ΕΟΡΤΗ σήμερα, ἀγαπητοί μου. Ἑορτὴ ἡ Κυριακή, μὲ τὴν ὁποία τιμοῦμε τὴν ἔνδοξο ἀνάστασι τοῦ Κυρίου. Σήμερα ὅμως ἑορτάζουν καὶ οἱ τυφλοὶ ἀδελφοί μας, διότι παντοῦ διαβάστηκε τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Τυφλοῦ.
Ὁ τυφλὸς τοῦ εὐαγγελίου εἶχε στερηθῆ τὸ φῶς ἐκ γενετῆς. Δὲν ἔβλεπε καθόλου, ζοῦσε μέσα στὸ σκοτάδι. Καὶ ξαφνικὰ ὁ Χριστός, μὲ μία ἁπλῆ κίνησι, τοῦ ἔδωσε μάτια κι ὁ τυφλὸς εἶδε. Τί εἶδε;
Ὅλα τὰ ὡραῖα ποὺ ἔπλασε ὁ Δημιουργός·τὸν ἥλιο, τὴ σελήνη, τὰ ἄστρα, τὴ θάλασσα, ποτάμια καὶ λίμνες, δέντρα καὶ δάση, ζῷα καὶ πουλιά. Εἶδε πρὸ παντὸς τὸ συνάνθρωπό του. Καὶ πάνω ἀπὸ κάθε ἄλλο ἄνθρωπο εἶδε τὸν πατέρα καὶ τὴ μάνα του, ποὺ ὣς τότε τοὺς ἄκουγε μὰ δὲν τοὺς εἶχε δεῖ. Ἀλλ᾽ ἀκόμα,πάνω ἀπὸ κάθε τι ἄλλο, εἶδε τὸ ὡραιότερο ποὺ ὑπάρχει στὸν κόσμο· εἶδε μὲ τὰ μάτια του τὸν πλάστη του, τὸ Χριστό! Κάποιος ἅγιος λέει·Θά ᾿θελα κ᾽ ἐγὼ νὰ ἤμουν τυφλός, γιὰ νὰ δῶ τὸ Χριστὸ ὅπως ὁ τυφλὸς τοῦ εὐαγγελίου.
Ὅλα τὰ ὡραῖα ποὺ ἔπλασε ὁ Δημιουργός·τὸν ἥλιο, τὴ σελήνη, τὰ ἄστρα, τὴ θάλασσα, ποτάμια καὶ λίμνες, δέντρα καὶ δάση, ζῷα καὶ πουλιά. Εἶδε πρὸ παντὸς τὸ συνάνθρωπό του. Καὶ πάνω ἀπὸ κάθε ἄλλο ἄνθρωπο εἶδε τὸν πατέρα καὶ τὴ μάνα του, ποὺ ὣς τότε τοὺς ἄκουγε μὰ δὲν τοὺς εἶχε δεῖ. Ἀλλ᾽ ἀκόμα,πάνω ἀπὸ κάθε τι ἄλλο, εἶδε τὸ ὡραιότερο ποὺ ὑπάρχει στὸν κόσμο· εἶδε μὲ τὰ μάτια του τὸν πλάστη του, τὸ Χριστό! Κάποιος ἅγιος λέει·Θά ᾿θελα κ᾽ ἐγὼ νὰ ἤμουν τυφλός, γιὰ νὰ δῶ τὸ Χριστὸ ὅπως ὁ τυφλὸς τοῦ εὐαγγελίου.
