Μία, αγαπητοί μου, μία ἀπό τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ἡ πέμπτη ἐντολή τοῦ Δεκάλογου, μιλάει γιά τό σεβασμό πού πρέπει νά ἔχουν τά παιδιά στούς γονεῖς. Ἡ ἐντολή εἶνε σαφής:
«Τίμα τόν πατέρα σου καί τήν μητέρα σου, ἵνα… μακροχρόνιος ἔσῃ ἐπί τῆς γῆς».
Εἶνε μάλιστα μιά ἐντολή, πού ὅπως βλέπουμε συνοδεύεται μέ τήν ὑπόσχεσι τοῦ Θεοῦ, ὅτι παιδιά πού θά ἐκτελέσουν τό ἱερό καθῆκον στούς γονεῖς τους, τά παιδιά αὐτά θά εὐλογηθοῦν ἰδιαίτερα ἀπό
τόν Θεό. Καί δικαίως. Γιατί ὕστερα ἀπό τόν Θεό ἔρχονται οἱ γονεῖς, ὡς οἱ μεγαλύτεροι εὐεργέτες τοῦ ἀνθρώπου.
Ὦ, οἱ γονεῖς! Σ” αὐτούς τά παιδιά ὀφείλουν σεβασμό ἀλλά καί ὑπακοή. Ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «τά τέκνα ὑπακούετε τοῖς γονεῦσιν ὑμῶν ἐν Κυρίῳ».
Ἀλλά γεννᾶται τό ἐρώτημα: Τά παιδιά πάντοτε πρέπει νά ὑπακούουν στούς γονεῖς; Ἐκεῖνο τό «ἐν Κυρίῳ», πού στό τέλος τῆς θείας προτροπῆς του λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, μᾶς δίνει νά ἐννοήσουμε ὅτι ὑπάρχουν καί περιπτώσεις, στίς ὁποῖες τά παιδιά δέν πρέπει νά ὑπακούουν στούς γονεῖς τους. Γιατί γιά νά ἐκτελοῦνται ὅλες οἱ εντολές τῶν γονέων, πρέπει νά βρίσκωνται μέσα σ’ ἕνα κύκλο, μέσα στό «ἐν Κυρίῳ». Ὅ,τι βρίσκεται μέσα στόν κύκλο αὐτό εἶνε ἐκτελεστέο.
Ἀλλ” ὅ,τι βρίσκεται ἔξω ἀπό τόν κύκλο αὐτό δέν πρέπει νά ἐκτελῆται. Καί ἐξηγούμεθα μέ μερικά παραδείγματα, πού θά δείξουν σέ ποιές περιπτώσεις τά παιδιά δέν πρέπει νά ὑπακούουν στούς γονεῖς.
Ἕνας πατέρας συμβουλεύει τό παιδί του νά λέη ψέματα. Ὄχι ἁπλῶς συμβουλεύει, ἀλλ” ἀπαιτεῖ νά πῆ ψέματα, καί στό δικαστήριο ἀκόμα, γιά νά κερδίση κάποια ὑπόθεσι.
– Εἶμαι πατέρας σου καί πρέπει νά μέ ἀκούσης, λέει.
Ἀλλ” αὐτό πού ζητάει ὁ πατέρας ἀπό τό παιδί του ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τήν ἐντολή πού ἔδωσε ὁ οὐράνιος Πατέρας «οὐ ψευδομαρτυρήσεις».
Καί τό παιδί, ἐφ’ ὅσον σκέπτεται καί αἰσθάνεται χριστιανικά, στήν περίπτωσι αὐτή δέν πρέπει νά ὑπακούση στήν ἐντολή τοῦ πατέρα του, ἀλλά νά πῆ τήν ἀλήθεια καί μόνο τήν ἀλήθεια.
“Αλλά ὑπάρχει καί ἄλλη περίπτωσις.
