Ανάμεσα στους πολυάριθμους Αγίους, που κοσμούν το τοπικό αγιολόγιο και τη μακρόχρονη εκκλησιαστική ιστορία του μυροβόλου νησιού της Χίου είναι και η Αγία παρθενομάρτυς Μαρκέλλα, που αποτελεί το ευλαβικό καύχημα των απανταχού της Γης Χίων και τον πολύτιμο πνευματικό θησαυρό για χιλιάδες προσκυνητές, που συρ ρέουν στον τόπο του μαρτυρίου της για να αποδώσουν τον οφειλόμενο σεβασμό στο μεγαλείο και τον ηρωισμό της, αλλά και για να ζητήσουν τη θαυματουργική της χά ρη για την επίλυση σωματικών και ψυχικών ασθενειών.
Η Αγία Μαρκέλλα γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Βολισσό, στο ιστορικό αυτό κεφα λοχώρι της βορειοδυτικής Χίου. Για τον χρόνο της γέννησης, της ζωής και του μαρτυρίου της Αγίας υπάρχει σύγχυση και ασάφεια μεταξύ των
βιογράφων. Σύμφωνα με τον βιογράφο της, Όσιο Νικηφόρο τον Χίο, η Αγία Μαρκέλλα έζησε και ήκμασε περί το 1500. Ο πατέρας της ήταν ειδωλολάτρης και η χριστιανή μητέρα της απεβίωσε σε νεαρά ηλικία. Η Μαρκέλλα δια κρίθηκε από νωρίς για τη βαθιά της πίστη και αγάπη στον Χριστό, την καλοσύνη και αγνότητά της, τη σεμνότητα και την ευγένεια της ψυχής της. Προικισμένη με θεϊκή σοφία και αμέτρητα ψυχικά χαρίσματα επικοινωνούσε αδιάκοπα με τον Θεό. Αυτόν τον “επίγειο άγγελο” φθόνησε ο εωσφόρος και θέλησε να την πολεμήσει με κάθε μέσο.
βιογράφων. Σύμφωνα με τον βιογράφο της, Όσιο Νικηφόρο τον Χίο, η Αγία Μαρκέλλα έζησε και ήκμασε περί το 1500. Ο πατέρας της ήταν ειδωλολάτρης και η χριστιανή μητέρα της απεβίωσε σε νεαρά ηλικία. Η Μαρκέλλα δια κρίθηκε από νωρίς για τη βαθιά της πίστη και αγάπη στον Χριστό, την καλοσύνη και αγνότητά της, τη σεμνότητα και την ευγένεια της ψυχής της. Προικισμένη με θεϊκή σοφία και αμέτρητα ψυχικά χαρίσματα επικοινωνούσε αδιάκοπα με τον Θεό. Αυτόν τον “επίγειο άγγελο” φθόνησε ο εωσφόρος και θέλησε να την πολεμήσει με κάθε μέσο.
Έτσι ο ειδωλολάτρης και σκληρόκαρδος πατέρας της άρχισε να επιθυμεί ερωτικά την ίδια του την κόρη και να νιώθει προς αυτή μία αστείρευτη σαρκική επιθυμία. Όταν η Μαρκέλλα διαπίστωσε τον αναίσχυντο χαρακτήρα του σαρκολάτρη πατέρα της, εγκα τέλειψε το πατρικό σπίτι και αναζήτησε καταφύγιο στα βουνά της περιοχής. Τότε ο πα τέρας της κινούμενος από τις κτηνώδεις ορέξεις του και με απερίγραπτη μανία άρχι σε να ψάχνει να βρει τη νεαρή και όμορφη Μαρκέλλα. Τότε η δύστυχη και έντρομη κόρη προσπάθησε να προστατευθεί και να σώσει την τιμιότητά της. Μία μεγάλη βά τος αποτέλεσε το ασφαλές καταφύγιο της Αγίας. Ένας βοσκός όμως αντιλήφθηκε τη Μαρκέλλα και υπέδειξε τη βάτο στον μανιακό πατέρα της. Τότε ο πατέρας έβαλε φω τιά στη βάτο για να την αναγκάσει να βγει έξω από αυτή. Η Μαρκέλλα κατάφερε και βρήκε διέξοδο και έτσι γλίτωσε από τα χέρια του σαρκολάτρη πατέρα της. Στη συνέ χεια άρχισε να τρέχει πάνω στις πέτρες και τα βράχια, αλλά ο πατέρας της βλέποντας τη δυσκολία να την φτάσει, αποφάσισε να τη σημαδέψει με το τόξο του και έτσι εκτόξευσε προς αυτή ένα βέλος. Η Αγία πληγώθηκε και το αγνό της αίμα πότισε τα βράχια. Παρόλα αυτά δεν έχασε την ψυχική της δύναμη και συνέχισε να τρέχει. Οι σωματι κές της δυνάμεις άρχισαν όμως να την εγκαταλείπουν και κάποια στιγμή έπεσε κά τω ταλαιπωρημένη και πληγωμένη. Η βαθιά και ακλόνητη πίστη της την βοήθησε να βρει τη σωτήρια λύση. Με τα μάτια στραμμένα στον Ουράνιο Νυμφίο προσευχή θηκε και Του ζήτησε να σχίσει τον βράχο και να την κρύψει μέσα. Η παράκληση της Αγίας έγινε πραγματικότητα και έτσι ο βράχος σχίστηκε και δέχτηκε το σώμα της ενάρετης Μαρκέλλας μέχρι το στήθος. Ο σαρκολάτρης πατέρας φτάνοντας στον τόπο και βλέποντας το παράδοξο αυτό θαύμα, οργίστηκε ακόμη περισσότερο και έκοψε με ένα μαχαίρι τους μαστούς της και τους πέταξε στο βουνό. Στη συνέχεια αποκεφάλισε την κόρη του και πέταξε την κεφαλή της στη θάλασσα. Σύμφωνα με την παράδοση μία ασυνήθιστη λάμψη άρχισε να εκπέμπεται από την κεφαλή της Αγίας, που στέφθηκε με τον ουράνιο και άφθαρτο στέφανο της άθλησης και της θεϊκής δόξας.
