Ο ἀπόστολος Παῦλος, ἀγαπητοί μου, συνιστᾷ νὰ γίνεται κήρυγμα συχνὰ – πυκνά. Λέει· «Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ ἐνοικείτω ἐν ὑμῖν πλουσίως» (Κολ. 3,16).
Σύμφωνα μὲ τὸ ῥητὸ αὐτὸ ἡ διδασκαλία μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα δὲν εἶνε ἀρκετή. Ὅπως κανείς ἀπὸ μᾶς δὲν τρώει μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα, ἀλλὰ συχνὰ κάθεται στὸ ὑλικὸ τραπέζι καὶ μεταλαμβάνει ὑλικῆς τροφῆς γιὰ τὴν συντήρησι τοῦ σώματός του, κατὰ παρόμοιο τρόπο ἔχουμε ἀνάγκη νὰ πλησιάζουμε συχνὰ καὶ στὴν τράπεζα τοῦ θείου λόγου.
Δύο πράγματα εἶνε τὰ ἀπολύτως ἀναγκαῖα, καὶ γι’ αὐτὸ αὐτὰ βρίσκονται πάνω στὴν ἁγία τράπεζα· τὸ ἕνα εἶνε τὸ Εὐαγγέλιο, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, καὶ τὸ δεύτερο τὸ δισκοπότηρο, ἡ θεία κοινωνία. Χριστιανὸς ποὺ δὲν ἀκούει
συχνὰ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν κοινωνεῖ συχνὰ τῶν ἀχράντων μυστηρίων, ὁ Χριστιανὸς αὐτὸς εἶνε νεκρός.
Γιὰ τὴ διδασκαλία λοιπὸν ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶπε· «Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ ἐνοικείτω ἐν ὑμῖν πλουσίως». Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ εἶνε ὁ ἄρτος ὁ πνευματικός, τὸν ὁποῖο ζητοῦν οἱ ψυχὲς ποὺ πεινοῦν τὸ Θεό. Σήμερα δυστυχῶς ἔχει ἐπέλθει κάμψις, ψυχρότης, ἀπροθυμία γιὰ τὴν ἀκρόασι τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Σὲ ἡμέρες ἔνδοξες ποὺ ἡ Ἐκκλησία μας ἐργαζόταν μὲ ζῆλο, ὅπως λ.χ. στὰ χρόνια τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ὁ λαὸς ὄχι μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα, ἀλλὰ καθημερινῶς, πρωὶ καὶ βράδυ, ἄκουγε τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ.
Πολλὰ εἶνε τὰ θέματα, μὲ τὰ ὁποῖα πρέπει ν’ ἀσχοληθῇ ὁ ἄμβων. Δὲν εἶνε δυνατὸν βέβαια νὰ τὰ θίξουμε ὅλα. Παραμερίζουμε λοιπὸν τὰ ἄλλα γιὰ νὰ δώσουμε προτεραιότητα στὸ πιὸ ἀναγκαῖο. Εἶνε τὸ θέμα τὸ ὑπεράνω ὅλων τῶν θεμάτων, τὸ θέμα ποὺ τὶς ἡμέρες αὐτὲς συγκλονίζει τὶς ψυχὲς ὅλων μας· εἶνε ὁ ἐσταυρωμένος Κύριος, ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας· εἶνε τὰ σεπτά του πάθη, ἡ Μεγάλη Ἑβδομάς. Θὰ σᾶς παρακαλέσω, μὲ ἰδιαιτέρα προσοχὴ καὶ κατάνυξι νὰ παρακολουθήσουμε ἀπόψε τὸ κήρυγμα, ποὺ ἀποβλέπει στὸ νὰ πλησιάσουμε μὲ περισσοτέρα κατανόησι τὰ σεπτὰ καὶ ἅγια πάθη τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.
* * *
* * *
Σύμφωνα μὲ τὸ ῥητὸ αὐτὸ ἡ διδασκαλία μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα δὲν εἶνε ἀρκετή. Ὅπως κανείς ἀπὸ μᾶς δὲν τρώει μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα, ἀλλὰ συχνὰ κάθεται στὸ ὑλικὸ τραπέζι καὶ μεταλαμβάνει ὑλικῆς τροφῆς γιὰ τὴν συντήρησι τοῦ σώματός του, κατὰ παρόμοιο τρόπο ἔχουμε ἀνάγκη νὰ πλησιάζουμε συχνὰ καὶ στὴν τράπεζα τοῦ θείου λόγου.
