Άγιος Παρθένιος, προστάτης των καρκινοπαθών. Η Αγία Κάρα του βρίσκεται στην Ι.Μ. Μακρυμάλλης Κοιμήσεως Θεοτόκου στα Ψαχνά Ευβοίας

Η Μονή βρίσκεται εφτά χιλιόμετρα βόρεια από τα Ψαχνά, τη βλέπουμε αμέσως μόλις περάσουμε το συνοικισμό της Μακρυμάλλης. Είναι σε υψόμετρο 280μ μέσα σε μία πευκόφυτη περιοχή.

Είναι αφιερωμένη στην Παναγία και γιορτάζει στις 15 Αυγούστου, Κοιμήσεως της Θεοτόκου και στις 23 Αυγούστου. Γιορτάζει επίσης και στις 7 Φεβρουαρίου, εορτή του Αγίου Παρθενίου, επισκόπου Λαμψάκου, του οποίου η αγία κάρα φυλάσσεται στη Μονή.  Πολύ κόσμος επισκέπτεται τη μονή για τη χάριν του Αγίου Παρθενίου,  ο οποίος θεωρείται θεραπευτής της ανίατης ασθένειας.

  Στα άγια σκεύη της μονής ευαγγέλια, θυμιατήρια, ιερά δισκοπότηρα αναγράφονται χρονολογίες η παλαιότερη των οποίων είναι το 1754. Στην
Ευβοϊκή εγκυκλοπαίδεια αναφέρεται ότι ο σημερινός ναός είναι κτισμένος στα θεμέλια παλαιότερου βυζαντινού. Αναφέρεται επίσης ότι μέσα σε λειψανοθήκες φυλάσσονται τα λείψανα του αγίου Τρύφωνα, Χαραλάμπους, Ιγνατίου Νικήτα, Βασιλείου πρεσβυτέρου Αγκύρας, Παρθενίου Λαμψάκου και της Οσιομάρτυρας Παρασκευής.

Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την προέλευση του ονόματος της Μονής. Σύμφωνα με την πρώτη το όνομά της το έλαβε από τον πρώτο ηγούμενό της που ονομαζόταν Μακρυμάλλης.

Κατά τη δεύτερη εκδοχή  η ονομασία προήλθε από εικόνα που υπήρχε στον παλιό βυζαντινό ναό στην οποία η Θεοτόκος εικονιζόταν με μακριά μαλλιά. Στα αρχεία της Μονής άλλωστε αναφέρεται ότι τα ιερά σκεύη ανήκουν στην «Παναγία τη Μακρυμάλλισσα».

Σύμφωνα με την παράδοση κτήτορές της υπήρξαν δύο αδέλφια τσοπάνηδες που είχαν εκεί κοντά τις στάνες τους. Κάθε βράδυ έβλεπαν φως στον απέναντι βράχο. Όταν πήγαν στο σημείο εκείνο, βρήκαν της εικόνα της Παναγίας. Την έφεραν στις καλύβες τους και έκτισαν πρόχειρο προσκυνητάρι. Αργότερα, λέγεται ότι, απαρνήθηκαν τα εγκόσμια και έγιναν μοναχοί και έκτισαν τη μονή, περίπου τον 12ο αιώνα. Μάλιστα, εικάζεται ότι η μονή έλαβε το όνομά της λόγω των μακριών μαλλιών που είχαν τα αδέλφια.

Κατά τον 17ο αιώνα η μονή βρισκόταν σε μεγάλη ακμή. Ήταν κάτοχος μεγάλης ακίνητης περιουσίας και είχε πολλά αφιερώματα και δωρεές. Το 1828 είχε 42 μοναχούς.

Στο μοναστήρι, λέγεται, ότι φιλοξενήθηκε και μεγάλωσε ο Θανάσης Ανδρούτσος, γιος του αδελφού του Οδυσσέα Ανδρούτσου Γιάννη Καμμένου - Ανδρούτσου, του οποίου η γυναίκα πέθανε στη γέννα. Το βρέφος το παρέδωσε ο πατέρας του στο μοναστήρι για να το μεγαλώσει.

Επειδή έχουν καεί  τα αρχεία, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ως αναφορά την ίδρυση της Μονής. Φαίνεται ότι  χτίστηκε στο τέλος του 16^ου ή στις αρχές του 17^ου αιώνα. Ανακαινίσθηκε το 1908 από τον ηγούμενο Ιγνάτιο Γιαννακόπουλο. Καταστράφηκε ολοσχερώς κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Στις 23 Ιανουαρίου του 1944 οι γερμανοί, ύστερα από μερικές αψιμαχίες που είχαν με τους αντάρτες, θεώρησαν ότι η Μονή αλλά και το χωριό Μακρυμάλλη, βοηθούσαν τους αντάρτες και τα έκαψαν ολοσχερώς.

Εκτέλεσαν δε συνολικά εννέα έλληνες, τρεις  στο Μοναστήρι, άλλους πέντε στην πλατεία του συνοικισμού Μακρυμάλλης και άλλο ένα, δύο εκτέλεσαν αλλά ο ένας επέζησε, στο ξωκλήσι της Υπαπαντής. Εκείνο που δυστυχώς πονά περισσότερο σε όλη την υπόθεση είναι ότι οι γερμανοί ήρθαν οδηγούμενοι από έλληνες  συνεργάτες τους.

 http://armenisths.blogspot.gr