Μιά μάνα, πού δέν ἔχει συναίσθησι τῶν ἱερῶν καθηκόντων της, συμβουλεύει τό κορίτσι της νά δημιουργῆ εὔκολα σχέσεις μέ ἀγόρια, νά κάνη φλέρτ, μέ τήν ἐλπίδα ὅτι κάποιον ἀπ” ὅλους αὐτούς θά πιάση στά δίχτυα τοῦ ἔρωτα καί θά τόν παντρευτῆ.
Ἀλλά ἡ προτροπή αὐτή τῆς μάνας, γιά ἐλεύθερη καί ἀκόλαστη ζωή, δέν εἶνε σύμφωνη μέ τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ὁρίζει τό «οὐ πορνεύσεις», «οὐ μοιχεύσεις».
Τό κορίτσι, ἄν βρεθῆ μπροστά σέ μιά τέτοια πρότασι τῆς μητέρας του, πρέπει νά ἀρνηθῆ, νά πῆ τό ΟΧΙ.
Στό Θεό πρέπει νά ὑπακούση καί ὄχι σέ μιά μάνα πού σπρώχνει τήν κόρη της στήν ἁμαρτία.
Ὑπάρχει καί ἄλλη περίπτωσι ἀκόμα χειρότερη.
Ἄπιστος πατέρας συμβουλεύει τό παιδί του νά πάψη νά ἐκκλησιάζεται, νά παρακολουθῆ τό κατηχητικό σχολεῖο, νά ἐξομολογῆται καί νά κοινωνῆ τά ἄχραντα μυστήρια.
Ὁ ἄπιστος πατέρας θέλει τό παιδί του νά γίνη ἄπιστο.
Σ” ἕνα τέτοιο πατέρα τό παιδί δέν πρέπει νά ὑπακούση, ἀλλά νά μείνη πιστό καί ἀφωσιωμένο στό Θεό, στόν οὐράνιο Πατέρα, πού γιά κανένα ἀπολύτως λόγο δέν πρέπει νά τόν ἀρνηθῆ.
Πάνω ἀπ” ὅλους καί ἀπ’ ὅλα εἶνε ὁ Κύριος.
Τέτοιες περιπτώσεις ἀπίστων γονέων εἶχε ὑπ” ὄψι του καί ὁ Χριστός ὅταν προφήτευε καί ἔλεγε ὅτι «ἐχθροί τοῦ ἀνθρωπου οἱ οἰκιακοί αὐτοῦ», δηλαδή οἱ ἄπιστοι ἄνθρωποι τοῦ σπιτιοῦ εἶνε ἐκεῖνοι πού πᾶνε κόντρα στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Καί πράγματι, ὅπως βλέπουμε στούς βίους τῶν ἁγίων, γονεῖς πού δέν πίστευαν στό Χριστό ἔγιναν ἐχθροί τῶν παιδιῶν τους πού πίστευαν. Καί σέ μερικές περιπτώσεις οἱ ἴδιοι οἱ γονεῖς μέ τά χέρια τους σκότωσαν τά πιστά παιδιά τους.
– Εἶμαι πατέρας σου καί πρέπει νά μέ ἀκούσης, λέει.
Ἀλλ” αὐτό πού ζητάει ὁ πατέρας ἀπό τό παιδί του ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τήν ἐντολή πού ἔδωσε ὁ οὐράνιος Πατέρας «οὐ ψευδομαρτυρήσεις».
Καί τό παιδί, ἐφ’ ὅσον σκέπτεται καί αἰσθάνεται χριστιανικά, στήν περίπτωσι αὐτή δέν πρέπει νά ὑπακούση στήν ἐντολή τοῦ πατέρα του, ἀλλά νά πῆ τήν ἀλήθεια καί μόνο τήν ἀλήθεια.
“Αλλά ὑπάρχει καί ἄλλη περίπτωσις.
