Η κατεξοχήν ημέρα για τις ψυχές είναι το Σάββατο, ωστόσο, για πρακτικούς λόγους, μνημόσυνα τελούνται και την Κυριακή καθώς και άλλες μέρες. Υπάρχουν όμως κάποιες περιπτώσεις που, σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, δεν επιτρέπεται η τέλεσή τους.
Αλήθεια, ποιες μέρες του χρόνου δεν γίνονται
μνημόσυνα και γιατί;
Ημέρες κατά τις οποίες η Εκκλησία δεν επιτρέπει την τέλεση μνημοσύνου με κόλλυβα και, αντί αυτού, επιτρέπεται η τέλεση απλού τρισαγίου, είναι:
1. Από το Σάββατο του Λαζάρου μέχρι και την Κυριακή του Θωμά
2. Ανήμερα της πανηγύρεως του Ιερού Ναού
3. Ανήμερα των Δεσποτικών και Θεομητορικών Εορτών
Και γιατί συμβαίνει αυτό; Ο χαρακτήρας των παραπάνω εορτών είναι κατεξοχήν χαρμόσυνος, εορταστικός – και στο πνεύμα αυτό δεν συνάδει το πένθιμο περιεχόμενο της επιμνημόσυνης δέησης.
Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι καθιερωμένες Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές.
Δεσποτικές χαρακτηρίζονται όλες οι χριστιανικές εορτές που είναι αφιερωμένες στην ανάμνηση και τον επίγειο βίο του Ιησού Χριστού, σε αντιδιαστολή με τις Θεομητορικές που είναι αφιερωμένες στην Παναγία.
Διακρίνονται δε σε ακίνητες (π.χ. Χριστούγεννα) και σε κινητές (π.χ. Κυριακή των Βαΐων).
Οι Δεσποτικές εορτές
- Η Περιτομή του Ιησού Χριστού
- Τα Θεοφάνεια
- Η Υπαπαντή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού
- Η μετά βαΐων και κλάδων υποδοχή του Κυρίου εις Ιεροσόλυμα
- Τα Άγια Πάθη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού
- Η Ανάστασις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού
- Η Ανάληψις του Κυρίου
- Η Πεντηκοστή
- Του Αγίου Πνεύματος
- Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος
- Η Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού
- Η Γέννησις του Σωτήρος Χριστού
- Ο Ευαγγελισμός (25 Μαρτίου)
- Της Ζωοδόχου Πηγής (Παρασκευή της Διακαινησίμου)
- Η Κατάθεσις της Τιμίας Εσθήτος της Υπεραγίας Θεοτόκου (2 Ιουλίου)
- Η Κοίμησις της Θεοτόκου (15 Αυγούστου)
- Η Κατάθεσις της Τιμίας Ζώνης της Υπεραγίας Θεοτόκου (31 Αυγούστου)
- Το Γενέσιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου)
- Η Αγία Σκέπη της Θεοτόκου (28 Οκτωβρίου)
- Τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου)
- Η Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου (26 Δεκεμβρίου)
- Απολυτίκια Δεσποτικών και Θεομητορικών εορτών