Η πτώση του εωσφόρου«Ἐθεώρουν τὸν σατανᾶν ὡς ἀστραπὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεσόντα» (Λουκ. 10,18)
ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, 8 Νοεμβρίου, ἡ ἁγία μας Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴν ἑορτὴ τῶν ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων, ἰδιαιτέρως δὲ τιμᾷ τοὺς ἀρχιστρατήγους τοῦ οὐρανίου κόσμου Μιχαὴλ καὶ Γαβριήλ. Ποιοί εἶνε οἱ ἄγγελοι καὶ ποιό εἶνε τὸ ἔργο τους είπαμε ἄλλοτε. Τώρα θὰ δώσουμε ἀπάντησι στὸ ἐρώτημα· Οἱ ἄγγελοι, ὡς ἐλεύθερα πρόσωπα ποὺ ἦταν, ἔμειναν πιστοὶ στὸ Θεό; Τί διδάσκει ἡ Ἐκκλησία ἐπ᾿ αὐτοῦ;
Οἱ ἄγγελοι ἀποτελοῦσαν στοὺς οὐρανοὺς ἐννέα τάγματα. Καθένα ἀπὸ αὐτὰ εἶχε καὶ ἰδιαίτερο ὄνομα. Ἀλλὰ δυστυχῶς ὅλοι οἱ ἄγγελοι δὲν ἔμειναν πιστοὶ στὸ Θεό. Ἕνας ἀπὸ αὐτούς, ἀρχάγγελος, ποὺ ἔλαμπε στὸν οὐρανὸ σὰν τὸ ἄστρο τῆς αὐγῆς, ὁ Ἑωσφόρος, αὐτὸς ποὺ ἦτο παραπάνω καὶ ἀπὸ τὸν Μιχαὴλ καὶ τὸν Γαβριήλ, αὐτὸς ὁ ἄγγελος ἔπεσε, ἁμάρτησε. Ποιό ἦταν τὸ ἁμάρτημά του; Μοιχεία; πορνεία;… Τέτοιο ἁμάρτημα δὲ᾿ μποροῦσε νὰ κάνῃ ἄγγελος, διότι εἶνε ἄσαρκος καὶ ἀσώματος· τέτοια ἁμαρτήματα δὲν προσιδιάζουν στὴν ἀσώματο φύσι τῶν ἀγγέλων. Τὸ ἁμάρτημά του ἦτο ἄλλο· ἦτο ἡ ὑπερηφάνεια! Ὑπερηφανεύθηκε. Εἶπε στὸν ἑαυτό του, ὅπως λέει ὁ Ἠσαΐας· «Θ᾿ ἀνεβῶ στὸν οὐρανό, θὰ στήσω τὸ θρόνο μου πάνω ἀπὸ τὰ ἀστέρια τοῦ οὐρανοῦ,… θ᾿ ἀνεβῶ πάνω ἀπὸ τὰ σύννεφα, θὰ γίνω ὅμοιος μὲ τὸν Ὕψιστο» (Ἠσ. 14,13-14). Αὐτὴ ἦτο ἡ ὑπερήφανη σκέψι ποὺ ἐκυοφορήθη μέσα στὴ διάνοια τοῦ Ἑωσφόρου. Καὶ μόλις τὸ σκέφθηκε αὐτό, ἔπεσε ἀπὸ τὸ ὕψος ἐκεῖνο. Ἔπεσε καὶ συνετρίβη. Καὶ ἔκτοτε, ἀντὶ νὰ ὀνομάζεται Ἑωσφόρος, ὠνομάσθηκε σατανᾶς.
Τὴ στιγμὴ ποὺ συνέβαινε ἡ πτῶσις τοῦ Ἑωσφόρου στὸν οὐράνιο κόσμο, οἱ ἄγγελοι πέρασαν ἀπὸ μία κρίσι πνευματική, ἐὰν καὶ κατὰ πόσο πρέπει καὶ αὐτοὶ νὰ μένουν πιστοὶ στὸ Θεό· διότι ἡ θέσι τοῦ Ἑωσφόρου ἦτο ἐξαιρετική. Κλονίστηκαν ἀρκετοί, καὶ τὸ ἕνα τρίτο τῶν ἀγγέλων ἔπεσαν μαζί του.