Μιά μάνα, πού δέν ἔχει συναίσθησι τῶν ἱερῶν καθηκόντων της, συμβουλεύει τό κορίτσι της νά δημιουργῆ εὔκολα σχέσεις μέ ἀγόρια, νά κάνη φλέρτ, μέ τήν ἐλπίδα ὅτι κάποιον ἀπ” ὅλους αὐτούς θά πιάση στά δίχτυα τοῦ ἔρωτα καί θά τόν παντρευτῆ.
Ἀλλά ἡ προτροπή αὐτή τῆς μάνας, γιά ἐλεύθερη καί ἀκόλαστη ζωή, δέν εἶνε σύμφωνη μέ τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ὁρίζει τό «οὐ πορνεύσεις», «οὐ μοιχεύσεις».
Τό κορίτσι, ἄν βρεθῆ μπροστά σέ μιά τέτοια πρότασι τῆς μητέρας του, πρέπει νά ἀρνηθῆ, νά πῆ τό ΟΧΙ.
Στό Θεό πρέπει νά ὑπακούση καί ὄχι σέ μιά μάνα πού σπρώχνει τήν κόρη της στήν ἁμαρτία.
Ὑπάρχει καί ἄλλη περίπτωσι ἀκόμα χειρότερη.
Ἄπιστος πατέρας συμβουλεύει τό παιδί του νά πάψη νά ἐκκλησιάζεται, νά παρακολουθῆ τό κατηχητικό σχολεῖο, νά ἐξομολογῆται καί νά κοινωνῆ τά ἄχραντα μυστήρια.
Ὁ ἄπιστος πατέρας θέλει τό παιδί του νά γίνη ἄπιστο.
Σ” ἕνα τέτοιο πατέρα τό παιδί δέν πρέπει νά ὑπακούση, ἀλλά νά μείνη πιστό καί ἀφωσιωμένο στό Θεό, στόν οὐράνιο Πατέρα, πού γιά κανένα ἀπολύτως λόγο δέν πρέπει νά τόν ἀρνηθῆ.
Πάνω ἀπ” ὅλους καί ἀπ’ ὅλα εἶνε ὁ Κύριος.
Τέτοιες περιπτώσεις ἀπίστων γονέων εἶχε ὑπ” ὄψι του καί ὁ Χριστός ὅταν προφήτευε καί ἔλεγε ὅτι «ἐχθροί τοῦ ἀνθρωπου οἱ οἰκιακοί αὐτοῦ», δηλαδή οἱ ἄπιστοι ἄνθρωποι τοῦ σπιτιοῦ εἶνε ἐκεῖνοι πού πᾶνε κόντρα στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Καί πράγματι, ὅπως βλέπουμε στούς βίους τῶν ἁγίων, γονεῖς πού δέν πίστευαν στό Χριστό ἔγιναν ἐχθροί τῶν παιδιῶν τους πού πίστευαν. Καί σέ μερικές περιπτώσεις οἱ ἴδιοι οἱ γονεῖς μέ τά χέρια τους σκότωσαν τά πιστά παιδιά τους.
Αὐτό βλέπουμε καί στή ζωή ἑνός ἁγίου, πού ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει στίς 14 Μαΐου.
Εἶνε ὁ ἅγιος “Ισίδωρος.
Ἔζησε καί ἔδρασε στήν ἐποχή τῶν μεγάλων διωγμῶν τοῦ τρίτου αιῶνα.
Πατρίδα του ἦταν ἡ ξακουσμένη πόλι τῆς Ἀλεξανδρείας. Ἐπάγγελμα: ἦταν στρατιώτης.
Ὑπηρετοῦσε κάτω ἀπό τίς διαταγές ἑνός ἑκατοντάρχου, πού ὠνομαζόταν Ἰούλιος.
Ἀλλ” ἐνῶ ὁ “Ισίδωρος ἦταν χριστιανός, ὁ Ἰούλιος ἦταν εἰδωλολάτρης καί μισοῦσε τούς χριστιανούς, κι ὅταν βγῆκε ἡ διαταγή τοῦ αὐτοκράτορα Δεκίου νά καταδιωχθοῦν οἱ χριστιανοί, ὁ Ἰούλιος ἔτρεξε καί κατάγγειλε τόν Ἰσίδωρο στόν ἡγεμόνα τῶν στρατευμάτων, τό Νουμέριο.
