Ο Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἀγαπητοί μου, ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ ἐγκατέλειψε τὴν ἀφάνεια καὶ βγῆκε σὲ δημοσία δρᾶσι, δὲν ἔμεινε σ᾿ ἕνα μέρος. Πήγαινε ἀπὸ χωριὸ σὲ χωριό, ἀπὸ πόλι σὲ πόλι, ἀπὸ ἐπαρχία σὲ ἐπαρχία. Ἐπισκεπτόμενος λοιπὸν κάθε μέρος τῆς Παλαιστίνης ἔφτασε κάποτε, ὅπως λέει τὸ Εὐαγγέλιο, καὶ στὴ χώρα τῶν Γαδαρηνῶν.
Ἡ περιοχὴ τῶν Γαδαρηνῶν ἦτο ἀνατολικῶς τῆς περιφήμου λίμνης τῆς Τιβεριάδος, στὴν ὄχθη της. Κατοικεῖτο δὲ ἀπὸ ἀγροίκους Ἰουδαίους, ποὺ δὲν εἶχαν ἱερὸ καὶ ὅσιο, ἀλλὰ ὁ νοῦς τους ἦταν διαρκῶς στὴν ὕλη, κατὰ τὸ σύνθημα τῶν ὑλιστῶν «Φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκομεν» (Ἠσ. 22,13· Α΄ Κορ. 15,32). Ὕλη καὶ χρῆμα. Ἦταν πολὺ φιλάργυροι. Ἡ φιλοχρηματία τους ἔφτανε μέχρι τοῦ σημείου ὥστε, ἐνῷ ὁ μωσαϊκὸς νόμος
ἀπαγορεύει τὸ χοιρινὸ κρέας, αὐτοὶ νὰ τὸν καταπατοῦν. Μέχρι σήμερα οἱ Ἑβραῖοι μένουν πιστοὶ σ᾿ αὐτό, καθὼς ἐπίσης καὶ οἱ μωαμεθανοί (διότι καὶ τὸ Κοράνιο ἀπαγορεύει τὸ χοιρινὸ κρέας). Ἐνῷ λοιπὸν γιὰ τοὺς Ἰουδαίους ἀπαγορεύεται ἀπολύτως τὸ χοιρινὸ κρέας, ἐν τούτοις αὐτοὶ ἔβοσκαν κοπάδια χοίρους, γιὰ νὰ ἐμπορεύωνται τὸ κρέας καὶ νὰ κερδίζουν πουλώντας το ἀκριβά.
Ἀλλὰ ἡ καταπάτησις τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ δὲν μένει χωρὶς συνέπειες. Ὅποιος ἀναιδῶς καὶ κατὰ σύστημα καταφρονεῖ τὶς θεῖες ἐντολές, χάνει τὴν προστασία τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ βρεθῇ ἐκτεθειμένος στὴν κακία τῶν δαιμόνων. Τὰ πάθη διώχνουν ἀπὸ τὴν ψυχὴ τὸ Θεὸ καὶ φέρνουν τοὺς δαίμονας, ποὺ δὲν ἀργοῦν νὰ κάνουν κατοχή. Αὐτὴ ἡ κατάστασις ἐπικρατοῦσε στὴ χώρα ἐκείνη.
Δεῖγμα καὶ ἀντιπροσωπευτικὸς τύπος τῶν Γαδαρηνῶν ἦτο ἕνας ἀπὸ αὐτούς. Ποιός; Λέει σήμερα τὸ εὐαγγέλιο γιὰ ἕναν ἄνθρωπο, ποὺ εὑρίσκετο σὲ μιὰ ἔξαλλο κατάστασι. Τὸ μάτι του ἦταν βλοσυρό· τὸ λεξιλόγιό του ἦταν ἀκάθαρτο· ἐνδυμασία δὲν φοροῦσε, ἀλλὰ ἔσχιζε τὰ ροῦχα του καὶ περπατοῦσε γυμνός· τὴ νύχτα δὲν πήγαινε στὸ σπίτι του νὰ κοιμηθῇ, ἀλλὰ κοιμόταν στὰ μνήματα· τὸν πιάνανε, τὸν δένανε μὲ ἁλυσίδες, κι αὐτὸς εἶχε τέτοια ὑπερφυσικὴ δύναμι, ὥστε ἔσπαζε ὅλες τὶς ἁλυσίδες· ἦταν ὁ φόβος καὶ τρόμος ὅλων τῶν ἀνθρώπων τῆς περιοχῆς ἐκείνης. Αὐτὸς λοιπὸν ἦταν ὁ δαιμονιζόμενος τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου.
