Λυχνία Νικοπόλεως & Πρεβέζης, Οκτώβριος 2010

ΞΕΡΕΙΣ ΓΙΑΤΙ ΤΡΕΧΕΙΣ;     Ἀναμφίβολα, στήν ἐποχή μας, τό κύριο στοιχεῖο εἶναι ἡ ταχύτητα! Τρέχουν ὅλοι καί γιά ὅλα! Καί σέ πάρα πολλές περιπτώσεις, οἱ πολλές ἀσχολίες καί ὑποχρεώσεις μας εἶναι ἡ κύρια δικαιολογία γιά νά ἀφήνουμε στήν ἄκρη, τήν σχέση μας μέ τόν Θεό. Καί ἔτσι ἀκοῦμε πολλούς νά λένε (τό λέμε καί ἐμεῖς!): Ἔ, οἱ πολλές προσευχές καί λειτουργίες εἶναι γιά μοναχούς καί ἀσκητές. Ἐμεῖς, εἴμαστε κοσμικοί ἄνθρωποι. Ἄς κάνουμε κάτι λιγώτερο ἤ μᾶλλον κάτι ἐλάχιστο!   Ὅμως, ὁ Χριστός εἶναι ἡ Ζωή τοῦ κόσμου. Ἄν δέν ἔχουμε θερμή σχέση μαζί Του, δέν μποροῦμε νά ζήσουμε πνευματικά. Καί φυσικά, ἕνας νεκρός - πνευματικά - ἄνθρωπος δέν αἰσθάνεται χαρά στήν ψυχή του, ἀφοῦ ἡ ψυχή του εἶναι ἤδη πνευματικά νεκρή!   Γι᾿ αὐτό, ὅσο ἐπιτυχημένος καί ἄν εἶναι κανείς στήν ἐπίγεια ζωή του, δέν θά ἔχει χαρά καί εἰρήνη, ἄν δέν ἀγαπᾶ τόν Χριστό· ἄν δέν ἀκολουθεῖ τόν Χριστό· ἄν δέν ὑπακούει στόν Χριστό. *            *            *    Ἰδού καί ἕνα παράδειγμα, στό ὁποῖο δύο νέοι ἄνθρωποι ἀντιμετώπισαν μιά ξαφνική φοβερή δοκιμασία, δοκιμασία πίστεως, μέ τόν πιό τέλειο καί ἅγιο τρόπο.    Στίς ἀρχές τοῦ 16ου αἰῶνα ζοῦσαν στήν Αἴγυπτο δύο νεαροί φίλοι:  ὁ Γαβριήλ καί ὁ Κυρμιδώλης. Στήν ἀκμή τῆς νεότητας, εἰκοσάχρονοι λεβέντες, παιδιά εὐγενῶν οἰκογενειῶν, μορφωμένοι - γραμματεῖς. Κατά κόσμον, ἀπόλυτα ἐπιτυχημένοι καί εὐτυχεῖς. Ἀλλά, τό πιό μεγάλο τους χάρισμα καί πλεονέκτημα ἦταν ἡ προσήλωσή τους στήν πίστη τοῦ Χριστοῦ.    Κάποιοι μουσουλμᾶνοι, ἀπό φθόνο, τούς συκοφάντησαν στόν κριτή - δικαστή ὅτι τάχα ἔβρισαν τήν θρησκεία τοῦ Ἰσλάμ. Μετά ἀπό συνοπτικές διαδικασίες, τούς ζήτησαν νά ἀρνηθοῦν τόν Χριστό γιά νά γλυτώσουν τήν ζωή τους (συνηθισμένη ἡ μέθοδος!).   Τά δύο παιδιά ξεκάθαρα εἶπαν:   -Ἐμεῖς τήν πίστη πού ἔχουμε δέν τήν ἀρνούμαστε, ἀλλά μένουμε σ᾿ αὐτήν μέχρι τέλους. Γι᾿ αὐτό καί τίποτε δέν μπορεῖ νά μᾶς χωρίσει ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Οὔτε αὐτός ὁ θάνατος.   