Ἀλλὰ τὴν ὥρα ποὺ οἱ ἄγγελοι ἔπεφταν, τὴν ὥρα ποὺ συνέβαινε τὸ τραγικὸ αὐτὸ δυστύχημα, τότε ἕνας ἄλλος ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους, ὁ ἀρχιστράτηγος Μιχαήλ, ἐσάλπισε στὸν οὐράνιο κόσμο καὶ εἶπε ἐκεῖνο ποὺ ἀκοῦμε στὴν ἐκκλησία κάθε Κυριακὴ μετὰ τὸ «Πιστεύω…», ὅταν ἀρχίζει πλέον ἡ θυσία, τὸ κυριώτερο μέρος τῆς θείας λειτουργίας. Τότε ὁ διάκονος ἢ ὁ ἱερεὺς λέει· «Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου…». Αὐτὸ τὸ «Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου» τὸ εἶπε γιὰ πρώτη φορὰ ὁ ἀρχάγγελος Μιχαὴλ ὅταν ἔπεφτε ὁ Ἑωσφόρος καὶ οἱ ἄγγελοι ποὺ τὸν ἀκολούθησαν. Ἔτσι τότε συγκρατήθηκε ὁ ἀγγελικὸς κόσμος καὶ ἔμεινε πλέον σταθερὸς στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ἔπεσε ὁ σατανᾶς ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ ἔγινε σκοτεινός, ἀπαισία ὕπαρξις. Αὐτὴ τὴν πτῶσι ἐννοεῖ ὁ Χριστὸς σήμερα ὅταν λέει· «Ἐθεώρουν τὸν σατανᾶν ὡς ἀστραπὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεσόντα» (Λουκ. 10,18). Εἶδα, λέει, τὸ σατανᾶ νὰ πέφτῃ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ σὰν ἀστραπή.
Ἀλλὰ δὲν εἶνε μόνο ἡ πτῶσις αὐτή. Ἔχει καὶ ἄλλη πτῶσι ὁ σατανᾶς. Διότι, ἐνῷ ἔπεσε ἀπὸ τὸν οὐρανό, δὲν ἔπαυσε ἐδῶ στὴ γῆ νὰ ἐνοχλῇ τοὺς ἀνθρώπους, νὰ εἶνε ὁ ὑποβολεὺς καὶ ἠθικὸς αὐτουργὸς ὅλων τῶν ἐγκλημάτων ποὺ διαπράττονται πάνω στὴ γῆ. Αὐτὸ πιστεύει ἡ Ἐκκλησία μας. Αὐτὸς ἔβγαλε ἀπὸ τὸν παράδεισο τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔα· αὐτὸς παρακίνησε καὶ παρακινεῖ τοὺς ἀνθρώπους νὰ πέφτουν στὴν πορνεία ἢ στὴ μοιχεία, καὶ ἄλλοι νὰ κλέβουν, νὰ ἀδικοῦν, νὰ βάφουν τὰ χέρια τους μὲ αἷμα… Αὐτὸς εἶνε ὁ πρωτεργάτης τῆς ἁμαρτίας.
Γιὰ ἀρκετὸ διάστημα ὁ σατανᾶς ἦτο κυρίαρχος στὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων. Ἀλλὰ ―εὐλογητὸς ὁ Θεός― ἦρθε ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο. Ἦρθε, ὅπως λέει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, «γιὰ νὰ καταλύσῃ τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου» (Α΄ Ἰωάν. 3,8), γιὰ νὰ γκρεμίσῃ τὸ κάστρο τοῦ σατανᾶ. Ἦρθε καὶ νίκησε τὸν διάβολο. Ἡ πρώτη νίκη τοῦ Χριστοῦ ἐναντίον του, ἦταν στὴν ἔρημο τῶν πειρασμῶν (βλ. Ματθ. 4,1-11)· ἐκεῖ ὁ Χριστὸς τὸν ἐνίκησε, καὶ ὁ σατανᾶς ἔφυγε ἀπὸ κοντά του.
Ἀλλὰ τὸ τελικὸ χτύπημα καὶ ἡ τελικὴ νίκη, τὸ Βατερλὼ οὕτως εἰπεῖν τοῦ σατανᾶ, ὑπῆρξε ὁ Γολγοθᾶς. Ἐκεῖ ὁ σατανᾶς συγκέντρωσε γραμματεῖς, φαρισαίους, ὅλες τὶς δυνάμεις καὶ τὰ ὄργανά του. Καὶ ἐκεῖ, πάνω στὸ σταυρό, ὁ Ἐσταυρωμένος ἀντὶ νὰ νικηθῇ νίκησε! Ὁ Γολγοθᾶς καὶ ἡ Ἀνάστασις ἔγινε ἡ μεγάλη ἧττα τοῦ σατανᾶ. Γι᾿ αὐτὸ τὴ νύχτα τῆς Ἀναστάσεως ἑορτάζουμε τὸ θρίαμβο τοῦ Χριστοῦ ἐναντίον τοῦ σατανικοῦ κόσμου καὶ διαβάζεται ἡ ὑπέροχη ἐκείνη ὁμιλία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου ποὺ λέει· «Ἀνέστη Χριστὸς καὶ πεπτώκασι δαίμονες», ἀνεστήθη ὁ Χριστὸς καὶ ἔπεσαν οἱ δαίμονες.