Ὁ Νουμέριος τόν ρωτάει:
– Εἶσαι χριστιανός;…
Κι ὁ Ἰσίδωρος ἀπαντάει μέ θάρρος:
– Εἶμαι χριστιανός! Σέβομαι, πιστεύω καί προσκυνῶ τό Χριστό. Αὐτός εἶνε ὁ ἀληθινός Θεός, κι αὐτόν προσπαθῶ νά μιμηθῶ καί νά φτάσω, καί ἐπιθυμῶ νά τόν ἀπολαύσω, γιατί δέν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο ὡραιότερο καί μεγαλύτερο στόν κόσμο ἀπό τό Χριστό. Ὁ Χριστός εἶνε ὁ ἀληθινός Θεός, πού ἦρθε στόν κόσμο καί ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος, γιά νά σώση τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία…
Ὁ Νουμέριος, ἀκούγοντας αὐτή τή θαρραλέα ὁμολογία τῆς πίστεως, ἔγινε ἔξω φρενῶν.
Διέταξε νά ξαπλώσουν τόν Ἰσίδωρο καί νά τόν δέσουν πάνω σέ πασσάλους καί νά τόν χτυποῦν μέ βούρδουλα.
Ὁ ἅγιος ὑπέφερε πολύ, ἀλλά ἔμεινε πιστός καί ὡμολογοῦσε τό Χριστό. Κι ἄλλα ἀκόμα βασανιστήρια τοῦ ἔκαναν, ἀλλ’ ὁ ἅγιος νικοῦσε ὅλους τούς πόνους καί τά μαρτύρια. Ἔτσι τόν ἔρριξαν πάλι στή φυλακή, γιά νά σκεφθοῦν τί πρέπει νά τόν κάνουν.
Ὁ πατέρας τοῦ ἁγίου Ἰσιδώρου ἦταν εἰδωλολάτρης.
Κι ὅταν ἔμαθε ὅτι τό παιδί του ἄφησε τά εἴδωλα κι ἔγινε χριστιανός, ἐξωργίστηκε καί πῆγε στή φυλακή, βρῆκε τόν ἅγιο Ἰσίδωρο καί τόν παρακαλοῦσε ν” ἀρνηθῆ τό Χριστό καί νά γίνη πάλι εἰδωλολάτρης.
– Ὄχι, πατέρα, ἀπάντησε ὁ ἅγιος Ἰσίδωρος· σέ ἀγαπῶ, σέ τιμῶ καί σέ σέβομαι, ἀλλά παραπάνω ἀπ” ὅλα ἔχω τό Χριστό καί δέν μπορῶ νά συμμορφωθῶ μέ τήν ἐπιθυμία σου. Θά παραμείνω καί θά πεθάνω χριστιανός. Εἴδωλα δέν προσκυνῶ…
Ὕστερα ἀπ” αὐτό ὁ πατέρας ὁργισμένος παρουσιάστηκε στό Νουμέριο καί τοῦ εἶπε: – Δός μου αὐτόν τόν Ἰσίδωρο, πού εἶνε παιδί μου. Ἀφοῦ δέν ἀλλάζει γνώμη, τόν μισῶ καί τόν ἀποστρέφομαι καί θέλω ὁ ἴδιος τώρα νά τόν τιμωρήσω μέ σκληρές τιμωρίες, κι ἐλπίζω ὅτι θά ἐπιστρέψη πάλι στή λατρεία τῶν θεῶν μας…
Πρότασις φρικιαστική. Ὁ Νουμέριος τήν δέχτηκε.
Κι ὁ σκληρός καί ἄπιστος πατέρας παράλαβε τό παιδί του, τόν ἅγιο Ἰσίδωρο, κι ἄρχισε νά τό βασανίζη.
