ΑΥΡΙΟ, αγαπητοί μου, αρχίζει ή αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, πού διαρκεί σαράντα μέρες. Πρώτη μέρα είναι ή Καθαρά Δευτέρα, τελευταία το Σάββατο του Λαζάρου.Ή Εκκλησία μας καλεί ν' αγωνισθούμε. Έχουμε εχθρούς. ΟΙ δε μεγαλύτεροι εχθροί μας είναι τρεις πρώτος ή σάρκα με τις κακές επιθυμίες της, δεύτερος ό κόσμος με τα φόβητρα και τα θέλγητρα του, και τρίτος ό σατανάς, πού όπως λέει ό απόστολος Πέτρος «ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη» (Α' Πέτρ. 5,8).
Καλούμεθα λοιπόν σ' ένα πνευματικό πόλεμο. Κι όπως οι στρατιώτες έχουν όπλα, έτσι κ' εμείς, στρατιώτες του Χριστού, πρέπει να είμαστε οπλισμένοι με όπλα πού ό απόστολος Παύλος ονομάζει σήμερα «όπλα του φωτός» ('Ρωμ. 13,12). Τα δε όπλα πού μας συνιστά ή αγία μας Εκκλησία την περίοδο αυτή είναι τέσσερα.
• Πρώτο όπλο ή νηστεία. Μερικοί μοντέρνοι λένε, ότι ή νηστεία δεν είναι τίποτα• την έκαναν οι παπάδες και δεσποτάδες, για να κρατούν το λαό υποταγμένο. Αυτό είναι ψέμα. Ή νηστεία είναι αρχαίος θεσμός. είναι, όπως λέει ό Μέγας Βασίλειος, «συνηλικιώτης»του ανθρώπου, τόσο παλαιά όσο κι ό άνθρωπος. Όταν ό Θεός έπλασε τον Αδάμ και την Εύα, τους είπε να τρώνε από τους καρπούς όλων των δέντρων του παραδείσου έκτος από ένα. "Ε, αυτό δεν είναι νηστεία; Άλλα δυστυχώς ό Αδάμ και ή Εύα δεν τήρησαν τη ελαφρά αύτη νηστεία και τιμωρήθηκαν «έξεβλήθησαν του παραδείσου», όπως ακούμε στους ύμνους σήμερα.
Νήστεψαν ό Μωυσής, ό Ηλίας, όλοι οι προφήται και πατριάρχαι και δίκαιοι της παλαιάς διαθήκης. Νήστευαν οι Εβραίοι, νήστευαν όλοι οι λαοί. Άλλα προ παντός τη νηστεία συνιστά ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Τη συνιστά με τα λόγια του πού ακούσαμε σήμερα (βλ. Ματθ. 6,16-18), και ακόμα περισσότερο με τα έργα και το παράδειγμα του. Μετά τη βάπτιση του ό Χριστός πήγε στην έρημο, έμεινε σαράντα μέρες, πάλεψε με το σατανά και το νίκησε• κ' εκεί έκανε νηστεία αυστηρά, τόσες μέρες ούτε έφαγε ούτε ήπιε τίποτα. Η νηστεία λοιπόν στηρίζεται στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Για αυτό ό Χριστιανός πρέπει να νηστεύει.
Άλλα και ή ιατρική συνιστά τη νηστεία, ως φάρμακο. Ένας σοφός ιατρός είπε, ότι οι άνθρωποι «σκάβουμε το λάκκο - τον τάφο μας με τα πιρούνια και τα κουτάλια». Συναντούμε τη νηστεία και στη φύση ακόμη, στα ζώα. Ή χελώνα, το φίδι, ό βάτραχος πέφτουν σε μακρά χειμερία νάρκη• στο διάστημα αυτό νηστεύουν βεβαίως. Παγκόσμιος νόμος η νηστεία.
Στα παλιά τα χρόνια οι άνθρωποι απέφευγαν τα κρέατα και τις λιπαρές ουσίες. Στον Πόντο από την Καθαρά Δευτέρα ό χασάπης κρεμούσε το μαχαίρι του, έκλειναν τα κρεοπωλεία, και μόνο το Μέγα Σάββατό το έπιανε πάλι. Τώρα γίναμε το πιο κρεοφάγο έθνος γέμισε ή Ελλάδα ψησταριές. Δέ' φτάνουν τα ντόπια ζώα, εισάγουμε κι άπ' έξω και φεύγει συνάλλαγμα. Τρώμε εμείς τον περίδρομο, την ώρα πού πέρα στην Ασία και στην Αφρική εκατομμύρια παιδάκια πεθαίνουν. "Εύνοια σου όμως, θα το πληρώσουμε αυτό. Θα 'ρθου ν πάλι χρόνια πείνας θα γίνη ό λόγος του άγιου Κοσμά του Αιτωλού' «μια χούφτα αλεύρι- μια χούφτα χρυσάφι».
