Ομιλία στην Κυριακή της Ορθοδοξίας

Ή πρώτη Κυριακή των Νηστειών της Μεγάλης Σαρακοστής του Πάσχα,είναι γνωστή και ως Κυριακή της «Ορθοδοξίας. 

Στό ευαγγελικό ανάγνωσμα της ημέρας ό ευαγγελιστής Ιωάννης κάνει λόγο για το βίωμα της προσωπικής συνάντησης του κάθε ανθρώπου με τον Χριστό.

«Μείζω τούτων όψει». Την αρχική επιφυλακτικότητα και δυσπιστία του Ναθαναήλ,μετά την πρώτη συνάντηση του με τον Ιησού,διαδέχεται ή πεποίθηση ότι Αυτός είναι ό αναμενόμενος Μεσσίας.

Ή πίστη ότι ό Χριστός δεν είναι απλά και μόνο ένας ελκυστικός διδάσκαλος ηθικής,αλλά ό Σωτήρας και Λυτρωτής του κόσμου, δεν αποτελεί προϊόν λογικής διεργασίας, είναι καρπός προσωπικού βιώματος. Και ένα τέτοιο βίωμα δεν συνδέεται τόσο με τη γνώση, πού παρέχει ή σωματική αίσθηση, όσο με την πίστη.

Ή Κυριακή της «Ορθοδοξίας είναι συνδεδεμένη και με την προσκύνηση των ίερών εικόνων. Διατρανώνουμε την προσήλωση μας στην Όρθοδοξία, προσκυνώντας ευλαβικά την άχραντη εικόνα του Κυρίου και τις μορφές της Θεοτόκου και των Αγίων.

«Μείζω τούτων όψει». Ή εικόνα είναι αυτό που συλλαμβάνουν τα μάτια. Έκτος, όμως, από τη σωματική όραση υπάρχει και ή πνευματική ενόραση. Πέρα,δηλαδή, από αυτό πού βλέπουμε, υπάρχουν και εκείνα πού δεν βλέπουμε.Πρόκειται για μια άλλη αίσθηση, πού κατορθώνεται δια της πίστεως. Με την προσκύνηση των ίερών εικόνων δεχόμαστε όχι μόνο το κτιστό αλλά και το άκτιστο• όχι μόνο το ορατό αλλά και το αόρατο• όχι μόνο το περιγραπτό άλλα και το απερίγραπτο, Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά το Συνοδικό της «Ορθοδοξίας.

Στίς ιερές εικόνες υπάρχει κάτι ανάλογο προς τα συναξάρια. Και αυτό είναι φυσικό, καθώς οι άγιοι ως «εικόνες τινές έμψυχοι της κατά Θεόν πολιτείας, τω μιμήματι των αγαθών έργων πρόκεινται», κατά την επιτυχή διατύπωση του Μ. Βασιλείου. Ή βυζαντινή αγιογραφία δεν παριστάνει, άλλα απλά εκφράζει τα θέματα της, όπως και τα συναξάρια δεν εξιστορούν απλά τα γεγονότα της ζωής, δεν περιγράφουν την ιστορική συμβατικότητα αλλά να προσεγγίσουν την αλήθεια πού κρύβεται πίσω από αυτήν. Στις βυζαντινές εικόνες τα πρόσωπα των «Αγίων παρουσιάζονται μεταμορφωμένα και σχηματοποιημένα,δηλαδή ενταγμένα στο πλαίσιο κάποιου γενικότερου τύπου, πού δεν εκφράζει το φυσικό πρόσωπο του Αγίου αλλά τη θεωμένη υπόσταση του- το ίδιο συμβαίνει και στα συναξάρια, όπου προβάλλεται σχηματικά ό άγιος ως σύμβολο του καινού εν Χριστώ ανθρώπου.Αυτό επιδιώκεται με τον τονισμό του παραδόξου και την έξαρση του θαυμαστού στοιχείου της ζωής του. «Οπως, λοιπόν, οί εικόνες, έτσι και οι βίοι των Άγιων αποσκοπούν στο να υπερβούμε την προσκαιρότητα και τη ματαιότητα της αμεσότητας. Και ενώ οί εικόνες φιλοτεχνούνται με χρώματα και σχήματα,οί βίοι των Αγίων διατυπώνονται με λέξεις και γράμματα. Οί εικόνες διδάσκουν οπτικά, ενώ τα συναξάρια με τον λόγο.

Προσκυνώντας τις ιερές εικόνες, ας προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε στο μυστήριο της πίστεως. Να μην μείνουμε στα ορατά και εξωτερικά στοιχεία. «Ας ζητήσουμε από την Παναγία και τους Αγίους να μας κρατούν εδραιωμένους στην Όρθόδοξη πίστη. «Ας παρακαλέσουμε να φωτίζεται ό νους μας από την παρουσία του Αγίου Πνεύματος και να καθαρίζεται ή καρδιά μας από την άγιαστική του χάρη. Τον μεν Χριστό «ως Θεόν και δεσπότην προσκυνούντες και σέβοντες» την Θεοτόκο δε και τους Άγιους «ως αυτού γνησίους θεράποντας τιμώντες».

Αρχιμανδρίτου Γεωργίου Χρυσοστόμου

http://blogs.sch.gr/kantonopou/2011/03/11/%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE-%CE%BF%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82/