχὰ αὐτὰ λόγια δὲν ἔπεσαν στὸ δρόμο, δὲν ἔπεσαν στὰ ἀγκάθια, δὲν ἔπεσαν στὰ βράχια, ἀλλὰ ἔπεσαν σὲ ἐκλεκτὲς ψυχὲς καὶ θὰ ἀποδώσουν καρπό, πρὸς δόξαν Χριστοῦ· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Δημητρίου Καρυοχωρίου Ἑορδαίας 25-10-1977)