Ο Θεός μετά την πτώση του ανθρώπου, ακριβώς διότι αγαπά τον άνθρωπο και θέλει τη σωτηρία του, αποφασίζει να σώσει τον άνθρωπο. Και για να γίνει αυτό, το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Υιός του Θεού, γίνεται άνθρωπος.
Διότι, εφόσον ο άνθρωπος έσφαλε, ο άνθρωπος έγινε ανυπάκουος, ο άνθρωπος αμάρτησε, άνθρωπος πάλι –αλλά αυτή τη φορά άνθρωπος είναι ο ίδιος ο Υιός του Θεού– είναι αυτός που θα υπακούσει στο θέλημα του Θεού και θα διορθώσει το πταίσμα του Αδάμ, θα διορθώσει το σφάλμα του ανθρώπου και θα σώσει τον άνθρωπο από την αμαρτία. Χρειαζόταν όμως ο Θεός να βρει κατάλληλο πρόσωπο από μέρους των ανθρώπων,
από το οποίο θα εγεννάτο ο Υιός του Θεού ως Υιός του ανθρώπου. Και το κατάλληλο αυτό πρόσωπο ήταν η Παναγία.
από το οποίο θα εγεννάτο ο Υιός του Θεού ως Υιός του ανθρώπου. Και το κατάλληλο αυτό πρόσωπο ήταν η Παναγία.
Η Παναγία, αυτή η ταπεινή κόρη, είχε όλα εκείνα τα οποία χρειαζόταν να έχει, για να γίνει μητέρα του Θεού, καθώς είχε όλες τις αρετές, και καθετί που θα χρειαζόταν να καταβληθεί, ας πούμε έτσι, από την ανθρώπινη πλευρά. Ήταν κατάλληλη η Παναγία να γίνει μητέρα του Θεού.
Και βέβαια θα μπορούσαμε να πούμε πάρα πολλά, να αναφερθούμε στο όλο πρόσωπο της Παναγίας και στις πολλές αρετές της. Ας προσέξουμε όμως, κυρίως δυο-τρεις αρετές που έκαναν, αν επιτρέπεται να το πούμε έτσι, τον Θεό να μπορεί να έχει εμπιστοσύνη στην κόρη αυτή και να εύρει ανάπαυση στην κόρη αυτή, για να συντελεσθεί το όλο μυστήριο της σωτηρίας.
Η Παναγία κυρίως είχε την αγνότητα, την ταπείνωση και την υπακοή. Θα έλεγε κανείς ότι ιδιαίτερα ο σημερινός άνθρωπος, ο άνθρωπος της εποχής μας, χρειάζεται να ακούσει και να προσέξει ότι η Παναγία, προκειμένου να γίνει μητέρα του Θεού και έτσι να μπορεί να συντελεσθεί το μυστήριο της σωτηρίας, έπρεπε να έχει αυτήν την αρετή και την είχε, την αρετή της αγνότητος. Ιδιαίτερα ο σημερινός άνθρωπος πρέπει να το προσέξει αυτό.
Για, να σταθούμε λοιπόν εμείς οι σημερινοί άνθρωποι, οι άνθρωποι της εποχής μας, που κάνουμε τον έξυπνο και νομίζουμε ότι εμείς τώρα βρήκαμε την αλήθεια και ότι κάποτε οι άνθρωποι δεν ενεργούσαν σωστά, για, να σταθούμε μπροστά σ’ αυτήν την πραγματικότητα. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να δούμε το θέμα αυτό, ότι αυτό ήταν απλώς για την Παναγία, για να είναι έτσι κατάλληλη να γίνει μητέρα του Θεού, εμείς όμως θα ζούμε όπως ζούμε, αλλά θα ’χουμε και την Παναγία μας, να τρέχουμε σ’ αυτήν με τις προσευχές μας, να κάνει τα θελήματά μας. Δεν είναι έτσι.
Η Παναγία εκπροσωπεί την ανθρωπότητα και συμβάλλει εκ μέρους της ανθρωπότητος. Άρα η όλη ανθρωπότητα πρέπει να είναι αγνή, η όλη ανθρωπότητα πρέπει να θελχθεί απ’ αυτήν την αρετή της Παναγίας, την αγνότητα, να μιμηθεί την Παναγία, ώστε να ανταποκριθεί, όταν έρθει η ώρα του καθενός απέναντι στον Θεό. Δεν θέλει ο Θεός λιγότερο καθαρό τον κάθε άνθρωπο.
Η Παναγία κάνει την αρχή, η Παναγία προσφέρεται από την πλευρά τής ανθρωπότητος για να συντελεσθεί το μυστήριο της σωτηρίας, με το να γίνει άνθρωπος ο Υιός του Θεού, να ζήσει ως άνθρωπος, να σταυρωθεί ως άνθρωπος, να αναστηθεί ως άνθρωπος και να αναληφθεί στους ουρανούς. Έτσι σώζεται ο κόσμος, με την προϋπόθεση ότι τελικά όλοι θα πιστέψουν στον Χριστό και όλοι θα ζήσουν, όπως η Παναγία και όλοι οι άγιοι. Διότι αυτό είναι η σωτηρία.