Τά παιδιά, κυριολεκτικά τά κομμάτιασαν, καί ἔτσι ἔλαβαν τόν στέφανο τοῦ μαρτυρίου, στίς 18 Ὀκτωβρίου τοῦ 1522. *            *            *    Ἄς ἰδοῦμε, τώρα, τήν δική μας κατάσταση: Ποιές εἶναι οἱ δικές μας «θυσίες» γιά τήν διόρθωση τῶν ἁμαρτιῶν μας καί γιά τό πλησίασμά μας στόν Χριστό; Γιά παράδειγμα: •   Ἡ πρωϊνή προσευχή (ἀπό τά συνήθη προσευχητάρια) εἶναι διαρκείας 5 λεπτῶν. •   Ἡ βραδινή - ἀπογευματινή προσευχή (Μικρό Ἀπόδειπνο) διαρκεῖ 15 λεπτά τό πολύ. Γιατί δέν τά ἐφαρμόζουμε; Ἀπό πνευματική ραθυμία καί τεμπελιά. Ἴσως καί ἀπό ἄγνοια γιά τήν τεράστια ψυχική ὠφέλεια πού μᾶς προσφέρουν. Ἄν ἀρχίσουμε ἀπό τά μικρά ἀγωνίσματα, ἀλλά μέ ἀπόλυτη συνέπεια, σύντομα θά ἀρχίσουμε νά ἔχουμε καρπούς πνευματικούς· παίρνοντας θάρρος ἀπό τό παράδειγμα τῶν ἁγίων μαρτύρων. Ὅσοι πιστοί, προσέλθετε! Ἀρχιμ. Ν. Κ. ΤΟ ΛΥΧΝΑΡΙ  Λέγει ὁ ἀββᾶς Ὀρσίσιος (4ος αἰώνας μ.Χ.):  Ἑάν ὁ ἄνθρωπος δέν φυλάξει τήν καρδιά του σωστά, ξεχνάει ὅλα τά λόγια τοῦ Χριστοῡ πού ἄκουσε· καί ζεῖ μέ ἀμέλεια στήν πνευματική του ζωή. Καί ἔτσι ὁ ἐχθρός (=ὁ διάβολος) βρίσκει τόπο νά σταθῆ στήν καρδιά του, καί νά τόν νικήσει.   Ὅπως ἀκριβῶς γίνεται καί μέ τό λυχνάρι. Ὅταν ἑτοιμάσουμε τό φυτίλι τοῦ λυχναριοῦ καί βάλουμε λάδι, τό λυχνάρι ἀνάβει καί φωτίζει. Ἄν ὅμως ἀμελήσουμε τήν τροφοδοσία του μέ λάδι, σιγά-σιγά ἐξασθενίζει ἡ φλόγα του· καί δυναμώνει γύρω του τό σκοτάδι. Καί ὄχι μόνο αὐτό. Μερικές φορές, τριγυρίζει τό λυχνάρι κάποιος ποντικός, πού θέλει νά φάγει τό φυτίλι. Ὅσο, λοιπόν, τό λυχνάρι καίει, ὁ ποντικός δέν μπορεῖ νά τό πλησιάσει. Ἄν ὅμως δεῖ ὅτι ὄχι μόνον δέν ὑπάρχει φῶς, ἀλλά οὔτε ζέστη ἀπό τήν φλόγα, τότε, προσπαθώντας νά ἁρπάξει τό φυτίλι, ἀναποδογυρίζει τό λυχνάρι. Καί τότε τό λυχνάρι, ἄν εἶναι ἀπό πηλό ἤ ἀπό ὄστρακο, γίνεται κομμάτια. Ἄν εἶναι ἀπό χαλκό, ἤ ἄλλο μέταλλο, λίγο τό κακό. *            *            *    Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τήν ψυχή πού ἀμελεῖ στόν ἀγῶνα ἐναντίον τῶν παθῶν. Ὅταν μειώνεται ὁ ἀγώνας καί ἡ προσπάθεια, ὅπως στό λυχνάρι λιγοστεύει τό λάδι, τότε: •   Σιγά-σιγά ἡ φλόγα, ἡ χάρη τοῦ ἁγίου Πνεύματος ὑποχωρεῖ, μέχρι πού χάνεται καί σβήνει. •  Τότε ὁ ἐχθρός-διάβολος, ὁ νοητός ποντικός, τρώγει τό πνευματικό φυτίλι, τήν προθυμία τῆς ψυχῆς καί κάνει μεγάλο κακό