Όλοι να νηστεύουν. Εξαιρούνται μόνο άρρωστοι, ηλικιωμένοι και γυναίκες πού θηλάζουν παιδιά. Ή Εκκλησία μας είναι φιλάνθρωπος• δέ' θέλει να εξόντωση τον άνθρωπο. Αποστολικός κανών λέει, ότι αυτοί απαλλάσσονται• όλοι οι άλλοι οφείλουν να νηστεύουν. Ένα όπλο ή νηστεία. Άλλο όπλο ή προσευχή. Πάντοτε να προσευχώμεθα, ιδιαιτέρως όμως τώρα. στην εκκλησία κάθε βράδυ ψάλετε το «Κύριε των δυνάμεων...» στο Μέγα απόδειπνο. Τετάρτη και Παρασκευή τελείται προηγιασμένη. Παρασκευή βράδυ «Τη Υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια...» και Χαιρετισμοί.
Προσευχή και έκτος του ναού' πρωί-καί βράδυ, πριν και μετά το φαγητό- στο δρόμο, στο αυτοκίνητο, στο αεροπλάνο, παντού. Οι προγονοί μας έλεγαν «Πέφτω κάνω το σταυρό μου και άγγελος είναι στο πλευρό μου».
Προσευχή όμως και στο σπίτι, οικογενειακή, πατέρας -μητέρα-παιδιά. Δείξτε μου μια οικογένεια πού προσεύχεται έτσι, να πέσω να φιλήσω τα πόδια τους. Έχουμε σπίτια ωραία, τηλεοράσεις, φαγητά, ψυχαγωγίες, πορνείες, μοιχείες, καρναβάλια... Θεό δεν έχουμε. Γι' αυτό έρχονται τιμωρίες, σύμφωνα με τα Ιερά βιβλία.
Δεν προσεύχεσαι; άνθρωπος δεν είσαι. Δεν προσεύχεσαι; ούτε ζώο είσαι. Τα πουλιά υμνούν το Θεό. Κι ό σκύλος του πετάς ένα κόκαλο και κουνάει την ουρά του σα' να σου λέει ευχαριστώ. και ό άνθρωπος; Όλα του τα δίνει ό Θεός, κι αυτός τη μπουκιά έχει στο στόμα και το Χριστό βλαστημάει.
• Το τρίτο όπλο είναι ή ελεημοσύνη. Τα χρήματα σου μην τα 'χεις μόνο για τον εαυτό σου, τη γυναίκα και τα παιδιά σου• αυτό είναι φιλαυτία. Να είσαι ελεήμων. Πόσο ελεήμων; Το Ευαγγέλιο έχει τρεις βαθμίδες ελεημοσύνης. Πρώτη, να τα δώσεις όλα (βλ. Λουκ. 18,22)• αυτό έκαναν οι απόστολοι, οι μάρτυρες, οι ασκητές. Δέ' μπορείς να τα δώσεις όλα; "Ε, τότε κάνε κάτι ευκολότερο, δώσε τα μισά" αυτό λέει ό Ιωάννης ό Πρόδρομος (6λ. ε.ά. 3,11). Ούτε τα μισά μπορείς; Έ, τότε δώσε το εν δέκατον όπως έκαναν οι Ιουδαίοι• εκατό μάζεψες; δώσε τα δέκα στο φτωχό. ούτε κι αυτό όμως κάνεις. Άλλα τι; Το σύνθημα του διαβόλου• όλα για τον εαυτό μας, τίποτα για τον άλλο!
Σε κάποιο χωριό ό παπάς έκανε έρανο για ένα δυστυχισμένο και μάζεψε μόνο 1.000 δραχμές. Το ίδιο βράδυ ήρθαν στο κέντρο ξένες ντιζέζ και χορεύανε• νέοι - γέροι βλέπανε τα γυμνά κρέατα. Κι όταν έφυγαν αυτές, μέτρησαν τα λεφτά πού μάζεψαν ήταν, παρακαλώ, 350.000 δραχμές. Πολύ ωραία! Για το διάβολο 350.000, για το Χριστό; τίποτα σχεδόν...
• Είπαμε λοιπόν, νηστεία, προσευχή, ελεημοσύνη. Ό Χριστός όμως ζητάει κάτι ακόμα. Το λέει σήμερα το Ευαγγέλιο. Ποιο είναι; Να συγχώρησης τον εχθρό σου (βλ. Ματθ. 6,14-15). Είναι το τέταρτο όπλο, το δυσκολότερο άπ' όλα.