Μὲ ἀφορμὴ τὸ θαῦμα αὐτὸ ἂς ἀναλογισθοῦμε καὶ τὸ θαῦμα ποὺ κάνει ὁ Χριστὸς σ᾽ ἐμᾶς. Ποιό θαῦμα; Τὰ μάτια ποὺ μᾶς χαρίζει! Μικρὸ θαῦμα εἶνε τὸ μάτι; Σήμερα ὑπάρχουν πολλὲς φωτογραφικὲς μηχανές. Ποιές εἶνε καλύτερες, οἱ γιαπωνέζικες, οἱ ἀμερικάνικες, οἱ ἐγγλέζικες;… Ἡ τέλεια φωτογραφικὴ μηχανὴ εἶνε τὸ μάτι τοῦ ἀνθρώπου. Κάθε φωτογραφικὴ μηχανὴ ἔχει τὸν κατασκευαστή της, καὶ θαυμάζουμε τὶς φωτογραφίες ποὺ βγάζει, ἀσπρόμαυρες καὶ ἔγχρωμες. Τί εἶνε ὅμως οἱ μηχανὲς αὐτὲς ἐν συγκρίσει μὲ τὰ μάτια, ποὺ παίρνουν συνεχῶς ἄπειρες ἔγχρωμες φωτογραφίες καὶ ταινίες ὁλόκληρες! Μέγα μυστήριο τὸ μάτι· φτάνει, καὶ μόνο αὐτό, ν᾽ ἀποδείξῃ ὅτι ὑπάρχει Θεός. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ τυφλός, ὅταν εἶδε τὸ φῶς του, ἔπεσε καὶ προσκύνησε τὸ Χριστό.
Ὅπως ἐκεῖνος, ἀδελφοί μου, εὐχαρίστησε τὸν Κύριο, ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς πρέπει νὰ τὸν εὐχαριστοῦμε ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μας, γιατὶ μᾶς ἔδωσε τὸ πολύτιμο αὐτὸ ὄργανο, τὰ μάτια, τὴν ὑπέροχη αὐτὴ αἴσθησι ποὺ λέγεται ὅρασις.
Ἂς τὸν εὐχαριστήσουμε, ἀλλὰ καὶ ἂς προσέξουμε. Διότι τὰ μάτια ἀνεβάζουν τὸν ἄνθρωπο στὸν οὐρανό, ἀλλὰ καὶ τὰ μάτια τὸν κατεβάζουν στὸν ᾅδη καὶ στὴν κόλασι. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἔλεγε· Μᾶς ἔδωσε ὁ Θεὸς τὰ μάτια, γιὰ νὰ βλέπουμε τὰ ὡραῖα ποὺ ἔφτειαξε καὶ νὰ τὸν δοξάζουμε. Τρέχει ὁ κόσμος καὶ πληρώνει νὰ δῇ θεάματα· ἀνέβα σὺ σὲ μιὰ κορυφὴ καὶ ἀπόλαυσε πανόραμα·πήγαινε σὲ καταρράκτες, σὲ χιονισμένα τοπία· στρέψε τὸ βλέμμα σου τὴ νύχτα στὸν οὐρανὸ καὶ δὲς τὰ ἄστρα… Δὲν ὑπάρχει ὡραιότερος κινηματογράφος καὶ θέατρο ἀπὸ τὴ δημιουργία. Τὰ μάτια πρέπει νὰ χρησιμοποιοῦνται καλά, νὰ βλέπουν«ὀρθά»(Παρ. 4,25), νὰ μὴ βλέπουν τὰ ἁμαρτωλὰ πράγματα. «Ἀπόστρεψον τοὺς ὀφθαλμούς μου τοῦ μὴ ἰδεῖν ματαιότητα», λέει ὁ ψαλμῳδός(Ψαλμ. 118,37). Γιατὶ ἀπὸ τὰ μάτια, ὅταν δὲν χρησιμοποιοῦνται ὅπως θέλει ὁ Θεός, γεννῶνται μεγάλες συμφορές, ἐγκλήματα καὶ δράματα.