Δύο πράγματα εἶνε τὰ ἀπολύτως ἀναγκαῖα, καὶ γι’ αὐτὸ αὐτὰ βρίσκονται πάνω στὴν ἁγία τράπεζα· τὸ ἕνα εἶνε τὸ Εὐαγγέλιο, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, καὶ τὸ δεύτερο τὸ δισκοπότηρο, ἡ θεία κοινωνία. Χριστιανὸς ποὺ δὲν ἀκούει
συχνὰ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν κοινωνεῖ συχνὰ τῶν ἀχράντων μυστηρίων, ὁ Χριστιανὸς αὐτὸς εἶνε νεκρός.
Γιὰ τὴ διδασκαλία λοιπὸν ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶπε· «Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ ἐνοικείτω ἐν ὑμῖν πλουσίως». Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ εἶνε ὁ ἄρτος ὁ πνευματικός, τὸν ὁποῖο ζητοῦν οἱ ψυχὲς ποὺ πεινοῦν τὸ Θεό. Σήμερα δυστυχῶς ἔχει ἐπέλθει κάμψις, ψυχρότης, ἀπροθυμία γιὰ τὴν ἀκρόασι τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Σὲ ἡμέρες ἔνδοξες ποὺ ἡ Ἐκκλησία μας ἐργαζόταν μὲ ζῆλο, ὅπως λ.χ. στὰ χρόνια τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ὁ λαὸς ὄχι μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα, ἀλλὰ καθημερινῶς, πρωὶ καὶ βράδυ, ἄκουγε τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ.
Πολλὰ εἶνε τὰ θέματα, μὲ τὰ ὁποῖα πρέπει ν’ ἀσχοληθῇ ὁ ἄμβων. Δὲν εἶνε δυνατὸν βέβαια νὰ τὰ θίξουμε ὅλα. Παραμερίζουμε λοιπὸν τὰ ἄλλα γιὰ νὰ δώσουμε προτεραιότητα στὸ πιὸ ἀναγκαῖο. Εἶνε τὸ θέμα τὸ ὑπεράνω ὅλων τῶν θεμάτων, τὸ θέμα ποὺ τὶς ἡμέρες αὐτὲς συγκλονίζει τὶς ψυχὲς ὅλων μας· εἶνε ὁ ἐσταυρωμένος Κύριος, ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας· εἶνε τὰ σεπτά του πάθη, ἡ Μεγάλη Ἑβδομάς. Θὰ σᾶς παρακαλέσω, μὲ ἰδιαιτέρα προσοχὴ καὶ κατάνυξι νὰ παρακολουθήσουμε ἀπόψε τὸ κήρυγμα, ποὺ ἀποβλέπει στὸ νὰ πλησιάσουμε μὲ περισσοτέρα κατανόησι τὰ σεπτὰ καὶ ἅγια πάθη τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.
* * *
Μεγάλη Ἑβδομάδα! Γιατί, ἀγαπητοί μου, ὀνομάζεται Μεγάλη; Μήπως οἱ ἡμέρες της ἔχουν διάρκεια μεγαλύτερη ἀπὸ τὴ διάρκεια τῶν ἡμερῶν τῶν ἄλλων ἑβδομάδων;
Ἂν μελετᾶτε ἐπιμελῶς τὴν ἁγία Γραφή, θὰ συναντήσετε στὶς σελίδες της δύο ἐπεισόδια, ποὺ ὁ Θεὸς ἐπέτρεψε ἡ ἡμέρα νὰ γίνῃ μεγαλύτερη.