Αὐτὸς ὅμως, ποὺ τὸν ἔτρεμε ὅλος ὁ κόσμος, τρέμει τώρα ὁ διος. Βρίσκεται ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ μας, ποὺ εἶνε ὁ νικητὴς καὶ θριαμβευτὴς τῶν δαιμόνων, καὶ τρέμει ὅπως τρέμουν τὰ φύλλα μέσα στὸ δάσος. Καὶ λέει· ―«Ἰησοῦ, υἱὲ τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου», γιατί ἦρθες ἐδῶ σ᾿ ἐμᾶς, τί θέλεις; Ὁ Χριστὸς τὸν ἐρωτᾷ· ―Ποιό εἶνε τὸ ὄνομά σου; Κ᾿ ἐκεῖνος ἀπαντᾷ· ―«Λεγεών» (Λουκ. 8,28-30).
* * *
Τί θὰ πῇ «λεγεών»; Εἶνε λέξις ἡ ὁποία σημαίνει ἕνα στρατιωτικὸ σῶμα τοῦ ῥωμαϊκοῦ στρατοῦ· διότι τὴν ἐποχὴ ἐκείνη βασίλευε, κυριαρχοῦσε σὲ ὅλο τὸν κόσμο καὶ στὴν Παλαιστίνη ἡ Ῥωμαϊκὴ αὐτοκρατορία. Λεγεὼν λοιπὸν σημαίνει μεγάλη στρατιωτικὴ μονάδα, ὅ,τι εἶνε σήμερα ἡ μεραρχία. Ἦταν μιὰ δύναμις 6.000 ἀνδρῶν. Δηλαδὴ 6.000 δαιμόνια βοσκούσανε μέσα στὴν καρδιά του.
―Μπᾶ, δαιμόνια τώρα! θὰ πῇ κάποιος. Τί μᾶς λὲς σήμερα; στὸν αἰῶνα, ποὺ πετάξαμε στὰ φεγγάρια, νὰ ὁμιλῇς περὶ δαιμόνων;…
Εἶνε πολλοὶ ποὺ δὲν πιστεύουν στὰ δαιμόνια. Ἐν τούτοις εἶνε μύριες οἱ ἀποδείξεις ὅτι ὑπάρχουν δαίμονες. Ὑπάρχει δαιμονικὸ στοιχεῖο, ποὺ τυραννεῖ τὴν ἀνθρωπότητα, τὸν κόσμο ὁλόκληρο.
Ἐὰν κανεὶς ἀμφιβάλλῃ, δὲν ἔχει τίποτε ἄλλο νὰ κάνῃ παρὰ νὰ ἐρευνήσῃ. Ἂς πάῃ στὴν Κεφαλονιά. Ἐκεῖ φέρνουν τοὺς δαιμονισμένους ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη. Καὶ μόλις τὰ δυστυχισμένα αὐτὰ πλάσματα δοῦνε τὰ λείψανα τοῦ ἁγίου Γερασίμου καὶ προπαντὸς ὅταν δοῦνε ἕνα σταυρό, σιδερένιο σταυρό, ποὺ εἶχε ὁ ἅγιος, ὠρύονται, οὐρλιάζουν, τρέμουν μπροστὰ στὴ δύναμι τοῦ ἁγίου Γερασίμου. Κάνε μιὰ ἐπίσκεψι λοιπὸν ἐκεῖ, νὰ πεισθῇς ὅτι ὑπάρχουν δαίμονες, ποὺ ἐνοχλοῦν τοὺς ταλαίπωρους ἐκείνους. Οἱ δαιμονιζόμενοι διακρίνονται ἀπὸ τοὺς ψυχοπαθεῖς. Δὲν εἶνε ψυχοπαθεῖς· εἶνε κάτι ἄλλο πολὺ σοβαρώτερο, φοβερὸ πρᾶγμα. Ἀλλ᾿ ἐὰν δυσκολεύεσαι, δὲν εἶνε ἀνάγκη νὰ πᾷς στὴν Κεφαλονιά. Ῥίξε μιὰ ματιὰ μέσα σου, παρατήρησε