Θέλετε παραδείγματα; Ἀνοῖξτε τὴν Παλαιὰ Διαθήκη. Τί ἦταν ὁ Δαυΐδ; Ὁ πιὸ ἔνδοξος βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ νίκησε ὅλους τοὺς ἀντιπάλους. Καὶ ὅμως ἔπεσε·διέπραξε δύο φοβερὰ ἁμαρτήματα· σκότωσε καὶ μοίχευσε. Πῶς; Ἀπὸ ἕνα βλέμμα. Ἀνέβηκε στὴν ταράτσα τῶν ἀνακτόρων, εἶδε ἀπὸ ᾿κεῖ σὲ κάποιο σπίτι μιὰ γυναῖκα γυμνὴ νὰ κάνῃ λουτρό, νικήθηκε ἀπὸ σφοδρὴ ἐπιθυμία, καὶ γιὰ νὰ τὴν πάρῃγυναῖκα του σχεδίασε τὸν φόνο τοῦ συζύγου της. Μιὰ ματιὰ τὸν κατέστρεψε. Μετανόησε κατόπιν,ἔγραψε τὸν γνωστὸ πεντηκοστὸ ψαλμὸ«Ἐλέησόν με, ὁ Θεός…», καὶ μούσκευε τὴ νύχτα τὸ προσκέφαλό του μὲ δάκρυα.
Θέλετε ἄλλο παράδειγμα; Διαβάστε στὸνπροφήτη Δανιὴλ πῶς δύο δικασταὶ -«ἀρεοπαγῖτες» τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ θεωροῦνταν ὑπόδειγμα ἤθους, νικήθηκαν κι αὐτοὶ ἀπὸ τὰ μάτια, ὅταν κρύφτηκαν καὶ εἶδαν μία γυναῖκα ποὺ λουζόταν. Γιὰ νὰ καλύψουν τὴν ἁμαρτία τους ἔφτασαν στὸ σημεῖο νὰ τὴ συκοφαντήσουν, ἀλλ᾽ ἀποκαλύφθηκαν καὶ τιμωρήθηκαν.
Δὲν εἶνε ἕνα καὶ δυὸ τὰ ἁμαρτήματα ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὰ μάτια. Καὶ σήμερα ὁ κίνδυνος εἶνε μεγάλος. Ὁ σατανᾶς γέμισε τὸν κόσμο. Δὲν χρειάζεται νὰ ἐπιδιώξῃ κανεὶς νὰ δῇ· τὰ γυμνὰ εἶνε τώρα μπροστά του σὲ κάθε βῆμα. Στοὺς δρόμους οἱ γυναῖκες περπατοῦν ἡμίγυμνες καὶ προκαλοῦν. Κινηματογράφοι καὶ θέατρα προβάλλουν ὅ,τι πρόστυχο καὶ γκαγκστερικό. Ἦρθε τέλος καὶ ἡ τηλεόρασι καὶ τὸ κακὸ ὡλοκληρώθηκε.
Ὅταν ἤμουν ἱεροκήρυκας στὴ Λάρισσα, ἦρθε κάποιος κι ἄνοιξε ἐκεῖ ἕναν ἀπὸ τοὺς πρώτους κινηματογράφους· καὶ μαζεύτηκε ἀπ᾽ ἔξω οὐρά. Τότε ἕνας ἀθῷος χωριάτης, ποὺ εἶχε κατεβῆ μὲ τὴ γκλίτσα του ἀπὸ τὴ ῾Ραψάνη, βλέποντάς τους εἶπε· ―Μὰ τί πάθανε αὐτοί; καρβέλια μοιράζουν αὐτοῦ πέρα καὶ τρέξανε σὰν πεινασμένοι; Τὸν ἄκουσα καὶ τοῦ λέω· ―Πεινασμένοι εἶνε, μὰ ὄχι γιὰ ψωμὶ ἀλλὰ γιὰ σάρκες, ποὺ τὶς τρῶνε μὲ τὰ μάτια… Ἡ ἁμαρτία αὐτή,ὅπως εἶπε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, εἶνε πολὺ σοβαρή, εἶνε μοιχεία(βλ. Ματθ. 5,28).