Ρωτάει ό πνευματικός μια ψυχή• —Μήπως έχεις με κανέναν έχθρα; —Έχω, με μια γειτόνισσα. —τι σου έκανε; —Αυτό κι αυτό. —Πόσο καιρό έχεις να της μιλήσεις; —είναι τώρα δέκα χρόνια... Έρχεται άλλη. —Έχεις κανένα εχθρό; —Αύτη ή πεθερά μου μ' έψησε! καλημέρα δεν της λέω... Έρχεται ή πεθερά• — Α, αύτη ή νύφη μου!... Έρχεται ό γείτονας• —Έχω μίσος στον τάδε. —Ε, τώρα πρέπει να συχωρεθείτε. —Α, αυτό δέ' γίνεται, παππούλη• βάλε μου κανόνα ό,τι θές, ν' ανάβω κεριά, να κάνω μετάνοιες, αλλά συχώρησι δέ' δίνω. Μ' έχει κάψει, δέ' θέλω να το βλέπω ούτε να τον ακούω... τι λέει όμως το Ευαγγέλιο! Ρώτησαν κάποιον άπιστο, ποιο είναι το πιο ωραίο άπ' όσα γράφει το Ευαγγέλιο, και απήντησε• Αυτό πού λέει ό Χριστός, να συχωράει ό ένας τον άλλο. Συχωράς; είσαι Χριστιανός. Δέ' συχωράς; κρίμα στις νηστείες σου, στους εκκλησιασμούς σου, στις μετάνοιες σου, σ' όλα όσα κάνεις. Το λέει καθαρά το ευαγγέλιο σήμερα• Συγχωρείς, θα συγχωρηθείς• δέ' συγχωρείς, δέ' θα συγχωρηθείς. Απόψε θα μας καλέσει ή Εκκλησία όλους• προτού να μπούμε στη νηστεία, να συχωρέσουν οι νύφες τις πεθερές, οί πεθερές τις νύφες, οί άντρες τους γείτονες τους, οί μικροί τους μεγάλους, οί μεγάλοι τους μικρούς. Έτσι όλοι σαν αδέρφια, σαν μια οικογένεια αγαπημένη, ν' αρχίσουμε το ιερό στάδιο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Ό άγιος Κοσμάς ό Αιτωλός λέει• 'Αλίμονο σ' εκείνον πού θα πεθάνει προτού να συμφιλιωθεί με τον εχθρό του• χίλιοι παπάδες και χίλιοι δεσποτάδες να διαβάσουν ευχές στον τάφο του, δέ' συγχωρείται.
Στα όπλα λοιπόν, αγαπητοί μου αδελφοί! Εύκολα πιάνει κανείς τα πολεμικά όπλα, πού είναι όπλα θανάτου, καταστροφής, απώλειας• δύσκολα πιάνει τα πνευματικά όπλα, «τα όπλα του φωτός» πού λέει ό απόστολος Παύλος σήμερα.
Μη μείνουμε χωρίς τα όπλα μας• τη νηστεία, την προσευχή, την ελεημοσύνη, και τη συγχώρηση. Ας νηστέψουμε, όπως ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός στην έρημο. Ας προσευχηθούμε, όπως ό Χριστός τη νύχτα στη Γεσθημανή. Ας ελεήσουμε, όπως ό Κύριος σκόρπισε στον κόσμο τ' αγαθά του. Και ας συγχωρήσουμε άπ' την καρδιά μας κάθε εχθρό, όπως Εκείνος, πού πάνω άπ' το σταυρό είπε για τους σταυρωτός του• «Πάτερ, άφες αυτοίς• ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» (Λουκ. 23,34).
Από αύριο στα όπλα! Νηστεία, προσευχή, ελεημοσύνη, συγχώρησις. Αυτά τα τέσσερα να έχουμε, και τότε άγγελοι και αρχάγγελοι θα μας σκεπάζουν και ό Θεός θα 'ναι πάντα μαζί μας εις αιώνας αιώνων αμήν.
Επίσκοπος Αυγουστίνος
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία, ή οποία έγινε στον ιερό ναό Άγιου Γεωργίου Λακκιάς [σήμερα Λεβαίας] - Αμυνταίου την 28-2-1982. Καταγραφή και σύντμησης 13-3-200
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία, ή οποία έγινε στον ιερό ναό Άγιου Γεωργίου Λακκιάς [σήμερα Λεβαίας] - Αμυνταίου την 28-2-1982. Καταγραφή και σύντμησης 13-3-200