Τὸ πρῶτο βρίσκεται στὸ βιβλίο τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ. Λέει ἐκεῖ, ὅτι ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ, ὁ διάδοχος τοῦ Μωϋσέως, ἔδιδε μάχη σκληρὰ ἐναντίον τῶν Ἀμορραίων. Ὁ ἥλιος βασίλευε. Ὁ Ἰσραὴλ χρειαζόταν μερικὲς ὧρες ἀκόμη γιὰ νὰ νικήσῃ καὶ νὰ ἐξουδετερώσῃ τοὺς ἀλλοφύλους. Μὲ τὸ κλείσιμο τῆς ἡμέρας, μέσα τὸ σκοτάδι, οἱ ἐχθροὶ θὰ διέφευγαν. Τότε, λέει ἡ Γραφή, τὴν κρίσιμη ἐκείνη ὥρα ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ ἐστράφη πρὸς τὸν ἥλιο —δικαίωμά τους νὰ μὴν πιστεύουν οἱ ὀρθολογισταί— καὶ εἶπε· «Στήτω ὁ ἥλιος κατὰ Γαβαὼν καὶ ἡ σελήνη κατὰ φάραγγα Αἰλών» (Ἰησ. 10,12). Καὶ σταμάτησε ὁ ἥλιος γιὰ ὡρισμένες ὧρες, παρετάθη ἡ ἡμέρα, καὶ στὸ διάστημα αὐτὸ ὁ Ἰσραὴλ εἶχε τὸν καιρὸ νὰ καταγάγῃ θρίαμβο. Ἄλλη μιὰ περίπτωσι, ποὺ ἡ ἡμέρα μεγάλωσε, συναντοῦμε στὸ βιβλίο τοῦ προφήτου Ἠσαΐου. Ἦταν τότε ἕνας βασιλεύς, ὁ Ἐζεκίας, ὁ ὁποῖος ἁμάρτησε· μέσα στὴν αὐλή του εἶχε μαζέψει αὐλοκόλακες, ποὺ εἶνε οἱ νεκροθάπται τῶν βασιλέων. Ὁ Ἐζεκίας σκανδάλισε τὸ λαό, καὶ τοῦ ἦρθε μήνυμα ἀπὸ τὸ Θεὸ διὰ τοῦ προφήτου Ἠσαΐου· Λίγες εἶνε οἱ μέρες τῆς ζωῆς του· «τάξαι περὶ τοῦ οἴκου σου, ἀποθνῄσκεις γὰρ σὺ καὶ οὐ ζήσῃ» (Ἠσ. 38,1). Τότε ὁ Ἐζεκίας, ποὺ ἦταν ἄρρωστος, γύρισε τὸ πρόσωπό του πρὸς τὸν τοῖχο καὶ ἔκλαυσε πολύ, κλαυθμὸ μεγάλο. Καὶ ὁ Θεός; Τὸν συγχώρησε· καὶ ὄχι μόνο τοῦ παρέτεινε τὴ ζωή, ἀλλὰ γλύτωσε καὶ τὸν ἴδιο καὶ τὸ λαό του ἀπὸ τοὺς Ἀσσυρίους ποὺ τοὺς ἀπειλοῦσαν. Γιὰ νὰ τὸν βεβαιώσῃ δὲ ὅτι ὄντως θὰ γίνουν αὐτά, τοῦ ἔδωσε τὸ ἑξῆς σημάδι· ἔκανε τὴ σκιὰ τοῦ ἥλιου, ποὺ εἶχε κατέβει δέκα σκαλοπάτια, νὰ γυρίσῃ πίσω. Δὲν ὑπῆρχαν τότε τὰ σημερινὰ ρολόγια, ὅπως γνωρίζετε· ὑπῆρχαν μόνο τὰ λεγόμενα ἡλιακὰ ρολόγια, τὰ ὁποῖα μὲ τὶς γραμμὲς τῆς σκιᾶς ἔδειχναν τὴν ὥρα. Ὅταν λοιπὸν ὁ Θεὸς ἄκουσε τὸ μεγάλο κλαυθμὸ καὶ εἶδε τὰ δάκρυα τοῦ Ἐζεκία, ποὺ μετανόησε εἰλικρινῶς, τότε, λέει, τὸ ἡλιακὸ ρολόι ἐστράφη 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 γραμμές, ἡ σκιά του πῆγε 10 γραμμὲς πίσω. Ὅπως λέει ὁ Ἠσαΐας, «ἀνέβη ὁ ἥλιος τοὺς δέκα ἀναβαθμούς, οὓς κατέβη ἡ σκιά» (Ἠσ. 38,8). Ἦταν τὸ σημεῖον ὅτι τὸν συγχωρεῖ. Καὶ πράγματι ἡ ζωὴ τοῦ Ἐζεκία παρετάθη.