Τι είναι η σωτηρία; Λένε μερικοί σωτηρία, σωτηρία, αλλά να ‘ναι και μέσα στις αμαρτίες, να κάνουν και τις αμαρτίες τους. Σωτηρία θα πει ότι σώζεσαι από την αμαρτία. Μέσα στο Ευαγγέλιο διαβάζουμε ότι ήλθε ο Χριστός να σώσει «τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών» (Ματθ. 1:21). Άμα δεν σώζεσαι από την αμαρτία, άμα συνεχίζεις να κάνεις την αμαρτία, δεν ήρθε στην ψυχή σου η σωτηρία, δεν έχεις να ελπίζεις για σωτηρία.
Πώς τολμάει ο σημερινός άνθρωπος και ως προς την αρετή της αγνότητος, καθόλου-καθόλου δεν λογαριάζει την αλήθεια, την πραγματικότητα, τι έκανε ο Θεός, τι είπε ο Θεός, πώς τα θέλει ο Θεός, πώς ανταποκρίθηκε η Παναγία, πώς έζησε η Παναγία, πώς ακολούθησαν οι άγιοι! Δεν ενδιαφέρεται ο σημερινός άνθρωπος, ούτε το λαμβάνει υπόψιν. Τουλάχιστον να είχε μια συναίσθηση: «Αχ, αλλιώς έπρεπε να ζω, αλλιώς έπρεπε να φρονώ, αλλιώς έπρεπε να ενεργώ ως προς το θέμα αυτό, αλλά να, είμαι αδύναμος άνθρωπος και αμαρτάνω». Όχι μόνο δεν φρονεί έτσι, όχι απλώς γίνεται παραβάτης, αλλά φρονεί ότι, κάποτε που εγίνοντο έτσι τα πράγματα, ήταν λάθος. Ήταν καθυστερημένοι τότε οι άνθρωποι, δεν ήξεραν τι έκαναν, ήταν σε πλάνη, ήταν στο σκοτάδι. Τώρα βρήκαμε εμείς την αλήθεια, τώρα βρήκαμε το σωστό, τα πράγματα είναι όπως εμείς τα κάνουμε. Έτσι φρονούν οι άνθρωποι σήμερα.
Η Εκκλησία έκανε αγώνες να κρατήσει αδιάβλητη την αγνότητα της Παναγίας. «Άσπιλε, αμόλυντε, άχραντε». Δεν λέγονται τυχαία αυτές οι λέξεις, και πολλές άλλες. Και όσο περισσότερες λέγονται, τόσο λιγότερες φαίνονται οι λέξεις αυτές στους ύμνους, στις προσευχές. Έκανε αγώνες η Εκκλησία να παραδώσει αυτό το δόγμα, ότι η Παναγία ήταν «προ τόκου παρθένος, εν τόκω παρθένος και μετά τόκον παρθένος». Και πριν να γεννήσει ήταν παρθένος και κατά την ώρα που γεννούσε έμεινε παρθένος και μετά τη γέννηση του Υιού της, επίσης έμεινε παρθένος. Δεν είναι αυτά σχολαστικά, όπως θα έλεγαν μερικοί. Όχι. Εδώ είναι η ουσία του πράγματος. Απολύτως έπρεπε να είναι αμόλυντος η Παναγία. Ήταν η τέλεια προσφορά αυτή από την ανθρώπινη πλευρά. Δεν βρήκε ο Θεός ως τότε και δεν θα έβρισκε και μετά ο Θεός –πάλι ο Θεός ετοιμάζει τον άνθρωπο– κατάλληλη κόρη, να έχει αυτήν τη διάθεση και να θελήσει να αντέξει να έχει αυτό το αμόλυντο και να είναι έτσι στον τέλειο βαθμό αμόλυντη και άχραντη και άσπιλη.
Γι’ αυτό στην Εκκλησία του Χριστού ανέκαθεν οι αμαρτίες αυτές, που αναφέρονται στις έξω από τον γάμο σχέσεις των δύο φύλων, θεωρούνται βαρύτατες αμαρτίες, όποιες κι αν είναι, περισσότερες ή λιγότερες, μικρότερες ή μεγαλύτερες.
Ο Θεός, ως Θεός εύσπλαγχνος, δημιούργησε τον γάμο, τον ευλογημένο γάμο, την ευλογημένη αυτή σύζευξη, και εκεί μέσα έβαλε την κοινωνία των δύο προσώπων, την παιδοποιία· έβαλε και την ζωή εκείνη που έχει τις ανάλογες παρηγορίες σ’ αυτόν τον άχαρο κόσμο, για να αντέξει ο άνθρωπος.
