Στο γραφικό και ιστορικό
χωριό Μύλοι της Σάμου, το οποίο χρονολογείται από τον 16ο αιώνα και
βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του ακριτικού νησιού ανάμεσα σε
φημισμένους πορτοκαλεώνες και απέραντους ελαιώνες, έχει καθιερωθεί από
πολλών ετών να εορτάζεται πανηγυρικά κατ’ έτος στις 16 Μαΐου και με
πανσαμιακή συμμετοχή η μνήμη του εν Αγίοις πατρός ημών Μακαρίου Αρχιεπισκόπου Κορίνθου του Νοταρά, του εν Χίῳ
ασκήσαντος και ενταύθα οσίως εν έτει 1805 τελευτήσαντος. Σύμφωνα με την προφορική παράδοση της περιοχής, αλλά και τις υπάρχουσες ιστορικές και υμνογραφικές πηγές, ο ευκλεής ιεράρχης της Κορίνθου και Γενάρχης του Φιλοκαλισμού, Άγιος Μακάριος ο Νοταράς, διήλθε από τη Σάμο μετά τα μέσα του 18ου αιώνα και ύστερα από την αποχώρησή του από το Άγιον Όρος εξαιτίας της έριδας που δημιούργησε το φιλοκαλικό κίνημα των Κολλυβάδων. Το βαρυσήμαντο αυτό πνευματικό κίνημα του 18ου αιώνα υποστήριζε τον αναστάσιμο χαρακτήρα της Κυριακής και αποσκοπούσε στην ανακαίνιση της λατρευτικής ζωής της Εκκλησίας και την επιστροφή στην αρχαία εκκλησιαστική παράδοση. Έτσι ο εκλεκτός γόνος των Τρικάλων Κορινθίας, Άγιος Μακάριος ο Νοταράς, μετά την αποχώρησή του από το Αγιώνυμον Όρος του Άθωνος μετέβη στη Χίο και την Πάτμο και από εκεί επισκέφθηκε τη Σάμο, όπου εγκαταβίωσε στην περιοχή του χωριού Μύλοι για μικρό χρονικό διάστημα, ακτινοβολώντας με τη φιλόθεη βιοτή και την αγιαστική του χάρη.
ασκήσαντος και ενταύθα οσίως εν έτει 1805 τελευτήσαντος. Σύμφωνα με την προφορική παράδοση της περιοχής, αλλά και τις υπάρχουσες ιστορικές και υμνογραφικές πηγές, ο ευκλεής ιεράρχης της Κορίνθου και Γενάρχης του Φιλοκαλισμού, Άγιος Μακάριος ο Νοταράς, διήλθε από τη Σάμο μετά τα μέσα του 18ου αιώνα και ύστερα από την αποχώρησή του από το Άγιον Όρος εξαιτίας της έριδας που δημιούργησε το φιλοκαλικό κίνημα των Κολλυβάδων. Το βαρυσήμαντο αυτό πνευματικό κίνημα του 18ου αιώνα υποστήριζε τον αναστάσιμο χαρακτήρα της Κυριακής και αποσκοπούσε στην ανακαίνιση της λατρευτικής ζωής της Εκκλησίας και την επιστροφή στην αρχαία εκκλησιαστική παράδοση. Έτσι ο εκλεκτός γόνος των Τρικάλων Κορινθίας, Άγιος Μακάριος ο Νοταράς, μετά την αποχώρησή του από το Αγιώνυμον Όρος του Άθωνος μετέβη στη Χίο και την Πάτμο και από εκεί επισκέφθηκε τη Σάμο, όπου εγκαταβίωσε στην περιοχή του χωριού Μύλοι για μικρό χρονικό διάστημα, ακτινοβολώντας με τη φιλόθεη βιοτή και την αγιαστική του χάρη.
