«Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ἰω. 16,33)Τὰ λόγια αὐτά, ἀδελφοί μου, εἶνε οἱ ἀποχαιρετιστήριες λέξεις τοῦ Χριστοῦ στὸ τέλος τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου. Ὁ τόνος τῆς φωνῆς του μελαγχολικός· Ὕστερα ἀπὸ ᾽μένα θὰ δοκιμάσετε θλίψεις σ᾽ αὐτὸ τὸν κόσμο, ἀλλὰ θάρρος! Πράγματι, ἂν κάποιος πόνεσε πολὺ καὶ μπορῇ νὰ ὀνομασθῇ ἄνθρωπος τοῦ πόνου, εἶνε ὁ ἐσταυρωμένος Υἱὸς τῆς Παρθένου. Δὲν νικήθηκε ὅμως ἀπ᾽ τὸν πόνο καὶ τὴ θλῖψι. «Θαρσεῖτε», λέει,
«ἐγὼ νίκησα τὸν κόσμο» (Ἰω. 16,33).
Ἡ ζωὴ τοῦ Θεανθρώπου, ἀπ᾽ τὴ στιγμὴ ποὺ γεννήθηκε ὡς ἄνθρωπος σ᾿ ἕνα σταῦλο μέχρι ποὺ εἶπε τὸ «Τετέλεσται» στὸ σταυρό (Ἰω. 19,30), ἦταν ζυμωμένη μὲ τὸ δάκρυ, τὸν πόνο, τὴ θλῖψι. Ἕνα βλέμμα στὴ ζωή του. Ἐκεῖ στὸ βρώμικο σπήλαιο ἡ ἁγία του Μητέρα τὸν τοποθέτησε στὴ φάτνη τῶν ἀλόγων. Νήπιο καταδιώχθηκε ἀπ᾽ τὸν Ἡρώδη κ᾽ ἔφυγε πρόσφυγας στὴν Αἴγυπτο. Ἔζησε σὰν ὁ φτωχότερος ἄνθρωπος. Οἱ ἀνώτερες τάξεις τὸν περιφρονοῦσαν. Τὸν θεωροῦσαν ὡς τὸν «υἱὸν τοῦ τέκτονος», τοῦ μαραγκοῦ (Ματθ. 13,55). Ὑβρίστηκε καὶ διαβλήθηκε ὅσο κανείς ἄλλος. Αὐτός, ποὺ ἦταν ἀμόλυντος καὶ εἶπε «Τίς ἐλέγχει με περὶ ἁμαρτίας;» (Ἰω. 8,46), ὠνομάστηκε «φίλος τελωνῶν καὶ ἁμαρτωλῶν» (Ματθ. 11,19). Αὐτός, ποὺ ἀγάπησε τὸ λαὸ ὅσο κανένας ἄλλος καὶ ἀγκάλιασε τοὺς πονεμένους καὶ περιφρονημένους, ὠνομάστηκε λαοπλάνος, δημαγωγός, ἀπατεώνας, ἀγύρτης. Αὐτός, ὁ Βασιλεὺς τῶν ἀγγέλων, ἀπὸ τοὺς φαρισαίους ὠνομάστηκε –Θεέ μου, συγχώρεσέ με– δαιμονισμένος (βλ. Ματθ. 11,18. Λουκ. 7,33). Αὐτόν, ποὺ ἡ διάνοιά του ἦταν ἥλιος φωτίζων τὸν κόσμο, οἱ ἐχθροί του τὸν εἶπαν τρελλό (βλ. Ἰω. 10,20). Κανένας δὲν συκοφαντήθηκε ὅσο ὁ αὐτός. Μπορεῖτε νὰ φανταστῆτε λοιπόν, τί θλῖψι δοκίμαζε ὅταν ἄκουγε τὰ ψέματα, τὶς διαβολές, τὶς συκοφαντίες, τὶς διαστρεβλώσεις!… Δὲν ἦταν ὅμως μόνο αὐτὲς οἱ θλίψεις του· ὑπῆρχαν καὶ χειρότερες. Καὶ αὐτὲς προέρχονταν ἀπὸ τὸν κύκλο τῶν μαθητῶν του. Ὤ αὐτοί! Δὲν τὸν καταλάβαιναν καθόλου· ἄλλα ἔλεγε ἐκεῖνος, ἄλλα ἐννοοῦσαν αὐτοί. Ὁ νοῦς τους χαμηλά, ἡ σκέψι τους πεζή, τὰ αἰτήματά τους γήινα. Γι᾿ αὐτὸ τοὺς εἶπε· «Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε» (ἔ.ἀ. 20,22). Ὁ ἕνας τὸν πούλησε γιὰ 30 ἀργύρια, ὁ ἄλλος (ὁ Πέτρος) τὸν ἀρνήθηκε μπροστὰ σὲ μιὰ ὑπηρέτρια καὶ μὲ ὅρκο, «Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον» (ἔ.ἀ. 26,74). Τέλος τὴν ὥρα τοῦ πάθους ἔφυγαν ὅλοι κ᾽ ἔμεινε μόνος, μονώτατος, ἐκεῖ στὸ Γολγοθᾶ, ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου.