Ο σχισμένος βράχος, που δέχτηκε το μαρτυρικό σώμα της Αγίας, αποτελεί μέχρι σήμερα για τους προσκυνητές σημείο ευλαβικής αναφοράς και πηγή ιαμάτων, αφού όσοι προσεύχονται με πίστη, παρατηρούν τον ερυθρό χρωματισμό των βράχων και το νερό να ατμίζει. Αναρίθμητα είναι τα θαύματα, που με τη χάρη του Θεού, έχει επιτελέσει η Αγία Μαρκέλλα από την εποχή του μαρτυρίου της έως τις ημέρες μας, ενώ μάρτυρες θαυ μαστών σημείων έγιναν λαμπρές πνευματικές φυσιογνωμίες της Εκκλησίας μας, όπως Άγιος Μακάριος ο Νοταράς Επίσκοπος Κορίνθου, ο Άγιος Νεκτάριος Επίσκοπος Πενταπόλεως και ο βιογράφος και συντάκτης της Ακολουθίας της Αγίας, Όσιος Νικηφόρος ο Χίος, οι οποίοι συχνά προσέρχονταν στον τόπο του μαρτυρίου της Αγίας για να προσευχηθούν. Η μνήμη της Αγίας παρθενομάρτυρος Μαρκέλλας εορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Ιουλίου και λαμπρά πανήγυρις λαμβάνει χώρα στον φερώνυμο ιερό ναό της Αγίας, που βρίσκεται επί της αμμώδους παραλίας στον ομώνυμο όρμο της Βολισσού και αποτελεί παγχιακό, αλλά και πανελλήνιο προσκύνημα.
Η φιλοπατρία των απανταχού της Γης ευρισκομένων Χίων, αλλά και τα αναρίθμητα θαύματα της Αγίας οδήγησαν στην ανέγερση ιερών ναών επ’ ονόματι της πολυάθλου και ενδόξου παρθενομάρτυρος της Χίου. Έτσι η συνοικία του Βοτανικού στην Αθήνα κοσμείται με ενοριακό ναό της Αγίας Μαρκέλλας, ενώ τα τελευταία χρόνια ανεγέρθηκε περικαλλές παρεκκλήσιο στο όνομα της Αγίας και στην περιοχή της Κάτω Κηφισιάς. Γραφικά παρεκκλήσια επ’ ονόματί της έχουν καταγραφεί στις Σπέτσες, την Άνδρο, τη Μήλο, τη Σαντορίνη και τη Σάμο.
Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος
Εκπαιδευτικός
Βιβλιογραφία
Ασματική Ακολουθία, Βίος και Παρακλητικός Κανών της Αγίας παρθενομάρτυρος Μαρκέλλης της Χιοπολίτιδος, Έκδοσις Ιερού Προσκυνήματος Αγίας Μαρκέλλης, Βολισσός Χίου 1980.
ΠΗΓΗ.Σύνδεσμος Κληρικών Χίου.
———————————————————————-
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΗΣ
Η Αγία Μαρκέλλα, πηγή δύναμης, εμπόδιο στο δρόμο της κακίας
Αγαπητοί μου,Αληθινή ηρωίδα της Πίστεως και της Εκκλησίας είναι η Αγία Μαρκέλλα η Χιοπολίτις, η οποία κατέχει εξέχουσα θέση στη μεγάλη και ατέλειωτη παράταξη των Μαρτύρων της Εκκλησίας μας. 22α Ιουλίου είναι αφιερωμένη σ’ αυτήν. Πάνω απ’ όλα στον ακατάβλητο ηρωισμό της, στο αίμα και τη θυσία της.