τὸν ἑαυτό σου. Ἂν εἶστε τίμιοι καὶ εἰλικρινεῖς, ἐὰν ἔχετε τὸ «γνῶθι σαυτόν», ἕνα μυριοστὸ ἀπὸ τὴν αὐτογνωσία ποὺ δίδασκε ὁ Σωκράτης, καὶ ῥίξετε μιὰ ματιὰ μέσα στὸν ἑαυτό σας, στὸ πνευματικὸ τοῦτο σύμπαν ποὺ κλείνετε μέσα σας, θὰ διαπιστώσετε ἐκεῖ ἐνέργειες τοῦ πονηροῦ πνεύματος. Διότι ὑπάρχουν δύο σύμπαντα. Τὸ ἕνα εἶνε τὸ ὑλικὸ ποὺ μᾶς περιβάλλει, τὸ ἄλλο εἶνε τὸ πνευματικὸ ποὺ ἀνοίγεται μέσα μας. Μικρὸ εἶνε τὸ ὑλικὸ σύμπαν. Τὸ μέγα σύμπαν, τὸ ἀπέραντο σύμπαν, τὸ μυστηριῶδες σύμπαν, εἶνε μέσα μας, εἶνε ὁ ἑαυτός μας. Ἐὰν λοιπὸν ῥίξετε ἕνα βλέμμα στὸν ἑαυτό σας, ἐὰν ἐξετάσετε τὶς λέξεις σας, τὶς φράσεις σας, τὶς ἐνέργειές σας, τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς σας, θὰ δῆτε ἐκεῖ μέσα μιὰ λεγεῶνα δαιμόνων. Τί ἐστιν ἄνθρωπος; Λεγεών! Ὁ ἄνθρωπος τοῦ αἰῶνος τούτου πειράζεται ἀπὸ λεγεῶνα δαιμονίων. Ποιά δαιμόνια ἐνεργοῦν μέσα του; Θέλετε νὰ τὰ ἀριθμήσουμε; ―Ἕνα ἀπὸ τὰ ἰσχυρότερα δαιμόνια εἶνε τὸ δαιμόνιο τῆς φιλαργυρίας· εἶνε αὐτὸ ποὺ ἔκανε τὸν Ἰούδα νὰ πουλήσῃ τὸ Διδάσκαλό του ἀντὶ τριάκοντα ἀργυρίων. ―Ἄλλο δαιμόνιο εἶνε τῆς κενοδοξίας, ποὺ ὠθεῖ τὸν ἄνθρωπο νὰ ἐπιζητῇ ὅλο καὶ ὑψηλότερα ἀξιώματα. ―Ἄλλο δαιμόνιο εἶνε τῆς σαρκολατρίας, τῆς πορνείας, τῆς μοιχείας. ―Ἄλλο δαιμόνιο εἶνε τῆς περιεργείας. ―Ἄλλα δαιμόνια εἶνε τῶν ἄλλων κακιῶν καὶ παθῶν ποὺ ταλαιπωροῦν τὴν ἀνθρωπότητα.
Ἕνας διάσημος συγγραφεύς, ὁ Ῥῶσος Ντοστογιέφσκυ, πρὸ ἑκατὸ ἐτῶν, προέβλεψε τὸ μέλλον τῆς ἀνθρωπότητος. Κάθησε καὶ ἔγραψε ἕνα βιβλίο, τὸ ὁποῖο παρακαλῶ νὰ τὸ διαβάσουν οἱ διανοούμενοι καὶ θὰ θαυμάσουν. Λέγεται «Οἱ δαιμονισμένοι». Εἶνε μιὰ ψυχογραφία μὲ βαθειὲς παραρητήσεις, ἀληθινὴ ψυχολογία τοῦ βάθους. Ἐρεύνησε τὸν ἄνθρωπο. Καὶ προέβλεψε, πρὶν ἀπὸ ἑκατὸ χρόνια, καὶ εἶπε· Ῥωσία, μετὰ ἀπὸ λίγο θὰ γίνῃς λεγεών… Καὶ ἔγινε λεγεὼν ἡ Ῥωσία. Ἡ προφητεία βγῆκε· λεγεὼν δαιμονίων, ἀθεΐας καὶ ἄλλων παθῶν, κυριάρχησε.