* * *
Ὁ Χριστὸς ἔπαθε ὄχι γιὰ δικά του ἁμαρτήματα. Τὸ ὡμολόγησε κι ὁ Πιλᾶτος, ὅτι εἶνε ἀθῷος καὶ «οὐδεμίαν αἰτίαν εὑρίσκει ἐν αὐτῷ» (Ἰω. 18,38). Ὁ Χριστὸς ἔπαθε γιὰ τὰ δικά μας ἁμαρτήματα. Ὀχτὼ αἰῶνες νωρίτερα ὁ Ἠσαΐας εἶπε· «Οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται, καὶ ἡμεῖς ἐλογισάμεθα αὐτὸν εἶναι ἐν πόνῳ καὶ ἐν πληγῇ ὑπὸ Θεοῦ καὶ ἐν κακώσει» (Ἠσ. 53,4). Ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, ὅταν στὶς ὄχθες τοῦ Ἰορδάνου ἔδειξε τὸν Ἰησοῦ, εἶπε· «Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ἰω. 1,29,36). Ἔπαθε γιὰ μᾶς. Προσέφερε τὴ ζωή του «λύτρον ἀντὶ πολλῶν» (Ματθ. 20,28), τὸν ἑαυτό του «ἀντίλυτρον ὑπὲρ πάντων» (Α΄ Τιμ. 2,6), γιὰ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα. Ἡ θυσία του εἶνε μοναδική. Ἀγγίζει τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ. Ἂν λοιπὸν ὁ ἀναμάρτητος ἔπαθε καὶ σταυρώθηκε, γιατί μᾶς φαίνεται παράξενο, ἀδελφοί μου, ὅταν κ᾿ ἐμεῖς ὑποφέρουμε; Ὅπως εἶπε ὁ ἴδιος, ὁ κόσμος ἔβαλε φωτιὰ στὸ χλωρὸ ξύλο, ποὺ δύσκολα καίγεται· ἐξουδένωσε δηλαδή, ταλαιπώρησε, βασάνισε καὶ σταύρωσε τὸν ἀναμάρτητο Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, ποὺ ὄχι μόνο δὲν ἔφταιξε σὲ τίποτε ἀλλὰ καὶ εὐεργέτησε ὅλους. Τί περιμένουμε νὰ κάνῃ τώρα σ᾿ ἐμᾶς τοὺς ἀθλίους καὶ ἁμαρτωλούς, ποὺ εἴμαστε ὑπεύθυνοι γιὰ τόσα ἐγκλήματα, ποὺ εἴμαστε ξερὰ κλαδιὰ καὶ δέντρα ἄκαρπα, ποὺ δὲν ἔχουμε ζωτικότητα καὶ καιγόμαστε ἀμέσως; «Εἰ ἐν τῷ ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα ποιοῦσιν, ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται;» (Λουκ. 23,31). Ὁ κόσμος, ποὺ σταύρωσε τὸ Χριστό, πολὺ περισσότερο θὰ διώξῃ ἐμᾶς.