στό σῶμα μέ τήν κακία του. Ἄν, ὅμως, ὁ ἄνθρωπος πού τά παθαίνει αὐτά, ἔχει καλή διάθεση πρός τόν Θεό, καί ἁπλῶς ξεγελάστηκε ἀπό τήν πνευματική ἀμέλεια καί τεμπελιά, ὁ Θεός ὡς φιλάνθρωπος τόν βοηθάει: •   Τοῦ βάζει στήν καρδιά του, μνήμη τῆς κολάσεως· δηλ. τοῦ θυμίζει ὅτι κόλαση εἶναι χωρισμός ἀπό τόν Θεό. •   Τόν κάνει καί νά ξυπνάει, καί νά ἀγωνίζεται νά προσέχει τόν ἑαυτό του. (Τό Γεροντικόν, Ἀββᾶ Ὀρσισίου, β΄, ἔκδ. ΑΣΤΕΡΟΣ, 1981, σελ. 83) *            *            *   Στήν πράξη αὐτήν τήν ἀμέλεια καί ἀδιαφορία γιά τήν πνευματική μας κατάσταση, τήν νικᾶμε: 1.  Ὅταν ἐπιμένομε στήν προσευχή. Ὅταν κάνουμε τήν προσευχή μας, εἴτε ἔχουμε «ὄρεξη», εἴτε ὄχι! 2.  Ὅταν ἐπιμένομε στήν νηστεία. Ἔστω καί ἄν, πρός στιγμήν, μᾶς πιάνει ἡ ἀγανάκτηση: Πάλι νηστεία; Μετά ἀπό λίγο ξεχνᾶμε τήν δυσκολία καί βλέπουμε πόσο μᾶς ὠφέλησε ἡ σωματική ἄσκηση, σύμφωνα μέ τήν ἐντολή τοῦ Χριστοῦ. 3.  Τό πιό σημαντικό, ἐπιμένοντας στήν μέ ἀφοσίωση συμμετοχή μας στήν θεία Λειτουργία Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν. Εἶναι ἀπίστευτη ἡ ὠφέλειά μας ἀπό τήν παρουσία μας στόν ναό, τήν ὥρα τῆς θείας Λειτουργίας, μέ τόν Χριστό σωματικά παρόντα καί ἁγιάζοντα ἡμᾶς. Ἀρχιμ. Ν. Κ. ΑΚΟΜΗ ΨΑΧΝΕΙΣ;     Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία, ὅτι κάποτε στήν ζωή σου θά ἀπόκτησες καί σύ κάτι, πού νόμιζες ὅτι θά σοῦ ἔδινε χαρά καί εὐτυχία. Ἀλλά ἔπεσες ἔξω! *     *     *   Σκέφτηκες, νά τό ρίξεις στά ταξιδάκια· μήπως καί σέ αὐτά βρεῖς τήν πολυπόθητη χαρά. Μά τελικά ἔμεινες μέ τήν διαπίστωση, ὅτι οἱ πιό εὐτυχισμένες στιγμές σου, ἦσαν ἡ στιγμή τῆς ἀναχώρησης καί ἡ στιγμή τῆς ἐπιστροφῆς!   Πίστεψες, ὅτι ἕνας καλός γάμος θά ἐκπλήρωνε τούς βαθύτερους πόθους σου! Βέβαια ὁ γάμος κάτι σοῦ ἔφερε! Τό παραδέχεσαι. Καί τώρα, τήν ἀγάπη τοῦ συντρόφου σου τήν θεωρεῖς πιά δεδομένη! Καί ἔστι, ἐπιβεβαιώνεις τά λόγια: Κανείς δέν αἰσθάνεται διψασμένος κοντά στήν πηγή! Καί σταματάει ἡ ἀναζήτηση.    Μετά, στράφηκες στά πλούτη. Καί ἀπόκτησες. Μά ἡ ζωή σου γέμισε τώρα ἀγωνία καί φόβο, μήπως “γλυστρήσουν” ἀπό τά χέρια σου! Καί μείνεις μέ τά χέρια ἄδεια!   