Καὶ μὴ νομίζετε ὅτι ἐμεῖς πᾶμε πίσω. «Τί σοί ἐστιν ὄνομα», Ἑλλάς; Λεγεών! Λεγεῶνες δαιμονίων ὑπάρχουν τώρα σὲ μιὰ χώρα ἁγίων καὶ μαρτύρων. Τώρα, ὅπου νὰ πᾷς, βρίσκεις λεγεῶνα. Μερικοὶ ἀριθμοὶ τὸ ἀποδεικνύουν. ―Ἄλλοτε διαζύγιο δὲν ἔβγαινε στὴν Ἑλλάδα. Μόνο τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάφτη ἐχώριζε τὸ ἀνδρόγυνο. Τώρα; χιλιάδες τὰ διαζύγια; Φρίκη. Νά ἡ λεγεὼν λοιπὸν ὡς πρὸς τὰ διαζύγια. ―Ὡς πρὸς τὰ ἄλλα φαινόμενα, λ.χ. τῆς κλοπῆς, πάλι λεγεών. Ἄλλοτε κανείς δὲν πείραζε ξένο πρᾶγμα. Τώρα δὲν ὑπάρχει συστολή. «Τί σοί ἐστιν ὄνομα», Ἑλλάς; Λεγεὼν κλεπτῶν. Καὶ στὰ ξένα λεξικὰ τελευταίως ἡ Ἑλλὰς ἐμφανίζεται ὡς χώρα κλεπτῶν. ―Μετρῆστε καὶ πόσοι, ἰδίως ἀπὸ τοὺς νέους μας, ἔχουν τὸ δαιμόνιο τῶν ναρκωτικῶν· ἂν σᾶς βάλω νὰ μετρήσετε, ἀπὸ τὸ μεσημέρι θὰ σᾶς βρῇ τὸ βράδυ. Χιλιάδες παιδιὰ μαστίζονται ἀπ᾿ αὐτὴ τὴ συμφορά. Ἕνας ἀπὸ αὐτούς, ὅταν ἐπεστρατεύθη, ἐπολτοποίησε τὴν κεφαλὴ ἑνὸς ἐξόχου ἀξιωματικοῦ τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ…
―Μπᾶ, δαιμόνια τώρα! θὰ πῇ κάποιος. Τί μᾶς λὲς σήμερα; στὸν αἰῶνα, ποὺ πετάξαμε στὰ φεγγάρια, νὰ ὁμιλῇς περὶ δαιμόνων;…
Εἶνε πολλοὶ ποὺ δὲν πιστεύουν στὰ δαιμόνια. Ἐν τούτοις εἶνε μύριες οἱ ἀποδείξεις ὅτι ὑπάρχουν δαίμονες. Ὑπάρχει δαιμονικὸ στοιχεῖο, ποὺ τυραννεῖ τὴν ἀνθρωπότητα, τὸν κόσμο ὁλόκληρο.
Ἐὰν κανεὶς ἀμφιβάλλῃ, δὲν ἔχει τίποτε ἄλλο νὰ κάνῃ παρὰ νὰ ἐρευνήσῃ. Ἂς πάῃ στὴν Κεφαλονιά. Ἐκεῖ φέρνουν τοὺς δαιμονισμένους ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη. Καὶ μόλις τὰ δυστυχισμένα αὐτὰ πλάσματα δοῦνε τὰ λείψανα τοῦ ἁγίου Γερασίμου καὶ προπαντὸς ὅταν δοῦνε ἕνα σταυρό, σιδερένιο σταυρό, ποὺ εἶχε ὁ ἅγιος, ὠρύονται, οὐρλιάζουν, τρέμουν μπροστὰ στὴ δύναμι τοῦ ἁγίου Γερασίμου. Κάνε μιὰ ἐπίσκεψι λοιπὸν ἐκεῖ, νὰ πεισθῇς ὅτι ὑπάρχουν δαίμονες, ποὺ ἐνοχλοῦν τοὺς ταλαίπωρους ἐκείνους. Οἱ δαιμονιζόμενοι διακρίνονται ἀπὸ τοὺς ψυχοπαθεῖς. Δὲν εἶνε ψυχοπαθεῖς· εἶνε κάτι ἄλλο πολὺ σοβαρώτερο, φοβερὸ πρᾶγμα. Ἀλλ᾿ ἐὰν δυσκολεύεσαι, δὲν εἶνε ἀνάγκη νὰ πᾷς στὴν Κεφαλονιά. Ῥίξε μιὰ ματιὰ μέσα σου, παρατήρησε τὸν ἑαυτό σου. Ἂν εἶστε τίμιοι καὶ εἰλικρινεῖς, ἐὰν ἔχετε τὸ «γνῶθι σαυτόν», ἕνα μυριοστὸ ἀπὸ τὴν αὐτογνωσία ποὺ δίδασκε ὁ Σωκράτης, καὶ ῥίξετε μιὰ ματιὰ μέσα στὸν ἑαυτό σας, στὸ πνευματικὸ τοῦτο σύμπαν ποὺ κλείνετε μέσα σας, θὰ διαπιστώσετε ἐκεῖ ἐνέργειες τοῦ πονηροῦ πνεύματος. Διότι ὑπάρχουν δύο σύμπαντα. Τὸ ἕνα εἶνε τὸ ὑλικὸ ποὺ μᾶς περιβάλλει, τὸ ἄλλο εἶνε τὸ πνευματικὸ ποὺ ἀνοίγεται μέσα μας. Μικρὸ εἶνε τὸ ὑλικὸ σύμπαν. Τὸ μέγα σύμπαν, τὸ ἀπέραντο σύμπαν, τὸ μυστηριῶδες σύμπαν, εἶνε μέσα μας, εἶνε ὁ ἑαυτός μας. Ἐὰν λοιπὸν ῥίξετε ἕνα βλέμμα στὸν ἑαυτό σας, ἐὰν ἐξετάσετε τὶς λέξεις σας, τὶς φράσεις σας, τὶς ἐνέργειές σας, τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς σας, θὰ δῆτε ἐκεῖ μέσα μιὰ λεγεῶνα δαιμόνων. Τί ἐστιν ἄνθρωπος; Λεγεών! Ὁ ἄνθρωπος τοῦ αἰῶνος τούτου πειράζεται ἀπὸ λεγεῶνα δαιμονίων. Ποιά δαιμόνια ἐνεργοῦν μέσα του; Θέλετε νὰ τὰ ἀριθμήσουμε; ―Ἕνα ἀπὸ τὰ ἰσχυρότερα δαιμόνια εἶνε τὸ δαιμόνιο τῆς φιλαργυρίας· εἶνε αὐτὸ ποὺ ἔκανε τὸν Ἰούδα νὰ πουλήσῃ τὸ Διδάσκαλό του ἀντὶ τριάκοντα ἀργυρίων. ―Ἄλλο δαιμόνιο εἶνε τῆς κενοδοξίας, ποὺ ὠθεῖ τὸν ἄνθρωπο νὰ ἐπιζητῇ ὅλο καὶ ὑψηλότερα ἀξιώματα. ―Ἄλλο δαιμόνιο εἶνε τῆς σαρκολατρίας, τῆς πορνείας, τῆς μοιχείας. ―Ἄλλο δαιμόνιο εἶνε τῆς περιεργείας. ―Ἄλλα δαιμόνια εἶνε τῶν ἄλλων κακιῶν καὶ παθῶν ποὺ ταλαιπωροῦν τὴν ἀνθρωπότητα.
Ἕνας διάσημος συγγραφεύς, ὁ Ῥῶσος Ντοστογιέφσκυ, πρὸ ἑκατὸ ἐτῶν, προέβλεψε τὸ μέλλον τῆς ἀνθρωπότητος. Κάθησε καὶ ἔγραψε ἕνα βιβλίο, τὸ ὁποῖο παρακαλῶ νὰ τὸ διαβάσουν οἱ διανοούμενοι καὶ θὰ θαυμάσουν. Λέγεται «Οἱ δαιμονισμένοι». Εἶνε μιὰ ψυχογραφία μὲ βαθειὲς παραρητήσεις, ἀληθινὴ ψυχολογία τοῦ βάθους. Ἐρεύνησε τὸν ἄνθρωπο. Καὶ προέβλεψε, πρὶν ἀπὸ ἑκατὸ χρόνια, καὶ εἶπε· Ῥωσία, μετὰ ἀπὸ λίγο θὰ γίνῃς λεγεών… Καὶ ἔγινε λεγεὼν ἡ Ῥωσία. Ἡ προφητεία βγῆκε· λεγεὼν δαιμονίων, ἀθεΐας καὶ ἄλλων παθῶν, κυριάρχησε.