Μήπως λοιπὸν καὶ στὴν περίπτωσι τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος ἔχουμε κάποιο ἀνάλογο φαινόμενο; μήπως συμβαίνει κάτι παρόμοιο μὲ ἐκεῖνα ποὺ συνέβησαν στὴν ἱστορία τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ καὶ στὴν ἱστορία τοῦ Ἐζεκία; Μήπως καὶ ἐδῶ ἐπλατύνθη ὁ χρόνος, μήπως καὶ ἐδῶ ἐστάθη ὁ ἥλιος; Ὄχι· δὲν ἔγινε παράτασις τοῦ χρόνου. Ἡ διάρκεια τῆς ἑβδομάδος αὐτῆς εἶνε ὅση καὶ τῆς καθεμιᾶς ἀπὸ τὶς 52 ἑβδομάδες ποὺ ἔχει τὸ ἔτος. Ἀλλὰ ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα εἶνε ἡ βασίλισσα τῶν ἑβδομάδων ἀπὸ ἄλλης πλευρᾶς. Ὀνομάζεται Μεγάλη, διότι κατ᾽ αὐτὴν ἔγιναν τὰ μεγάλα καὶ πρωτοφανῆ γεγονότα, τῶν ὁποίων οἱ συνέπειες καὶ τ’ ἀποτελέσματα ἁπλώνονται σὲ ὅλη τὴν οἰκουμένη, σὲ ὅλη τὴν ὑφήλιο, καὶ σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες καὶ τὶς ἐποχές· μέχρι τῆς συντελείας τῶν αἰώνων ἐξακολουθεῖ ἡ ἐπίδρασις τῶν γεγονότων τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος.
Δὲν μνημονεύει ἡ παγκόσμιος ἱστορία μεγαλύτερα γεγονότα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἑορτάζουμε τὶς ἡμέρες αὐτές. Ὁ Γολγοθᾶς ἔγινε τὸ κέντρο τῆς γῆς καὶ τῆς παγκοσμίου ἱστορίας. Ὁ Ἐσταυρωμένος, εἴτε τὸ θέλουν μερικοὶ εἴτε ὄχι, εἶνε τὸ Α (ἄλφα) καὶ τὸ Ω (ὠμέγα), εἶνε ὁ ἄξων τῆς ζωῆς τοῦ κόσμου. Ὅπως ἡ γῆ ἔχει ἄξονα, γύρω ἀπὸ τὸν ὁποῖο στρέφεται, ὅπως ὅλο τὸ σύμπαν ἔχει νοητὸν ἄξονα γύρω ἀπὸ τὸν ὁποῖο στρέφεται μέσα στὸ ἄπειρο, ἔτσι πνευματικὸς ἄξων τοῦ κόσμου ὁλοκλήρου εἶνε ὁ Ἰησοῦς Χριστός, «τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος» (Ἀπ. 21,6). Γύρω ἀπὸ τὸν Ἐσταυρωμένο στρέφονται τρεῖς κόσμοι· ὁ κόσμος τῆς σκέψεως, ὁ κόσμος τοῦ αἰσθήματος, καὶ ὁ κόσμος τῆς βουλήσεως κάθε λογικῆς ὑπάρξεως. Ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ ἄξων τῆς σκέψεώς μας, τῆς καρδίας μας, καὶ τῆς βουλήσεως καὶ ἐνεργείας μας.
Ἂν μελετᾶτε ἐπιμελῶς τὴν ἁγία Γραφή, θὰ συναντήσετε στὶς σελίδες της δύο ἐπεισόδια, ποὺ ὁ Θεὸς ἐπέτρεψε ἡ ἡμέρα νὰ γίνῃ μεγαλύτερη.