Ανήκει στο «νέφος μαρτύρων» που έχουμε στην Εκκλησία μας, το οποίο, εμπλουτισμένο με στρατιές Νεομαρτύρων, διαχρονικά, είναι πηγή εμπνεύσεων για αγώνες, για ηρωισμό και απόδειξη των θυσιών, που απαιτήθηκαν, για τη στερέωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Στον καιρό μας, όπου πολλές λέξεις έχασαν το αληθινό τους νόημα, οι άνθρωποι συνηθίζουν να θεωρούν ήρωες εκείνους από τους συνανθρώπους τους, που, για την εξασφάλιση εφήμερων, πολλές φορές, αγαθών, προσφέρουν τις δυνάμεις τους. Αλλά οι αληθινοί ήρωες δεν πλάθονται μέσα στους στίβους των κάθε είδους συμφερόντων. Οι αληθινοί ήρωες είναι αυτοί, που μάχονται, για ευγενικές ιδέες, θυσιάζοντας, ακόμη, και τη ζωή τους γι’ αυτές, είναι αυτοί, που, μακριά από κάθε υστεροβουλία, ενεργούν πάντα συνεπείς σ’ εκείνο, που πιστεύουν.
Η Αγία Μαρκέλλα είναι ηρωίδα, είναι αληθινή και αδιαμφισβήτητη νικήτρια, γιατί γιγάντωσε τον εαυτό της με την πίστη στο Χριστό και κατόρθωσε να φθάσει στη θυσία, χωρίς να υποστείλει τη σημαία του χρέους της και χωρίς να προδώσει εκείνο, στο οποίο πίστευε.
Οι κόκκινες πέτρες, κατά μήκος της ακροθαλασσιάς στο ιερό Προσκύνημά της, στη Βολισσό της Χίου, μοναδικές στην περιοχή του μαρτυρίου της, μαρτυρούν το πάντιμο και παρθενικό αίμα της, που χύθηκε εκεί, χάριν του Χριστού, από τον άσπλαχνο πατέρα της.
Και το αγίασμα, στον τόπο της θυσίας της, αναβλύζοντας από τη σχισμή των βράχων, που δέχθηκαν το άγιο σώμα της, γίνεται θερμό και ταράσσεται, όταν ψάλλεται η Ιερά Παράκλησίς της.
Οι νέοι μας αναζητούν, και σήμερα και πάντοτε, πρότυπα προς μίμηση. Και στρέφουν την προσοχή τους σε ό,τι έντεχνα εμφανίζεται να λάμπει στο στερέωμα. Συχνά, όμως, τα ινδάλματα αυτά και τα κάθε λογής είδωλα διαψεύδουν, με πάταγο, τους θιασώτες και θαυμαστές τους. Πράγματι. Για όσους αναζητούν πρότυπα ηρωισμού σε πρόσωπα, που δεν έχουν ειλικρινά καταξιωθεί ως πνευματικοί αγωνιστές, η μαρτυρία των αγίων της Εκκλησίας είναι ενοχλητική. Καθώς το παράδειγμά τους υπερέχει, κρίνει, ταυτόχρονα, τις συμβατικότητες της εποχής μας, που τόσο αρέσουν στους ανθρώπους, σαν ικανοποιούνται με ψεύτικα υποκατάστατα αληθινών ηρώων.
Εκείνο που, τελικά, μας μένει από τον εορτασμό της Αγίας Μαρκέλλας είναι από το ένα μέρος η αστείρευτη πηγή της εσωτερικής της δυνάμεως, που είναι η πίστη στον Χριστό, και από το άλλο μέρος το αιώνιο μίσος των ανθρώπων εναντίον εκείνων, που, με την αρετή τους, γίνονται εμπόδιο στο δρόμο της κακίας. Στερεωμένη πάνω στο βράχο της πίστεως η Αγία, στάθηκε ανυποχώρητη μπροστά στη βία, και, στην ουσία, έγινε η αληθινή νικήτρια, έστω κι αν έγραψε με το αίμα της, την τελευταία σελίδα της ζωής της.
Και είναι η ανάγκη σήμερα να σκύψουμε με εμβρίθεια πάνω στο παράδειγμά της, γιατί, σε παγκόσμια κλίμακα, παρατηρείται έλλειψη αληθινών ηρώων, πιστών στο Χριστό, έτοιμων γι Αυτόν να θυσιασθούν. Για μας, που πιστεύουμε, οι μάρτυρες είναι ο πολύτιμος και ανεκτίμητος θησαυρός μας. Αυτήν την παράδοση έχουμε από τα παλιά χρόνια, από τότε, που, πάνω στους τάφους και τα μνήματα των μαρτύρων, η Εκκλησία τοποθετούσε τις άγιες Τράπεζες.
Και, καθώς σήμερα πανηγυρίζουμε την ιερά Μνήμη της, παίρνουμε θάρρος, όσοι εξακολουθούμε να κρατάμε τη μικρή ή μεγάλη σημασία των χριστιανικών μας ιδανικών στα χέρια, για να συνεχίσουμε το δύσκολο δρόμο μας, μέχρι την τελική νίκη.
Του μακαριστού Μητροπολίτη Χίου
κυρού . Διονύσιου