Καὶ μὴ νομίζετε ὅτι ἐμεῖς πᾶμε πίσω. «Τί σοί ἐστιν ὄνομα», Ἑλλάς; Λεγεών! Λεγεῶνες δαιμονίων ὑπάρχουν τώρα σὲ μιὰ χώρα ἁγίων καὶ μαρτύρων. Τώρα, ὅπου νὰ πᾷς, βρίσκεις λεγεῶνα. Μερικοὶ ἀριθμοὶ τὸ ἀποδεικνύουν. ―Ἄλλοτε διαζύγιο δὲν ἔβγαινε στὴν Ἑλλάδα. Μόνο τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάφτη ἐχώριζε τὸ ἀνδρόγυνο. Τώρα; χιλιάδες τὰ διαζύγια; Φρίκη. Νά ἡ λεγεὼν λοιπὸν ὡς πρὸς τὰ διαζύγια. ―Ὡς πρὸς τὰ ἄλλα φαινόμενα, λ.χ. τῆς κλοπῆς, πάλι λεγεών. Ἄλλοτε κανείς δὲν πείραζε ξένο πρᾶγμα. Τώρα δὲν ὑπάρχει συστολή. «Τί σοί ἐστιν ὄνομα», Ἑλλάς; Λεγεὼν κλεπτῶν. Καὶ στὰ ξένα λεξικὰ τελευταίως ἡ Ἑλλὰς ἐμφανίζεται ὡς χώρα κλεπτῶν. ―Μετρῆστε καὶ πόσοι, ἰδίως ἀπὸ τοὺς νέους μας, ἔχουν τὸ δαιμόνιο τῶν ναρκωτικῶν· ἂν σᾶς βάλω νὰ μετρήσετε, ἀπὸ τὸ μεσημέρι θὰ σᾶς βρῇ τὸ βράδυ. Χιλιάδες παιδιὰ μαστίζονται ἀπ᾿ αὐτὴ τὴ συμφορά. Ἕνας ἀπὸ αὐτούς, ὅταν ἐπεστρατεύθη, ἐπολτοποίησε τὴν κεφαλὴ ἑνὸς ἐξόχου ἀξιωματικοῦ τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ…
* * *
Λεγεών, λοιπόν. Ἂν κοιτάξουμε τὸν ἑαυτό μας, λεγεών. Ἂν ἐξετάσουμε τὴν κοινωνία, λεγεών. Ἀναρίθμητα δαιμόνια, ὅπως τὰ περιγράφει ὁ Ντοστογιέφσκυ, τὰ ὁποῖα αἰσθάνεται ὁ ἄνθρωπος νὰ τὸν ἐνοχλοῦν μέσ’ στὴν καρδιά του. Τί πρέπει νὰ κάνουμε; ν᾿ ἀπελπισθοῦμε; Ὄχι. Ὑπάρχει ὁ νικητὴς τῶν δαιμόνων. Καὶ ὁ νικητὴς τῶν δαιμόνων εἶνε ἕνας. Εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Ἐκεῖνος ἦρθε νὰ συντρίψῃ τὸ κράτος τοῦ διαβόλου. Καὶ ἔχει τὴ δύναμι νὰ συντρίβῃ τὶς φάλαγγες τῶν δαιμόνων.
Μὲ τὸ Χριστὸ λοιπὸν κ᾿ ἐμεῖς. Καὶ τὸ ὅπλο μας ποιό εἶνε; Ὁ τίμιος σταυρός. Τὴν παλαιὰ ἐποχή, ποὺ ἐπίστευαν, ἔλεγαν· «Πέφτω κάνω τὸ σταυρό μου καὶ ἄγγελος εἶνε στὸ πλευρό μου». Ὅπλο ἀκαταμάχητο, ὅπλο ἰσχυρό, ὅπλο ἀνίκητο ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου.
Τῷ δὲ Χριστῷ, τῷ νικητῇ τῶν αἰώνων, δόξα καὶ τιμὴ εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.
Μὲ τὸ Χριστὸ λοιπὸν κ᾿ ἐμεῖς. Καὶ τὸ ὅπλο μας ποιό εἶνε; Ὁ τίμιος σταυρός. Τὴν παλαιὰ ἐποχή, ποὺ ἐπίστευαν, ἔλεγαν· «Πέφτω κάνω τὸ σταυρό μου καὶ ἄγγελος εἶνε στὸ πλευρό μου». Ὅπλο ἀκαταμάχητο, ὅπλο ἰσχυρό, ὅπλο ἀνίκητο ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου.
Τῷ δὲ Χριστῷ, τῷ νικητῇ τῶν αἰώνων, δόξα καὶ τιμὴ εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(Ομιλια του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
εκφωνήθηκε εις τον ἱερό ναὸ Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης τὴν 20-10-1991
εκφωνήθηκε εις τον ἱερό ναὸ Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης τὴν 20-10-1991