* * *
Ἰδού λοιπόν, ἀγαπητοί μου, ποιό νόημα ἔχει ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ μας, ὅτι εἶδε τὸ σατανᾶ νὰ πέφτῃ σὰν ἀστραπή. Τὸν εἶδε γιὰ πρώτη φορὰ ὅταν ἔπεσε ἀπὸ τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἀπὸ Ἑωσφόρος ἔγινε σατανᾶς. Τὸν εἶδε καὶ ὅταν ἔπεσε κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Σταυρώσεως, τὴ Μεγάλη Παρασκευή, καὶ τὴν ἡμέρα τῆς ἐνδόξου Ἀναστάσεώς του.
Ἔκτοτε ὁ σατανᾶς εἶνε ὁ μεγάλος ἡττημένος. Ὁ Χριστὸς ὄχι μόνο ὁ διος τὸν ἐνίκησε, ἀλλὰ δίνει τὴ νίκη αὐτὴ καὶ σὲ ἄλλους. Σὲ ποιούς; Σ᾿ ἐκείνους ποὺ πιστεύουν στὸ Χριστό, πιστεύουν ἀκραδάντως ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ Θεός, αὐτὸς ποὺ συνέτριψε τὸ κράτος τοῦ διαβόλου. Τὸ λέει ὁ διος· Θὰ δώσω δύναμι σ᾿ αὐτοὺς ποὺ πιστεύουν νὰ πατοῦν ἐπάνω σὲ φίδια καὶ σκορπιούς· «ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ» (Λουκ. 10,19). Μεταφορικὴ εἶνε ἐδῶ ἡ γλῶσσα τοῦ Χριστοῦ. Ποιοί εἶνε οἱ ὄφεις; Εἶνε ἐκεῖνοι ποὺ μὲ τὸ φαρμάκι τῆς γλώσσας τους προσβάλλουν, ὑβρίζουν καὶ βλασφημοῦν τὸ Χριστὸ καὶ τοὺς ἁγίους. Καὶ ποιοί εἶνε οἱ σκορπιοί; Εἶνε οἱ ὕπουλοι. Ὅπως ὁ σκορπιὸς κρύβεται κάτω ἀπὸ τὶς πέτρες καὶ δαγκώνει ξαφνικὰ τὸν ἄνθρωπο, ἔτσι ὑπάρχουν καὶ πρόσωπα ὕπουλα καὶ μοχθηρά, ποὺ μισοῦν τὸ χριστιανισμὸ καὶ προσπαθοῦν νὰ πλήξουν τὴ χριστιανική μας πίστι καὶ ἠθική. Ἀλλὰ ὁ Χριστὸς εἶπε σ᾿ ἐμᾶς τοὺς Χριστιανούς· Ὅσο λίγοι καὶ ἂν ἦστε ἐπὶ τῆς γῆς, μὴ φοβᾶστε (Λουκ. 12,32). Ἐγὼ νίκησα τὸν διάβολο· ἔπεσε ὁ διάβολος. Οὔτε σατανᾶς, οὔτε δαίμονες, οὔτε μάγοι μποροῦν νὰ σᾶς βλάψουν. Καὶ ὅλοι οἱ δαίμονες νὰ βγοῦνε ἀπὸ τὴν κόλασι ―καὶ θά ᾿ρθῃ ἡ ὥρα ποὺ θὰ βγοῦν― μὲ ὅλα τὰ τάγματα ταξιαρχίες καὶ μεραρχίες τους, καὶ ἕνας ἀκόμη νὰ μείνῃς, μὴ φοβᾶσαι, Χριστιανέ· θὰ νικήσῃς τὸ σατανᾶ. Μπροστὰ στὴ δύναμι τοῦ Χριστοῦ δὲν ἰσχύει τίποτε ἀπολύτως.