Χτύπησες, τήν πόρτα τῆς δημοσιότητας. Ἔψαξες γιά δημοσιότητα! Καί ἔγινες διάσημος! Καί λοιπόν; Τότε ἀνακάλυψες ὅτι ἡ δημοσιότητα δέν εἶναι παρά ἕνα μπαλάκι πού οἱ ἄνθρωποι τό κλωτσᾶνε πέρα-δῶθε! Μέ τήν δημοσιότητα, δέν εἶσαι πιά κύριος τοῦ ἑαυτοῦ σου· δέν τόν πᾶς ἐσύ ὅπου θέλεις. Σέ πηγαίνουν!.. *     *     *    Ὅλα αὐτά τά δοκίμασες. Καί ἀντί νά σοῦ βάλουν μυαλό, σέ ἔκαμαν καί σοῦ ἔφυγε καί ἐκεῖνο τό λίγο πού εἶχες! Καί λές:   - Ἄχ, νά εἶχα μιά γυναίκα ἀκόμη! Ἄχ, νά εἶχα ἀκόμη μιά δουλίτσα! Ἄχ, νά μποροῦσα νά πήγαινα σέ περισσότερα νυχτερινά κέντρα! Ἄχ, νά…    Καί φαντάζεσαι, ὅτι τότε θά αἰσθανόσουν πιό εὐτυχισμένος. Μέ ἄλλα λόγια ἔχεις τήν πεποίθηση, ὅτι ἡ εὐτυχία βρίσκεται ἔξω ἀπό σένα! Σέ πράγματα. Καί σέ πρόσωπα! Καί κατάντησε ἡ ζωή σου, ἀπό λάθος σέ λάθος! • Μέχρι πότε θά τρέχεις πίσω ἀπό ψεύτικες ἐλπίδες; • Μέχρι πότε θά ψάχνεις; • Μέχρι πότε; • Μέχρι πού νά σέ βρεῖ ὁ θάνατος; *      *      * Ἐπί τέλους, κατάλαβέ το: Ἡ ἡδονή ἔχει σχέση μέ τό σῶμα· ἡ χαρά μέ τήν καρδιά. Σέ μερικούς ἀρέσει πολύ ὁ ἀστακός! Ἄκουσες ποτέ κανένα νά λέει ὅτι ὁ ἀστακός τοῦ δίνει χαρά; Ὄχι! Γιατί; Οἱ ὑλικές ἀπολαύσεις δίνουν μιά εὐχαρίστηση! Ἀλλά ὄχι χαρά! Καί κάτι ἀκόμη πιό παράξενο! Ἡ αὔξηση τῆς ἡδονῆς ὁδηγεῖ σέ κόρο, δηλ. στό σημεῖο, πού παύει πιά νά εὐχαριστεῖ καί νά ἱκανοποιεῖ! Καί τότε, ὅταν ἡ ἡδονή ξεπερνάει τά ὅρια, καταντάει ὀδύνη· καί προκαλεῖ πόνο! Παράδειγμα. Τό γαργάλισμα καί τό κρασί! Ἀντίθετα. Ἡ καλή συνείδηση καί ἡ ἀλήθεια, γεμίζουν τήν καρδιά μέ χαρά πολύ βαθειά. Καί ἡ πεῖρα λέει, πώς ὅταν ἡ ἐπιθυμία γιά ἀπόλαυση αὐξάνει, ἡ ἱκανοποίηση πού δίνει ἡ ἡδονή λιγοστεύει. Καί τότε ἡ καρδιά τοῦ ἀνθρώπου μοιάζει μέ τό πιθάρι τῶν Δαναῒδων. Ὅ,τι καί νά τῆς ρίξεις μέσα, ἄδεια μένει! Οἱ Δαναΐδες-λέει ἡ μυθολογία- ἦταν ἑπτὰ ἀδελφές οἱ ὁποῖες γιά κάποια κακή τους πράξη τιμωρήθηκαν. Τίς ὑποχρέωσαν νὰ γεμίσουν ἕνα πιθάρι χωρὶς πάτο!!!    Κάτι τό ἀνάλογο εἶναι καί ὁ πόθος τοῦ ἀνθρώπου γιὰ ἡδονή, γιὰ εὐχαρίστηση, γιά ἀπόλαυση. Ὅ,τι καὶ νὰ τοῦ ρίχνεις, ἀνικανοποίητος μένει. Δέν τόν γεμίζει. Ὅλα τά ἐπίγεια, εἶναι πιθάρια χωρίς πάτο. Πιθάρια, πού δέν συγκρατοῦν νερό!   