* * *
Ὁ Χριστὸς μὲ τὴν ὑπομονή του ἔγινε ὑπόδειγμα ὑπομονῆς γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Γιατὶ δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος ποὺ νὰ μὴ δοκιμάσῃ πόνο, νὰ μὴν περάσῃ μικρὲς ἢ μεγάλες θλίψεις. Ὁ πολύαθλος Ἰὼβ λέει· «Τὰ πετεινὰ γεννήθηκαν γιὰ νὰ πετοῦν στὰ ὕψη, κι ὁ ἄνθρωπος γεννήθηκε νὰ κολυμπᾷ στὸν πόνο» (Ἰὼβ 5,7). Ὁ δὲ αἰώνας μας εἶνε αἰώνας τῆς θλίψεως. Ὦ ἐσεῖς ποὺ ἔχετε κάποιο κρυφὸ πόνο, κρυφὴ πληγή, εἴτε ἀπὸ οἰκείους σας εἴτε ἀπὸ ξένους, ἀτενίστε τὸν Ἐσταυρωμένο καὶ πάρτε θάρρος. «Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον». Ὀρφανὰ ποὺ δὲν ἔχετε πατέρα καὶ μάνα, ἰδέστε τὸν Ἐσταυρωμένο ποὺ φωνάζει ἀπ᾽ τὸ σταυρό· Θάρρος, παιδιά μου, μὴν κλονίζεστε! Χῆρες, ποὺ ἤπιατε πικρὸ ποτήρι· «ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε…». Φτωχοὶ οἰκογενειάρχες, ποὺ ἀγωνίζεστε ἀπ᾽ τὸ πρωὶ ὣς τὸ βράδι γιὰ τὸ καρβέλι, θάρρος, ὁ Ἐσταυρωμένος σᾶς εὐλογεῖ. Μητέρες καὶ γυναῖκες ποὺ σᾶς ἐγκατέλειψε ὁ σύζυγος καὶ μείνατε μόνες, θάρρος. Ἀσθενεῖς, ποὺ βογγᾶτε πάνω στὸ κρεβάτι, τὸ ὁποῖο ἔγινε σταυρὸς τοῦ δικοῦ σας Γολγοθᾶ, ἀκοῦστε τὸ Χριστὸ ποὺ σᾶς λέει· «Θαρσεῖτε· ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον». Ἀδελφοί μας ἄνεργοι, ἄστεγοι, κρατούμενοι φυλακῶν, ὑπόδικοι τῶν δικαστηρίων, ἀδελφοί μας τῶν ἀλυτρώτων πατρίδων, ἀδελφοί μας πρόσφυγες καὶ ἀγνοούμενοι· ἀκοῦστε τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ ποὺ σᾶς ἀπευθύνει σήμερα· «Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον». Τὰ λόγια αὐτὰ ἀπευθύνει ὁ Χριστὸς σὲ ὅλους τοὺς πονεμένους ὅλων τῶν αἰώνων, ἀλλὰ κατ᾿ ἐξοχὴν τ᾿ ἀπευθύνει στὰ ἐκλεκτά του παιδιά. Δὲν ὑπάρχουν μόνο τὰ παιδιὰ τῆς νύχτας, μόνο οἱ γραμματεῖς καὶ φαρισαῖοι, μόνο οἱ βλάσφημοι καὶ τὰ καθάρματα τῆς κοινωνίας· ὑπάρχουν καὶ τὰ ἐκλεκτὰ παιδιὰ τοῦ Ἐσταυρωμένου, τὰ παιδιὰ τοῦ φωτός.