Καὶ τ᾽ ἀποτελέσματα; Φρικτά. Ἕνα παιδὶ εἶδε σὲ ταινία νὰ σφάζουν, καὶ τὴν ἄλλη μέρα πῆρε ἕνα μαχαίρι κ᾽ ἔσφαξε ἕνα μικρότερο παιδάκι τῆς γειτονιᾶς. Ἕνας ἄλλος μικρὸς εἶδε πῶς κρεμάστηκε κάποιος, καὶ πῆγε κι αὐτὸς καὶ ἀπαγχονίστηκε. Εἶνε τόσα καὶ τόσο τρομερὰ τὰ ἐγκλήματα ποὺ γίνονται, ὥστε στὴν Ἀμερικὴ μαζεύτηκαν ἐπιστήμονες, ἐξέτασαν ἐπὶ ἕνα ἔτος τὸ ζήτημα αὐτό, διαπίστωσαν ὅτι ἡ χώρα κινδυνεύει νὰ καταστραφῇ, καὶ κατέληξαν σὲ ἕνα σύνθημα, ποὺ πρέπει νὰ τὸ ποῦμε κ᾽ ἐμεῖς· προτρέπουν ὅλους νὰ κλείσουν τὴν τηλεόρασι.
Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς εἶπε, ὅτι τὸ τέλος τοῦ κόσμου θὰ ἔρθῃ ὅταν δοῦμε τὴ γυναῖκα νὰ περπατάῃ γυμνὴ στὸ δρόμο καὶ ὅταν ὁ διάβολοςθὰ βγάλῃ ἕνα κουτὶ ποὺ θὰ τρελλάνῃ ὅλους.Αὐτὰ πραγματοποιήθηκαν στὶς ἡμέρες μας. Θά ᾿ρθουν χρόνια, ἔλεγε μιὰ ἄλλη προφητεία, ―καὶ ἦρθαν ἤδη― ποὺ οἱ ἄνθρωποι θὰ συμπεριφέρωνται ἀδιάντροπα, σὰν τὰ σκυλιὰ στοὺς δρόμους. Πρῶτα ἡ γυναίκα ἀρρώσταινε, καὶ προτιμοῦσε νὰ πεθάνῃ παρὰ νὰ καλέσῃ γιατρὸ καὶ νὰ δείξῃ τὸ κορμί της. Τέτοια ἁγνότητα εἶχε ἡ πατρίδα μας. Τώρα οἱ γυναῖκες δείχνουν τὶς σάρκες τους σὰν κρέατα Ἀργεντινῆς κρεμασμένα στὰ τσιγγέλια τοῦ διαβόλου. Ξευτελίστηκε ἡ γυναίκα. Μιὰ ἐφημερίδα στὸ Παρίσι ἔγραψε πρὸς ἐντροπήν μας· Τὸ πιὸ φτηνὸ κρέας τῆς Εὐρώπης εἶνε στὴν Ἑλλάδα τὸ γυναικεῖο. Ὦ Θεέ μου! Μιὰ πατρίδα ποὺ ἔχτισε Παρθενῶνες, ποὺ ἔψαλε τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο στὴν Παναγία μας, ποὺ περνοῦσαν ἑκατὸ χρόνια καὶ διαζύγιο δὲν ἀκουγόταν – στὸν Πόντο λένε ὅτι πέρασαν πεντακόσα χρόνια καὶ κροῦσμα πορνείας καὶ μοιχείας δὲν ὑπῆρχε. Ποῦ καταντήσαμε τώρα! φθάσαμε ἐκεῖ ποὺ ἔλεγε μιὰ ἄλλη προφητεία, ὅτι θά ᾿ρθουν χρόνια ποὺ θὰ γίνωνται τόσο αἰσχρὰ πράγματα, ὥστε θὰ λένε· Καλότυχοι αὐτοὶ ποὺ δὲν ἔχουν μάτια καὶ αὐτιά. Σήμερα προτιμότερο νὰ μὴ βλέπῃς καὶ νὰ μὴν ἀκοῦς τὰ αἴσχη καὶ τὶς βλασφημίες.