Μᾶς δίνει λοιπὸν μεγάλο θάρρος ὁ Χριστός. Μᾶς λέει, ὅτι ἡ στρατιά του εἶνε ἀήττητη, ὅτι κάθε Χριστιανὸς κοντά του, ὅσο ἀγράμματος καὶ ἀδύνατος καὶ νὰ εἶνε, εἶνε ἰσχυρὸς ἐν Χριστῷ, εἶνε δυνατός, εἶνε ἱκανὸς νὰ συντρίψῃ «τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ».
Ἔκτοτε ὁ σατανᾶς εἶνε ὁ μεγάλος ἡττημένος. Ὁ Χριστὸς ὄχι μόνο ὁ διος τὸν ἐνίκησε, ἀλλὰ δίνει τὴ νίκη αὐτὴ καὶ σὲ ἄλλους. Σὲ ποιούς; Σ᾿ ἐκείνους ποὺ πιστεύουν στὸ Χριστό, πιστεύουν ἀκραδάντως ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ Θεός, αὐτὸς ποὺ συνέτριψε τὸ κράτος τοῦ διαβόλου. Τὸ λέει ὁ διος· Θὰ δώσω δύναμι σ᾿ αὐτοὺς ποὺ πιστεύουν νὰ πατοῦν ἐπάνω σὲ φίδια καὶ σκορπιούς· «ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ» (Λουκ. 10,19). Μεταφορικὴ εἶνε ἐδῶ ἡ γλῶσσα τοῦ Χριστοῦ. Ποιοί εἶνε οἱ ὄφεις; Εἶνε ἐκεῖνοι ποὺ μὲ τὸ φαρμάκι τῆς γλώσσας τους προσβάλλουν, ὑβρίζουν καὶ βλασφημοῦν τὸ Χριστὸ καὶ τοὺς ἁγίους. Καὶ ποιοί εἶνε οἱ σκορπιοί; Εἶνε οἱ ὕπουλοι. Ὅπως ὁ σκορπιὸς κρύβεται κάτω ἀπὸ τὶς πέτρες καὶ δαγκώνει ξαφνικὰ τὸν ἄνθρωπο, ἔτσι ὑπάρχουν καὶ πρόσωπα ὕπουλα καὶ μοχθηρά, ποὺ μισοῦν τὸ χριστιανισμὸ καὶ προσπαθοῦν νὰ πλήξουν τὴ χριστιανική μας πίστι καὶ ἠθική. Ἀλλὰ ὁ Χριστὸς εἶπε σ᾿ ἐμᾶς τοὺς Χριστιανούς· Ὅσο λίγοι καὶ ἂν ἦστε ἐπὶ τῆς γῆς, μὴ φοβᾶστε (Λουκ. 12,32). Ἐγὼ νίκησα τὸν διάβολο· ἔπεσε ὁ διάβολος. Οὔτε σατανᾶς, οὔτε δαίμονες, οὔτε μάγοι μποροῦν νὰ σᾶς βλάψουν. Καὶ ὅλοι οἱ δαίμονες νὰ βγοῦνε ἀπὸ τὴν κόλασι ―καὶ θά ᾿ρθῃ ἡ ὥρα ποὺ θὰ βγοῦν― μὲ ὅλα τὰ τάγματα ταξιαρχίες καὶ μεραρχίες τους, καὶ ἕνας ἀκόμη νὰ μείνῃς, μὴ φοβᾶσαι, Χριστιανέ· θὰ νικήσῃς τὸ σατανᾶ. Μπροστὰ στὴ δύναμι τοῦ Χριστοῦ δὲν ἰσχύει τίποτε ἀπολύτως.
Μᾶς δίνει λοιπὸν μεγάλο θάρρος ὁ Χριστός. Μᾶς λέει, ὅτι ἡ στρατιά του εἶνε ἀήττητη, ὅτι κάθε Χριστιανὸς κοντά του, ὅσο ἀγράμματος καὶ ἀδύνατος καὶ νὰ εἶνε, εἶνε ἰσχυρὸς ἐν Χριστῷ, εἶνε δυνατός, εἶνε ἱκανὸς νὰ συντρίψῃ «τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ».
* * *
Μέσα στοὺς χίλιους ἀνθρώπους σήμερα πόσοι πιστεύουν; Πρὶν λίγα χρόνια πίστευε ἕνας στοὺς ἑκατό. Σήμερα πιστεύει ἕνας στοὺς χίλιους. Καὶ ὅσο προχωροῦν οἱ αἰῶνες, θὰ πιστεύῃ ἕνας στοὺς δέκα χιλιάδες. Θὰ ἔρθῃ μέρα ποὺ οἱ πιστοὶ θὰ εἶνε τόσο σπάνιοι ὅσο καὶ τὰ διαμάντια.