Πρόσεχε λοιπόν. Μήπως, ψάχνοντας γιά τίς αἰσθησιακές ἀπολαύσεις, πού προσφέρουν τά ἐπίγεια, χάσεις τήν ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς, πού εἶναι: ἡ ἀλήθεια· ἡ ἀγάπη· ἡ καλή συνείδηση. Ἀρχιμ. Α. Μ. Ἁγίου Ἰσαάκ  Σύρου ΠΕΙΡΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΘΛΙΨΕΙΣ: ΓΙΑΤΙ; Πότε καί γιά ποιούς λόγους ὁ Θεός ἐπιτρέπει πειρασμούς καί δοκιμασίες σ᾿ αὐτούς πού Τόν ἀγαποῦν; Πόσοι ἄνθρωποι, χριστιανοί καί μή, ἔχουν αὐτήν τήν ἀπορία, βλέποντας τά ὅσα συμβαίνουν στή ζωή μας! *            *            * Γιά τούς πειρασμούς, βέβαια, τῶν ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων δέν ἀπορεῖ κανείς! Σάν νά μήν εἶναι καί αὐτοί τέκνα τοῦ ἰδίου Θεοῦ καί Πατέρα! Καί σάν νά μή φροντίζει καί γι᾿ αὐτούς ὁ Χριστός, μέ τόν δικό Του ἄριστο τρόπο! Στό παραπάνω ἐρώτημα, ἀπαντᾶ ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Καί μᾶς δίνει τήν ἑξῆς ἀπάντηση:  1. Ὁ Θεός ἐπιτρέπει νά δοκιμάζονται μέ θλίψεις καί ἅγιοι καί ἀγωνιστές γιά νά καταλάβουν, πόσο μᾶς βοηθάει καί πόσο προνοεῖ καί φροντίζει γιά μᾶς. Ἔτσι ἀπό τίς δοκιμασίες τῶν καλῶν καί τῶν κακῶν ἀποκτοῦν ὅλοι πνευματική σύνεση καί δέν ἐξαπατῶνται πιά ἀπό τούς δαίμονες.  2. Αὐτή ἡ «ἐκπαίδευση» θά μποροῦσε ποτέ νά γίνει χωρίς τίς θλίψεις; Ὄχι! Γιατί τότε ὁ ἄνθρωπος δέν θά ἦταν ἐλεύθερος ὅταν διάλεγε τό καλό, ὥστε νά φανῆ ἡ ἀγάπη του πρός τόν Θεό καί ἡ καλή του προαίρεση!  3. Μέ τίς δοκιμασίες μαθαίνει ὁ ἄνθρωπος: νά ἐπιμένει στήν προσευχή· νά φωνάζει διαρκῶς πρός τόν Σωτῆρα Χριστόν: Κύριε, σῶσον με· καί νά μήν ἐμπιστεύεται στίς δυνάμεις του καί στίς ἀρετές του! *            *            * Πολλές εἶναι οἱ ὠφέλειες ἀπό τούς πειρασμούς γιά ὅλους μας. Καί γι᾿ αὐτό ειράζονται ὅλοι: •  καί οἱ ἀγωνιστές, γιά νά προοδεύσουν στίς ἀρετές· •  καί οἱ ἀμελεῖς, γιά νά προφυλαχθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτία· •  καί οἱ «κοιμισμένοι» πνευματικά, γιά νά ξυπνήσουν καί νά μετανοήσουν· • καί οἱ μακράν τοῦ Θεοῦ γιά νά ἐπιστρέψουν κοντά Του· • καί οἱ φίλοι τοῦ Θεοῦ, γιά νά ἔχουν πιό πολλή παρρησία καί θάρρος ἐνώπιόν Του. (Ἀσκητικοί Λόγοι ΜΗ΄, σελ. 174-175, ἐκδ. Ἀπ. Βαρνάβας)