Τὸ πρῶτο βρίσκεται στὸ βιβλίο τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ. Λέει ἐκεῖ, ὅτι ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ, ὁ διάδοχος τοῦ Μωϋσέως, ἔδιδε μάχη σκληρὰ ἐναντίον τῶν Ἀμορραίων. Ὁ ἥλιος βασίλευε. Ὁ Ἰσραὴλ χρειαζόταν μερικὲς ὧρες ἀκόμη γιὰ νὰ νικήσῃ καὶ νὰ ἐξουδετερώσῃ τοὺς ἀλλοφύλους. Μὲ τὸ κλείσιμο τῆς ἡμέρας, μέσα τὸ σκοτάδι, οἱ ἐχθροὶ θὰ διέφευγαν. Τότε, λέει ἡ Γραφή, τὴν κρίσιμη ἐκείνη ὥρα ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ ἐστράφη πρὸς τὸν ἥλιο —δικαίωμά τους νὰ μὴν πιστεύουν οἱ ὀρθολογισταί— καὶ εἶπε· «Στήτω ὁ ἥλιος κατὰ Γαβαὼν καὶ ἡ σελήνη κατὰ φάραγγα Αἰλών» (Ἰησ. 10,12). Καὶ σταμάτησε ὁ ἥλιος γιὰ ὡρισμένες ὧρες, παρετάθη ἡ ἡμέρα, καὶ στὸ διάστημα αὐτὸ ὁ Ἰσραὴλ εἶχε τὸν καιρὸ νὰ καταγάγῃ θρίαμβο. Ἄλλη μιὰ περίπτωσι, ποὺ ἡ ἡμέρα μεγάλωσε, συναντοῦμε στὸ βιβλίο τοῦ προφήτου Ἠσαΐου. Ἦταν τότε ἕνας βασιλεύς, ὁ Ἐζεκίας, ὁ ὁποῖος ἁμάρτησε· μέσα στὴν αὐλή του εἶχε μαζέψει αὐλοκόλακες, ποὺ εἶνε οἱ νεκροθάπται τῶν βασιλέων. Ὁ Ἐζεκίας σκανδάλισε τὸ λαό, καὶ τοῦ ἦρθε μήνυμα ἀπὸ τὸ Θεὸ διὰ τοῦ προφήτου Ἠσαΐου· Λίγες εἶνε οἱ μέρες τῆς ζωῆς του· «τάξαι περὶ τοῦ οἴκου σου, ἀποθνῄσκεις γὰρ σὺ καὶ οὐ ζήσῃ» (Ἠσ. 38,1). Τότε ὁ Ἐζεκίας, ποὺ ἦταν ἄρρωστος, γύρισε τὸ πρόσωπό του πρὸς τὸν τοῖχο καὶ ἔκλαυσε πολύ, κλαυθμὸ μεγάλο. Καὶ ὁ Θεός; Τὸν συγχώρησε· καὶ ὄχι μόνο τοῦ παρέτεινε τὴ ζωή, ἀλλὰ γλύτωσε καὶ τὸν ἴδιο καὶ τὸ λαό του ἀπὸ τοὺς Ἀσσυρίους ποὺ τοὺς ἀπειλοῦσαν. Γιὰ νὰ τὸν βεβαιώσῃ δὲ ὅτι ὄντως θὰ γίνουν αὐτά, τοῦ ἔδωσε τὸ ἑξῆς σημάδι· ἔκανε τὴ σκιὰ τοῦ ἥλιου, ποὺ εἶχε κατέβει δέκα σκαλοπάτια, νὰ γυρίσῃ πίσω. Δὲν ὑπῆρχαν τότε τὰ σημερινὰ ρολόγια, ὅπως γνωρίζετε· ὑπῆρχαν μόνο τὰ λεγόμενα ἡλιακὰ ρολόγια, τὰ ὁποῖα μὲ τὶς γραμμὲς τῆς σκιᾶς ἔδειχναν τὴν ὥρα. Ὅταν λοιπὸν ὁ Θεὸς ἄκουσε τὸ μεγάλο κλαυθμὸ καὶ εἶδε τὰ δάκρυα τοῦ Ἐζεκία, ποὺ μετανόησε εἰλικρινῶς, τότε, λέει, τὸ ἡλιακὸ ρολόι ἐστράφη 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 γραμμές, ἡ σκιά του πῆγε 10 γραμμὲς πίσω. Ὅπως λέει ὁ Ἠσαΐας, «ἀνέβη ὁ ἥλιος τοὺς δέκα ἀναβαθμούς, οὓς κατέβη ἡ σκιά» (Ἠσ. 38,8). Ἦταν τὸ σημεῖον ὅτι τὸν συγχωρεῖ. Καὶ πράγματι ἡ ζωὴ τοῦ Ἐζεκία παρετάθη.