* * *
Γι᾿ αὐτὸ κ᾿ ἐγὼ ἀπευθύνομαι πρὸς τὶς γυναῖκες, τοὺς ἄντρες καὶ τὰ παιδιά, ποὺ πιστεύουν ἀκράδαντα στὸν Ἰησοῦ, καὶ λέω· Ἐκλεκτὰ παιδιὰ τοῦ Ἐσταυρωμένου, φάλαγγα ἱερὴ ἀνδρῶν, μυροφόρων γυναικῶν καὶ παιδιῶν, ποὺ τολμᾶτε στὸν αἰῶνα αὐτὸν νὰ κάνετε τὸ σταυρό σας, νὰ μιλᾶτε γιὰ τὸ Χριστὸ καὶ ν᾿ ἀντιστέκεστε στὸ ῥεῦμα τῆς ἁμαρτίας πηγαίνοντας κόντρα μὲ τὶς αἰσχρὲς ἐπιθυμίες τοῦ κόσμου· πρὸς ἐσᾶς κατ᾿ ἐξοχὴν ἀπευθύνεται ὁ Κύριος καὶ λέει· «Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον». Θὰ ὑποφέρετε, θὰ σταυρωθῆτε ἀπὸ τὸν κόσμο, ἀλλὰ ἔχετε θάρρος. Ἡ τελικὴ νίκη δὲν ἀνήκει στοὺς πονηροὺς καὶ διεφθαρμένους, τοὺς ἀπίστους καὶ ὑλιστάς· ἡ νίκη εἶνε τοῦ Ἐσταυρωμένου. «Θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον». Ὅσο πιὸ κοντὰ εἶστε στὸν Ἐσταυρωμένο, ὅσο περισσότερο προσπαθεῖτε νὰ ζῆτε κατὰ Χριστόν, νὰ ἐφαρμόζετε τὶς ἄχραντες ἐντολές του, νὰ μοιάζετε σ᾿ αὐτόν, τόσο περισσότερο θὰ θλίβεσθε. Κοντὰ στὸ σταυρὸ τοῦ Ἐσταυρωμένου θὰ ὑψωθῇ καὶ ὁ δικός σας σταυρός, μαζὶ μὲ ἕνα πλῆθος ἄλλων σταυρῶν. Ἀλλὰ «θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον». Ἡ νίκη θά ᾽νε δική μας. Ἀπὸ τὰ δάκρυα θὰ βγῇ κάτι μεγάλο. Εἶπε κάποιος· Ὅποιος δὲν ἔβρεξε τὸ προσκέφαλό του μὲ τὰ δάκρυα, δὲν γνώρισε τὸ Θεό. Πρέπει νὰ κλάψουμε, νὰ πονέσουμε, νὰ διέλθουμε ἀπὸ τὸ καμίνι τῶν θλίψεων, γιὰ νὰ καθαριστοῦμε. Ὅπως ὁ χρυσὸς καθαρίζεται μὲ τὴ φωτιά, ἔτσι καὶ οἱ ἐκλεκτὲς ψυχὲς λάμπουν μέσα στὶς θλίψεις. Τὸ μεγαλύτερο σχολεῖο τοῦ κόσμου εἶνε τὸ πανεπιστήμιο τοῦ πόνου καὶ τῶν θλίψεων. Μόνο ὅσοι πέρασαν ἀπ᾿ αὐτὸ τὸ καμίνι, μόνο ὅσοι κοιμήθηκαν στὶς φυλακές, ὅσοι συκοφαντήθηκαν, ὅσοι ὑπέστησαν τὰ πλήγματα τοῦ κόσμου καὶ ἔκλαψαν, μόνο αὐτοὶ γνώρισαν τὸ βάθος τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Καὶ ὁ Χριστὸς εἶνε τὸ ὑπόδειγμά τους· αὐτὸν ἀτενίζουν, ἀπ᾿ αὐτὸν ἀντλοῦν ὑπομονὴ καὶ δύναμι, καὶ ἀπὸ τὶς θλίψεις περιμένουν νὰ βγῇ κάτι καλό· περιμένουν ἀπὸ τὸ πικρὸ νὰ βγῇ γλυκύ. Ἡ ἰατρικὴ κατώρθωσε ἀπὸ τὸ δηλητήριο τῆς κόμπρας, τοῦ φαρμακεροῦ αὐτοῦ φιδιοῦ, νὰ βγάλῃ φάρμακο σωτήριο ποὺ θεραπεύει ἀρρώστιες. Καὶ ἡ πίστι στὸ σταυρὸ γνωρίζει ἀπὸ τὶς θλίψεις νὰ ἐξάγῃ τὸ φάρμακο τῆς σωτηρίας, νὰ ἐξάγῃ ἀπὸ τὸ πικρὸ γλυκύ. Θαρσεῖτε λοιπόν, παιδιὰ τῶν μεγάλων θλίψεων. Δὲν εἴμαστε ὀρφανοί. Ἔχουμε μαζί μας τὸ Χριστό. Μαζί του θ᾿ ἀνεβοῦμε βῆμα πρὸς βῆμα τὴν κλίμακα τοῦ Γολγοθᾶ, γιὰ νὰ φτάσουμε στὸ ὕψος ὅπου μᾶς καλεῖ Ἐκεῖνος.