Ὦ, σκληρή καρδιά! Κι ἐπειδή ὁ ἅγιος Ἰσίδωρος δέν ὑποχωροῦσε, ὁ πατέρας του διέταξε καί τόν ἔδεσαν στίς οὐρές ἄγριων ἀλόγων, πού τά χτύπησαν κι ἄρχισαν νά τρέχουν, καί τό σῶμα τοῦ ἁγίου κατακοβόταν καί γέμιζε πληγές. Τέλος δέ ἔκοψαν τό κεφάλι του καί διέταξαν τό ἱερό λείψανο του νά ριχτῆ μέσα στό δάσος, γιά νά τό φᾶνε τά θηρία καί τά ὄρνια.
Ἀλλά μιά ἁγία παρθένος, ἡ Μερόπη, κατώρθωσε νά τό διασώση. Τό λείψανο αἰῶνες πολλούς ἔκανε θαύματα στή Χίο, κι ὅταν ἦρθαν oἱ Φράγκοι, τό πῆραν μαζί μέ τόσα ἄλλα ἅγια λείψανα τῆς Ὀρθοδοξίας.
Εἶνε ὁ ἅγιος “Ισίδωρος.
Ἔζησε καί ἔδρασε στήν ἐποχή τῶν μεγάλων διωγμῶν τοῦ τρίτου αιῶνα.
Πατρίδα του ἦταν ἡ ξακουσμένη πόλι τῆς Ἀλεξανδρείας. Ἐπάγγελμα: ἦταν στρατιώτης.
Ὑπηρετοῦσε κάτω ἀπό τίς διαταγές ἑνός ἑκατοντάρχου, πού ὠνομαζόταν Ἰούλιος.
Ἀλλ” ἐνῶ ὁ “Ισίδωρος ἦταν χριστιανός, ὁ Ἰούλιος ἦταν εἰδωλολάτρης καί μισοῦσε τούς χριστιανούς, κι ὅταν βγῆκε ἡ διαταγή τοῦ αὐτοκράτορα Δεκίου νά καταδιωχθοῦν οἱ χριστιανοί, ὁ Ἰούλιος ἔτρεξε καί κατάγγειλε τόν Ἰσίδωρο στόν ἡγεμόνα τῶν στρατευμάτων, τό Νουμέριο.
Ὁ Νουμέριος τόν ρωτάει:
– Εἶσαι χριστιανός;…
Κι ὁ Ἰσίδωρος ἀπαντάει μέ θάρρος:
– Εἶμαι χριστιανός! Σέβομαι, πιστεύω καί προσκυνῶ τό Χριστό. Αὐτός εἶνε ὁ ἀληθινός Θεός, κι αὐτόν προσπαθῶ νά μιμηθῶ καί νά φτάσω, καί ἐπιθυμῶ νά τόν ἀπολαύσω, γιατί δέν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο ὡραιότερο καί μεγαλύτερο στόν κόσμο ἀπό τό Χριστό. Ὁ Χριστός εἶνε ὁ ἀληθινός Θεός, πού ἦρθε στόν κόσμο καί ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος, γιά νά σώση τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία…
Ὁ Νουμέριος, ἀκούγοντας αὐτή τή θαρραλέα ὁμολογία τῆς πίστεως, ἔγινε ἔξω φρενῶν.
Διέταξε νά ξαπλώσουν τόν Ἰσίδωρο καί νά τόν δέσουν πάνω σέ πασσάλους καί νά τόν χτυποῦν μέ βούρδουλα.
Ὁ ἅγιος ὑπέφερε πολύ, ἀλλά ἔμεινε πιστός καί ὡμολογοῦσε τό Χριστό. Κι ἄλλα ἀκόμα βασανιστήρια τοῦ ἔκαναν, ἀλλ’ ὁ ἅγιος νικοῦσε ὅλους τούς πόνους καί τά μαρτύρια. Ἔτσι τόν ἔρριξαν πάλι στή φυλακή, γιά νά σκεφθοῦν τί πρέπει νά τόν κάνουν.