Μήπως λοιπὸν καὶ στὴν περίπτωσι τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος ἔχουμε κάποιο ἀνάλογο φαινόμενο; μήπως συμβαίνει κάτι παρόμοιο μὲ ἐκεῖνα ποὺ συνέβησαν στὴν ἱστορία τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ καὶ στὴν ἱστορία τοῦ Ἐζεκία; Μήπως καὶ ἐδῶ ἐπλατύνθη ὁ χρόνος, μήπως καὶ ἐδῶ ἐστάθη ὁ ἥλιος; Ὄχι· δὲν ἔγινε παράτασις τοῦ χρόνου. Ἡ διάρκεια τῆς ἑβδομάδος αὐτῆς εἶνε ὅση καὶ τῆς καθεμιᾶς ἀπὸ τὶς 52 ἑβδομάδες ποὺ ἔχει τὸ ἔτος. Ἀλλὰ ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα εἶνε ἡ βασίλισσα τῶν ἑβδομάδων ἀπὸ ἄλλης πλευρᾶς. Ὀνομάζεται Μεγάλη, διότι κατ᾽ αὐτὴν ἔγιναν τὰ μεγάλα καὶ πρωτοφανῆ γεγονότα, τῶν ὁποίων οἱ συνέπειες καὶ τ’ ἀποτελέσματα ἁπλώνονται σὲ ὅλη τὴν οἰκουμένη, σὲ ὅλη τὴν ὑφήλιο, καὶ σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες καὶ τὶς ἐποχές· μέχρι τῆς συντελείας τῶν αἰώνων ἐξακολουθεῖ ἡ ἐπίδρασις τῶν γεγονότων τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος.
Δὲν μνημονεύει ἡ παγκόσμιος ἱστορία μεγαλύτερα γεγονότα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἑορτάζουμε τὶς ἡμέρες αὐτές. Ὁ Γολγοθᾶς ἔγινε τὸ κέντρο τῆς γῆς καὶ τῆς παγκοσμίου ἱστορίας. Ὁ Ἐσταυρωμένος, εἴτε τὸ θέλουν μερικοὶ εἴτε ὄχι, εἶνε τὸ Α (ἄλφα) καὶ τὸ Ω (ὠμέγα), εἶνε ὁ ἄξων τῆς ζωῆς τοῦ κόσμου. Ὅπως ἡ γῆ ἔχει ἄξονα, γύρω ἀπὸ τὸν ὁποῖο στρέφεται, ὅπως ὅλο τὸ σύμπαν ἔχει νοητὸν ἄξονα γύρω ἀπὸ τὸν ὁποῖο στρέφεται μέσα στὸ ἄπειρο, ἔτσι πνευματικὸς ἄξων τοῦ κόσμου ὁλοκλήρου εἶνε ὁ Ἰησοῦς Χριστός, «τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος» (Ἀπ. 21,6). Γύρω ἀπὸ τὸν Ἐσταυρωμένο στρέφονται τρεῖς κόσμοι· ὁ κόσμος τῆς σκέψεως, ὁ κόσμος τοῦ αἰσθήματος, καὶ ὁ κόσμος τῆς βουλήσεως κάθε λογικῆς ὑπάρξεως. Ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ ἄξων τῆς σκέψεώς μας, τῆς καρδίας μας, καὶ τῆς βουλήσεως καὶ ἐνεργείας μας.
* * *
Ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα, ἀγαπητοί μου, τὰ γεγονότα τῆς ἑβδομάδος αὐτῆς, τὰ πάθη τοῦ Σωτῆρος, εἶνε ὁ ἥλιος ποὺ χύνει φῶς ἐπάνω στὰ ἐπίγεια, στὰ μεγάλα προβλήματα τῆς παρούσης ζωῆς. Τὸ μεγαλύτερο πρόβλημα ποιό εἶνε; Μιὰ ἀνησυχία, ποὺ ὑπάρχει μέσα στὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν τρώει σὰν σκουλήκι. Ἡ ἀνησυχία αὐτὴ ὑπάρχει σὲ ὅλους· καὶ στὸ βασιλιᾶ ποὺ κάθεται στὸ θρόνο, καὶ σ’ αὐτὸν ποὺ εἶνε στὴν καλύβα, καὶ σ’ αὐτὸν ποὺ εἶνε φυλακισμένος, καὶ στὸν πλούσιο ποὺ κατοικεῖ στοὺς οὐρανοξύστες, καὶ στὸν Ἐσκιμῶο, καὶ στὸν ἰθαγενῆ τῆς Ἀφρικῆς. Μέσα στὰ βάθη τῆς ψυχῆς ὅλων ὑπάρχει μιὰ ἀγωνία, ἕνας σκορπιὸς ποὺ κεντάει τὴ συνείδησι. Ποιός εἶνε; Ἡ ἐνοχή. Ὅλοι αἰσθανόμεθα μέσα μας ἐνοχή. Ἐνοχὴ γιὰ τ’ ἁμαρτήματα ποὺ κάναμε μικρὰ παιδιά, τ’ ἁμαρτήματα ποὺ κάναμε ὡς νέοι, τ’ ἁμαρτήματα ποὺ κάνουμε μεγάλοι μέσα στὴν οἰκογένεια. Ἐκτὸς τῆς ἐνοχῆς ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται καὶ κάτι ἄλλο· τὴ δίψα τῆς λυτρώσεως, τὸν πόθο τοῦ λυτρωμοῦ, τὴν ἀνάγκη νὰ σπάσῃ τὰ δεσμά του, νὰ γίνῃ ἕνας πνευματικὸς πύραυλος, νὰ πετάξῃ ψηλὰ στοὺς οὐρανούς, νὰ εἰσέλθῃ στὸ βασίλειο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ πῇ στὴν ἁγία Τριάδα τὸ «Ἀλληλούϊα».