Έτσι μέσα στον γάμο ο άνθρωπος διατηρείται επίσης αμόλυντος. «Τίμιος ο γάμος και η κοίτη αμίαντος» (Εβρ. 13:4). Δεν λέγονται τυχαία οι λέξεις αυτές. Όμως ο γάμος είναι τίμιος και η κοίτη του γάμου είναι αμίαντος, και δεν είναι όπως τα λένε σήμερα, που τελείως-τελείως έχουν παραποιήσει οι άνθρωποι τα πράγματα και άγονται και φέρονται από το πώς τα νιώθουν και πώς τους έρχονται.
Άνθρωπέ μου, δεν έχει σημασία τι θα πεις εσύ, τι νομίζεις εσύ, δεν έχει σημασία τι θα κάνεις εσύ. Σημασία έχει τι λέει ο Θεός, κι αν εσύ ανταποκρίνεσαι σ’ αυτό που λέει ο Θεός.
Αν εσύ έχεις διάθεση να ανταποκριθείς, θα σε βοηθήσει ο Θεός.
Ο Θεός, ως Θεός εύσπλαγχνος, δημιούργησε τον γάμο, τον ευλογημένο γάμο, την ευλογημένη αυτή σύζευξη, και εκεί μέσα έβαλε την κοινωνία των δύο προσώπων, την παιδοποιία· έβαλε και την ζωή εκείνη που έχει τις ανάλογες παρηγορίες σ’ αυτόν τον άχαρο κόσμο, για να αντέξει ο άνθρωπος.
Έτσι μέσα στον γάμο ο άνθρωπος διατηρείται επίσης αμόλυντος. «Τίμιος ο γάμος και η κοίτη αμίαντος» (Εβρ. 13:4). Δεν λέγονται τυχαία οι λέξεις αυτές. Όμως ο γάμος είναι τίμιος και η κοίτη του γάμου είναι αμίαντος, και δεν είναι όπως τα λένε σήμερα, που τελείως-τελείως έχουν παραποιήσει οι άνθρωποι τα πράγματα και άγονται και φέρονται από το πώς τα νιώθουν και πώς τους έρχονται.
Άνθρωπέ μου, δεν έχει σημασία τι θα πεις εσύ, τι νομίζεις εσύ, δεν έχει σημασία τι θα κάνεις εσύ. Σημασία έχει τι λέει ο Θεός, κι αν εσύ ανταποκρίνεσαι σ’ αυτό που λέει ο Θεός.
Αν εσύ έχεις διάθεση να ανταποκριθείς, θα σε βοηθήσει ο Θεός.
Γι’ αυτό λοιπόν, καθώς βρεθήκαμε να ζούμε στον σύγχρονο κόσμο που έχει ως προς το θέμα αυτό πειρασμούς, ο καθένας πριν φύγει απ’ αυτόν τον κόσμο, να εξετάσει καλά τον εαυτό του και καλά-καλά να τακτοποιήσει τον εαυτό του ως προς το θέμα αυτό.
Αμόλυντος ο καθένας πρέπει να φύγει. Και όταν πέσεις και αμαρτήσεις, δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Εκείνο που πρέπει να κάνεις είναι να μετανοήσεις, να εξομολογηθείς καλά-καλά, να μην τα κουκουλώσεις.
Να δει ο Θεός τη μετάνοιά σου και να σε συγχωρήσει, διότι, γι’ αυτό βρήκε την κατάλληλη κόρη απ’ την οποία πήρε την ανθρώπινη φύση και έγινε άνθρωπος, εσταυρώθη, ανεστήθη κλπ., για να σώσει τον άνθρωπο, ο οποίος όμως θα μετανοήσει.
Να τον σώσει από την αμαρτία και τον μολυσμένο να τον κάνει αμόλυντο, τον άρρωστο από την αμαρτία να τον θεραπεύσει και γενικά αυτόν που πάει να χαθεί, να τον σώσει.
Αμόλυντος ο καθένας πρέπει να φύγει. Και όταν πέσεις και αμαρτήσεις, δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Εκείνο που πρέπει να κάνεις είναι να μετανοήσεις, να εξομολογηθείς καλά-καλά, να μην τα κουκουλώσεις.
Να δει ο Θεός τη μετάνοιά σου και να σε συγχωρήσει, διότι, γι’ αυτό βρήκε την κατάλληλη κόρη απ’ την οποία πήρε την ανθρώπινη φύση και έγινε άνθρωπος, εσταυρώθη, ανεστήθη κλπ., για να σώσει τον άνθρωπο, ο οποίος όμως θα μετανοήσει.
Να τον σώσει από την αμαρτία και τον μολυσμένο να τον κάνει αμόλυντο, τον άρρωστο από την αμαρτία να τον θεραπεύσει και γενικά αυτόν που πάει να χαθεί, να τον σώσει.
Του π. Συμεών Κραγιόπουλου (†)
(Από το βιβλίο: «Συνάξεις Δεκαπενταυγούστου», τόμος Α΄, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, σ. 145), Κοινωνία Ορθοδοξίας