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Τριάδος Πτολεμαΐδος τὴν 23-4-1976. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 9-4-1999, ἐπανέκδοσις 14-3-2020.
(Οι Επιτάφιοι της Σαντορίνης) Κλικ εδώ και εδώ για να δείτε τους επιτάφιους της Σαντορίνης
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή απόγευμα στο Εμπορείο, αναβίωση ενός παλιού εθίμου τα Σήμαντρα
Κλικ εδώ για να δείτε περισσότερους εορτασμούς από την ευρύτερη περιοχή του Καμαριού της Σαντορίνης
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή! Επιτάφιος & η περιφορά του στο Καμάρι της Σαντορίνης 26.4.2019
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή! Η Αποκαθήλωση στο Καμάρι της Σαντορίνης 26.4.2019
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή! Επιτάφιος & η περιφορά του στο Καμάρι της Σαντορίνης 6.4.2018
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή! Η Αποκαθήλωση στο Καμάρι της Σαντορίνης 6.4.2018
Κλικ εδώ. Πάσχα 2019 στο Καμάρι της Σαντορίνης 28.4.2019
Κλικ εδώ. Μεγάλη Πέμπτη βράδυ! Η Σταύρωση του Χριστού στο Καμάρι της Σαντορίνης 25.4.2019
Κλικ εδώ. Μεγάλη Τετάρτη βράδυ στο Καμάρι της Σαντορίνης 24.4.2019
Κλικ εδώ. Νυμφίος, Κυριακή Βράδυ των Βαΐων στο Καμάρι της Σαντορίνης 21.4.2019
Κλικ εδώ. Εορτασμός των Βαΐων στο Καμάρι της Σαντορίνης 21.4.2019
Κλικ εδώ. Πάσχα 2018 στο Καμάρι της Σαντορίνης 8.4.2018
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή Επιτάφιος & η περιφορά του στο Καμάρι της Σαντορίνης 14.4.2017
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή. Η Αποκαθήλωση στο Καμάρι της Σαντορίνης 14.4.2017
Κλικ εδώ. Μεγάλη Πέμπτη βράδυ. Η Σταύρωση του Χριστού στο Καμάρι της Σαντορίνης 13.4.2017
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή Αποκαθήλωση στο Καμάρι της Σαντορίνης 29.4.2016
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή Επιτάφιος & η περιφορά του στο Καμάρι της Σαντορίνης 10.4.2015
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή. Η Αποκαθήλωση στο Καμάρι της Σαντορίνης 10.4.2015
Κλικ εδώ. Μεγάλη Πέμπτη βράδυ. Η Σταύρωση του Χριστού στο Καμάρι της Σαντορίνης 28.4.2016
Κλικ εδώ. Προετοιμασία Επιταφίου στο Καμάρι της Σαντορίνης 13.4.2012
(Οι Επιτάφιοι της Σαντορίνης) Κλικ εδώ και εδώ για να δείτε τους επιτάφιους της Σαντορίνης
Κλικ εδώ. Μεγάλη Πέμπτη βράδυ. Η Σταύρωση του Χριστού στο Καμάρι της Σαντορίνης 9.4.2015
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή Αποκαθήλωση στο Καμάρι της Σαντορίνης 29.4.2016
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή. Η Αποκαθήλωση στο Καμάρι της Σαντορίνης 10.4.2015
Κλικ εδώ. Πάσχα 2016 στο Καμάρι της Σαντορίνης 1.5.2016
Κλικ εδώ. Περιφορά Επιταφίου στον Πύργο της Σαντορίνης 29.4.2016 Pyrgos Santorini Epitaph lights!!
(Οι Επιτάφιοι της Σαντορίνης) Κλικ εδώ και εδώ για να δείτε τους επιτάφιους της Σαντορίνης
Κλικ εδώ. Μεγάλη Παρασκευή απόγευμα στο Εμπορείο, αναβίωση ενός παλιού εθίμου τα Σήμαντρα
Κλικ εδώ. Τα Σήμαντρα του Εμπορείου της Σαντορίνης
Κλικ εδώ. Πάσχα 2015 στο Καμάρι της Σαντορίνης 12.4.2015