Μεγάλη Ἑβδομάδα! Ἥλιος ποὺ φωτίζει καὶ τὰ καταχθόνια, τὸν ᾅδη. Κ’ ἐκεῖ ἔφθασε ἡ λάμψι τοῦ Ἐσταυρωμένου· φώτισε γενεὲς γενεῶν τῶν προαπελθόντων, ἐλευθέρωσε ψυχὲς δικαίων, λαφυραγώγησε τὸ βασίλειο τοῦ διαβόλου, νίκησε τὸ θάνατο διὰ τοῦ θανάτου.
Τὸ φῶς, ποὺ ἄστραψε ἐπάνω στὸ Γολγοθᾶ, εἶνε φῶς ἀνέσπερο, δὲ θὰ σβήσῃ ποτέ.
Πρὸς τὸ φῶς αὐτὸ, τὸ φῶς τῶν ἱερῶν κοσμοϊστορικῶν γεγονότων, μᾶς καλεῖ ὁ προφήτης Ἠσαΐας τώρα μὲ τὰ λόγια του ποὺ ἀκούγονται στὴν ἀρχὴ τῆς ἀκολουθίας· «Ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζει τὸ πνεῦμά μου πρὸς σέ, ὁ Θεός, διότι φῶς τὰ προστάγματά σου ἐπὶ τῆς γῆς» (Ἠσ. 26,9). Ὁ δὲ ὑμνῳδὸς στὴν ἀρχὴ τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος ἀκούστηκε νὰ ψάλλῃ· «Τὰ πάθη τὰ σεπτὰ ἡ παροῦσα ἡμέρα ὡς φῶτα σωστικὰ ἀνατέλλει τῷ κόσμῳ» (κάθ. ὄρθρ. Μ. Δευτ.). Ἂς δεχθοῦμε τὸ ὑπέροχο αὐτὸ φῶς, ποὺ ὁδηγεῖ στὴ σωτηρία· ἀμήν.
Μεγάλη Ἑβδομάδα! Ἥλιος ποὺ φωτίζει καὶ τὰ καταχθόνια, τὸν ᾅδη. Κ’ ἐκεῖ ἔφθασε ἡ λάμψι τοῦ Ἐσταυρωμένου· φώτισε γενεὲς γενεῶν τῶν προαπελθόντων, ἐλευθέρωσε ψυχὲς δικαίων, λαφυραγώγησε τὸ βασίλειο τοῦ διαβόλου, νίκησε τὸ θάνατο διὰ τοῦ θανάτου.
Τὸ φῶς, ποὺ ἄστραψε ἐπάνω στὸ Γολγοθᾶ, εἶνε φῶς ἀνέσπερο, δὲ θὰ σβήσῃ ποτέ.