Η κατά τον 18ο αιώνα
διέλευση του θεοφόρου ασκητού και χαρισματικού επισκόπου της Κορίνθου,
Αγίου Μακαρίου του Νοταρά, από την περιοχή των Μύλων Σάμου και η σύντομη
παραμονή του σ’ αυτή οδήγησε στην ανέγερση ιερού ναού επ’ ονόματί του, ο
οποίος βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από το χωριό και αποτελεί μέχρι
σήμερα σημείο ευλαβικής αναφοράς και προσκύνησης για τους κατοίκους της
ευρύτερης περιοχής. Ο ιστορικός ιερός ναός του Αγίου Μακαρίου Μύλων
ανεγέρθηκε από τον μοναχό Κωνστάντιο, πνευματικό τέκνο του Αγίου
Μακαρίου, μεταξύ των ετών 1820 και 1825, περίπου δεκαπέντε με είκοσι
χρόνια μετά την οσιακή κοίμηση του Αγίου στον Βροντάδο της μυροβόλου και
αγιοτόκου νήσου Χίου στις 17 Απριλίου 1805. Ο γραφικός και ιστορικός
αυτός ναός είναι ο δεύτερος παλαιότερος ναός επ’ ονόματι του Αγίου στον
ελλαδικό χώρο (ο πρώτος ανεγέρθηκε το 1815 στο χωριό Ελάτα της Χίου από
τον ίδιο μοναχό, τον Κωνστάντιο), και έχει μεγάλη θαυματουργική
παράδοση. Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός ότι μέχρι και τις πρώτες
δεκαετίες του 20ου αιώνα υπήρχε στον ναό το αγίασμα του Αγίου Μακαρίου,
ενώ αναρίθμητα είναι τα θαύματα που έχει επιτελέσει ο Άγιος σε ασθενείς
που επικαλέσθηκαν τις πρεσβείες του και που έχουν καταγραφεί στην
προφορική λαϊκή παράδοση των κατοίκων των Μύλων, αλλά και της ευρύτερης
περιοχής. Γι’ αυτό και από τον 19ο αιώνα ο θαυματουργός Άγιος Μακάριος ο
Νοταράς καθιερώθηκε στη θρησκευτική συνείδηση των κατοίκων ως ο κατ’
εξοχήν τιμώμενος άγιος του ιστορικού αυτού χωριού της Σάμου, η δε ετήσια
πανήγυρη προς τιμήν του στις 16 Μαΐου αποτέλεσε και αποτελεί μέχρι
σήμερα το μεγαλύτερο θρησκευτικό γεγονός του χωριού, στο οποίο
συμμετέχουν πολυάριθμοι πιστοί από ολόκληρο το νησί.
Έτσι και φέτος το
διήμερο 15-16 Μαΐου θα λάβει χώρα στους Μύλους της Σάμου η λαμπρά
πανσαμιακή αρχιερατική πανήγυρη του Αγίου Μακαρίου του Νοταρά
προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου, Ικαρίας και Κορσεών
κ. Ευσεβίου. Την Πέμπτη 15 Μαΐου θα ψαλεί στις 7 μ.μ. ο Μέγας
Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός στον ιερό ενοριακό ναό του Αγίου
Χαραλάμπους Μύλων, όπου φυλάσσεται η εφέστια θαυματουργή και
λιτανευόμενη στην πανήγυρη εικόνα του Αγίου. Πρόκειται για την πρόσφατα
συντηρηθείσα φορητή εικόνα, η οποία συγκαταλέγεται στις παλαιότερες
εικόνες του Αγίου, αφού το ασημένιο πουκάμισό της φέρει χρονολογία 1822.
Την Παρασκευή 16 Μαΐου, ημέρα του πανηγυρικού εορτασμού της μνήμης του
Αγίου, θα ψαλεί στις 7 π.μ. ο Όρθρος και στη συνέχεια θα τελεσθεί η
Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του οικείου
Επισκόπου κ. Ευσεβίου. Θα επακολουθήσει η Λιτάνευση της θαυματουργού
Ιεράς Εικόνος του Αγίου και θα διανεμηθεί κατόπιν το παραδοσιακό
εορταστικό φαγητό «κισκέκι», ακολουθώντας πιστά τα πατροπαράδοτα σαμιακά
έθιμα στις πανηγύρεις των εορταζομένων Αγίων. Αξιοσημείωτο είναι το
γεγονός ότι στον ιστορικό ιερό ναό του Αγίου Μακαρίου Μύλων τελείται
Εσπερινός το εσπέρας της 15ης Μαΐου και προ της ενάρξεως του
Πανηγυρικού Αρχιερατικού Εσπερινού στον ιερό ενοριακό ναό του ιστορικού
χωριού, ενώ έχει καθιερωθεί και η τέλεση Πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας
στο γραφικό εκκλησάκι του Αγίου με τη μεγάλη θαυματουργική παράδοση μία
Κυριακή μετά την πανήγυρη της 16ης Μαΐου.
Η από πολλών ετών
καθιερωθείσα στις 16 Μαΐου πανσαμιακή πανήγυρη του Αγίου Μακαρίου του
Νοταρά στο χωριό Μύλοι της Σάμου δίνει την ευκαιρία να επικαλεσθούμε τις
πρεσβείες του ευκλεούς ιεράρχου της Κορίνθου στον πνευματικό μας αγώνα,
ώστε ο ασκητικώς διαλάμψας στη Σάμο και την Ικαρία Άγιος Μακάριος ο
Νοταράς να μεσιτεύει αδιάλειπτα στον Κύριο για την πνευματική προκοπή
και σωτηρία του σαμιακού και ικαριακού λαού, αλλά και όλων των
χριστιανών της πατρίδος μας.
Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος
Εκπαιδευτικός