Ὁ πατέρας τοῦ ἁγίου Ἰσιδώρου ἦταν εἰδωλολάτρης.
Κι ὅταν ἔμαθε ὅτι τό παιδί του ἄφησε τά εἴδωλα κι ἔγινε χριστιανός, ἐξωργίστηκε καί πῆγε στή φυλακή, βρῆκε τόν ἅγιο Ἰσίδωρο καί τόν παρακαλοῦσε ν” ἀρνηθῆ τό Χριστό καί νά γίνη πάλι εἰδωλολάτρης.
– Ὄχι, πατέρα, ἀπάντησε ὁ ἅγιος Ἰσίδωρος· σέ ἀγαπῶ, σέ τιμῶ καί σέ σέβομαι, ἀλλά παραπάνω ἀπ” ὅλα ἔχω τό Χριστό καί δέν μπορῶ νά συμμορφωθῶ μέ τήν ἐπιθυμία σου. Θά παραμείνω καί θά πεθάνω χριστιανός. Εἴδωλα δέν προσκυνῶ…
Ὕστερα ἀπ” αὐτό ὁ πατέρας ὁργισμένος παρουσιάστηκε στό Νουμέριο καί τοῦ εἶπε: – Δός μου αὐτόν τόν Ἰσίδωρο, πού εἶνε παιδί μου. Ἀφοῦ δέν ἀλλάζει γνώμη, τόν μισῶ καί τόν ἀποστρέφομαι καί θέλω ὁ ἴδιος τώρα νά τόν τιμωρήσω μέ σκληρές τιμωρίες, κι ἐλπίζω ὅτι θά ἐπιστρέψη πάλι στή λατρεία τῶν θεῶν μας…
Πρότασις φρικιαστική. Ὁ Νουμέριος τήν δέχτηκε.
Κι ὁ σκληρός καί ἄπιστος πατέρας παράλαβε τό παιδί του, τόν ἅγιο Ἰσίδωρο, κι ἄρχισε νά τό βασανίζη.
Ὦ, σκληρή καρδιά! Κι ἐπειδή ὁ ἅγιος Ἰσίδωρος δέν ὑποχωροῦσε, ὁ πατέρας του διέταξε καί τόν ἔδεσαν στίς οὐρές ἄγριων ἀλόγων, πού τά χτύπησαν κι ἄρχισαν νά τρέχουν, καί τό σῶμα τοῦ ἁγίου κατακοβόταν καί γέμιζε πληγές. Τέλος δέ ἔκοψαν τό κεφάλι του καί διέταξαν τό ἱερό λείψανο του νά ριχτῆ μέσα στό δάσος, γιά νά τό φᾶνε τά θηρία καί τά ὄρνια.
Ἀλλά μιά ἁγία παρθένος, ἡ Μερόπη, κατώρθωσε νά τό διασώση. Τό λείψανο αἰῶνες πολλούς ἔκανε θαύματα στή Χίο, κι ὅταν ἦρθαν oἱ Φράγκοι, τό πῆραν μαζί μέ τόσα ἄλλα ἅγια λείψανα τῆς Ὀρθοδοξίας.
Ἕνας στρατιώτης μάρτυρας τοῦ Χριστοῦ. Ἄς τόν ἔχουν λαμπρό παράδειγμα οἱ στρατιῶτες μας. Κι ὅπως ἐκεῖνος μέ κανένα τρόπο δέν δέχτηκε νά βλαστημήση τό Χριστό, ἔτσι κι αὐτοί ποτέ τους νά μή βλαστημοῦν τό Χριστό, ἀλλά νἆνε ἕτοιμοι γιά τήν πίστι τήν ἁγία τοῦ Χριστοῦ νά ἀγωνιστοῦν καί νά μαρτυρήσουν, ὅπως μαρτύρησε κι ὁ ἅγιος Ἰσίδωρος.