Καὶ αὐτὰ μὲν ὁ κόσμος· ἀλλὰ ὁ Χριστιανός;Δὲν εἶσαι ἐν τάξει ἂν ἔχῃς τὰ μάτια γουρλωμένα στὸ γυαλὶ καὶ ξεχνᾷς τὴ γυναῖκα καὶ τὰ παιδιά σου· ἁμαρτάνεις, κόλασι ἔχεις μέσα σου. Τὰ μάτια αὐτά, τὰ κολασμένα, δὲν εἶνε ἄξιαν᾽ ἀντικρύσουν τὶς εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ τῆς Παναγίας καὶ τῶν ἁγίων, νὰ δοῦν τὴ λειτουργία καὶ τὰ ἅγια καὶ τὰ ἄλλα μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Ὅποιος χάσκει στὰ αἴσχη, εἶνε ἀνάξιος νὰ κοινωνήσῃ τὰ ἄχραντα μυστήρια. Ὁ Χριστιανὸς ἀγωνίζεται νὰ ἔχῃ μάτια ἁγνά, παρθενικά, ἀγγελικά. Διαφορετικά, θὰ δώσουμελόγο γιὰ κάθε ἄθεσμο βλέμμα.
Γι᾽ αὐτὸ σᾶς ζητῶ νὰ δώσετε μιὰ ὑπόσχεσι. Τὸ κάνετε; πέφτω καὶ σᾶς προσκυνῶ – δὲν τὸ κάνετε; μένω λυπημένος· κρίμα στὸ χριστιανικό σας ὄνομα καὶ στὶς τόσες θρησκευτικές σας ἐκδηλώσεις. Ποιά εἶνε ἡ ὑπόσχεσι· κλεῖστε τὶς τηλεοράσεις! Ἂν τὸ κάνετε αὐτό, θά ᾽νε ὅ,τι καλύτερο. Ἀλλιῶς, ἡ ἁμαρτία θά ᾽νε μεγάλη. Λιγώτερο ἁμαρτάνει ἕ νας ποὺ τρώει κρέας Τετάρτη καὶ Παρασκευὴ ἀπ᾽ αὐτὸν ποὺ κάθε βράδυ τρώει μὲ τὰ μάτια γυμνὰ κρέατα. Στὴ Νέα Ὑόρκη καὶ στὸ Σικάγο τῆς Ἀμερικῆς, ποὺ εἶνε ἡ πατρίδα τῆς τηλεοράσεως, κλείνουν τὶς τηλεοράσεις· ἐμπρὸς λοιπὸν κ᾿ ἐμεῖς μὲ ἀνδρεῖο φρόνημα νὰ τὶς κλείσουμε.
Εἴμαστε σὲ χρόνια σκληρά, ἂς ἀγωνιστοῦμε. Ὅσοι πιστοί! Πόσο χάρηκα ὅταν σκόρπισα μὲ τὴ«Σπίθα» παντοῦ ἕνα ἄρθρο γύρω ἀπὸ τὸ θέμα αὐτὸ καὶ ἔλαβα γράμματα ποὺ μοῦ ἔλεγαν· Κλείνουμε τὴν τηλεόρασι, δὲν τὴν ξανανοίγουμε!Ὑπάρχουν καὶ εὐγενεῖς ἄνθρωποι· δὲν πέφτει ὁ σπόρος μόνο σὲ βράχια καὶ ἀγκάθια.
Ἂς παρακαλέσουμε, ἀγαπητοί μου, τὸ Θεὸ νὰ μᾶς δώσῃ μάτια καθαρὰ στὴ ζωὴ αὐτή, γιὰ νὰ δοῦμε μιὰ μέρα τὸν οὐρανὸ καὶ τοὺς ἁγίους, καὶ νὰ ὑμνοῦμε διαπαντὸς Πατέρα, Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα εἰς αἰῶνας αἰώνων.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Προσοχὴ στὰ μάτια
(Ομιλία του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου)
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ.ναὸ Ἁγ. Ἀχιλλείου νησῖδος Πρεσπῶν τὴν 15-5-1977 μὲ ἄλλο τίτλο.