Ὅσοι πιστοί, λοιπόν, ὅσοι πιστεύουμε εἰλικρινὰ στὸν Κύριο, παίρνουμε θάρρος ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ. Μὴ φοβούμεθα. Σαλπίζει ὁ ἀρχάγγελος σήμερα· «Στῶμεν καλῶς», ἂς σταθοῦμε ἐπὶ τῶν ἐπάλξεων, ἐπὶ τῶν ἱερῶν παραδόσεων. Ὅσο ἰσχυροὶ κι ἂν εἶνε οἱ ἐχθροί μας, ὁρατοὶ καὶ ἀόρατοι, ὅσο καὶ ἂν πολεμοῦν τὸ εὐαγγέλιο καὶ τὴν Ἐκκλησία, ἡ Ἐκκλησία εἶνε ἀήττητος. Αὐτοί θὰ νικηθοῦν. Ὅποιος τὰ βάζει μὲ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, αὐτός θὰ γίνῃ στάχτη.
Ἐμπρός, πιστοί, μὴ φοβᾶστε! Ἂς πολεμάῃ ὁ διάβολος, ἂς ἀφρίζουν τὰ τάγματά του, ἂς μένωνται οἱ ἄπιστοι. Ἐμπρός! ἡ νίκη θὰ εἶνε δική μας. Δὲ᾿ θὰ νικήσῃ ὁ σατανᾶς· ὁ σατανᾶς νικήθηκε. Ἐμπρός, πιστοί, μὲ θάρρος! Μὲ τὴ βοήθεια τῶν ἁγίων ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων προχωροῦμε, γράφουμε τὴν ἱστορία. Οἱ δὲ ἀρχιστράτηγοι Μιχαὴλ καὶ Γαβριὴλ ἂς εἶνε πάντοτε προστάται ὅλου τοῦ κόσμου, ἰδιαιτέρως δὲ τῶν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι στὸν αἰῶνα αὐτὸ τῆς διαφθορᾶς δίνουν τὴ μάχη ἐναντίον τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων. Ἀμήν.
Ὅσοι πιστοί, λοιπόν, ὅσοι πιστεύουμε εἰλικρινὰ στὸν Κύριο, παίρνουμε θάρρος ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ. Μὴ φοβούμεθα. Σαλπίζει ὁ ἀρχάγγελος σήμερα· «Στῶμεν καλῶς», ἂς σταθοῦμε ἐπὶ τῶν ἐπάλξεων, ἐπὶ τῶν ἱερῶν παραδόσεων. Ὅσο ἰσχυροὶ κι ἂν εἶνε οἱ ἐχθροί μας, ὁρατοὶ καὶ ἀόρατοι, ὅσο καὶ ἂν πολεμοῦν τὸ εὐαγγέλιο καὶ τὴν Ἐκκλησία, ἡ Ἐκκλησία εἶνε ἀήττητος. Αὐτοί θὰ νικηθοῦν. Ὅποιος τὰ βάζει μὲ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, αὐτός θὰ γίνῃ στάχτη.
Ἐμπρός, πιστοί, μὴ φοβᾶστε! Ἂς πολεμάῃ ὁ διάβολος, ἂς ἀφρίζουν τὰ τάγματά του, ἂς μένωνται οἱ ἄπιστοι. Ἐμπρός! ἡ νίκη θὰ εἶνε δική μας. Δὲ᾿ θὰ νικήσῃ ὁ σατανᾶς· ὁ σατανᾶς νικήθηκε. Ἐμπρός, πιστοί, μὲ θάρρος! Μὲ τὴ βοήθεια τῶν ἁγίων ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων προχωροῦμε, γράφουμε τὴν ἱστορία. Οἱ δὲ ἀρχιστράτηγοι Μιχαὴλ καὶ Γαβριὴλ ἂς εἶνε πάντοτε προστάται ὅλου τοῦ κόσμου, ἰδιαιτέρως δὲ τῶν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι στὸν αἰῶνα αὐτὸ τῆς διαφθορᾶς δίνουν τὴ μάχη ἐναντίον τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων. Ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(ἱ. ναὸς Ἁγίου Γεωργίου πόλεως Φλωρίνης, 8-11-1968)
(ἱ. ναὸς Ἁγίου Γεωργίου πόλεως Φλωρίνης, 8-11-1968)