Πρὸς τὸ φῶς αὐτὸ, τὸ φῶς τῶν ἱερῶν κοσμοϊστορικῶν γεγονότων, μᾶς καλεῖ ὁ προφήτης Ἠσαΐας τώρα μὲ τὰ λόγια του ποὺ ἀκούγονται στὴν ἀρχὴ τῆς ἀκολουθίας· «Ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζει τὸ πνεῦμά μου πρὸς σέ, ὁ Θεός, διότι φῶς τὰ προστάγματά σου ἐπὶ τῆς γῆς» (Ἠσ. 26,9). Ὁ δὲ ὑμνῳδὸς στὴν ἀρχὴ τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος ἀκούστηκε νὰ ψάλλῃ· «Τὰ πάθη τὰ σεπτὰ ἡ παροῦσα ἡμέρα ὡς φῶτα σωστικὰ ἀνατέλλει τῷ κόσμῳ» (κάθ. ὄρθρ. Μ. Δευτ.). Ἂς δεχθοῦμε τὸ ὑπέροχο αὐτὸ φῶς, ποὺ ὁδηγεῖ στὴ σωτηρία· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Α΄ μέρος ἀπομαγνητοφωνημένης ὁμιλίας, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ ῾Αγίου Παύλου ὁδ. Ψαρρῶν Ἀθηνῶν τὴν 30-3-1958
Α΄ μέρος ἀπομαγνητοφωνημένης ὁμιλίας, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ ῾Αγίου Παύλου ὁδ. Ψαρρῶν Ἀθηνῶν τὴν 30-3-1958
Κλικ εδώ. Σταυροί από Βάγια Φοινίκων. Οι Σταυροί των Βαΐων από φύλλα του φοίνικα στην Έξω Γωνιά Σαντορίνης!!!
Κλικ εδώ! Σταυροί από Βάια Φοινίκων στο Εμπορείο Σαντορίνης!
Κλικ εδώ. Βαΐων! Στολισμένη Εκκλησία από βαγιοφόρα φοινίκων στο Εμπορείο της Σαντορίνης 4.4.2015
Κλικ εδώ. Εορτασμός Αγίου Λαζάρου στο Καμάρι Σαντορίνης 4.4.2015
Κλικ εδώ. Σταυροί από Βάγια Φοινίκων. Οι Σταυροί των Βαΐων από φύλλα του φοίνικα στην Έξω Γωνιά Σαντορίνης!!!
Κλικ εδώ. Πάσχα 2014 στο Καμάρι της Σαντορίνης 20.4.2014
Κλικ εδώ. Πάσχα 2013 στο Καμάρι της Σαντορίνης 5.5.2013
Πάσχα στο Καμάρι της Σαντορίνης 15 Απριλίου 2012
Για να δείτε τον εορτασμό του Πάσχα 2012 στο Καμάρι της Σαντορίνης, κλικ εδώ
Για να δείτε τον εορτασμό του Πάσχα 2011 (1) στο Καμάρι της Σαντορίνης, κλικ εδώ
Κλικ εδώ, για να δείτε τον εορτασμό του Λαζάρου στο Καμάρι της Σαντορίνης 4.4.2015
Κλικ εδώ για να δείτε τον Εορτασμό των Βαΐων στο Καμάρι της Σαντορίνης 13.4.2014
Κλικ εδώ για να δείτε τον Νυμφίο, την Κυριακή των Βαΐων στο Καμάρι της Σαντορίνης 13.4.2014
Κλικ εδώ για να δείτε τον Νυμφίο, την Μεγάλη Δευτέρα στο Καμάρι της Σαντορίνης 14.4.2014 Κλικ εδώ για να δείτε τον Νυμφίο, την Κυριακή των Βαΐων στο Καμάρι της Σαντορίνης 13.4.2014
Κλικ εδώ για να δείτε την Ακολουθία του Ιερού Ευχελαίου στο Καμάρι της Σαντορίνης 16.4.2014
Κλικ εδώ για να δείτε την Θεία Λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης στο Καμάρι της Σαντορίνης 17.4.2014
Κλικ εδώ για να δείτε την Ακολουθία των Παθών στο Καμάρι της Σαντορίνης 17.4.2014
Κλικ εδώ για να δείτε τον στολισμό και προετοιμασία του Επιταφίου στο Καμάρι της Σαντορίνης 18.4.2014
Κλικ εδώ για να δείτε την Αποκαθήλωση στο Καμάρι της Σαντορίνης 18.4.2014
Κλικ εδώ για να δείτε την περιφορά Επιταφίου στο Καμάρι της Σαντορίνης 18.4.2014
Κλικ εδώ για να δείτε την περιφορά Επιταφίου στο Καμάρι της Σαντορίνης 18.4.2014
Κλικ εδώ και εδώ για να δείτε τους επιτάφιους της Σαντορίνης