Ποια είναι η πίστη των ορθοδόξων

Πιστεύεις;

«Επίστευσα, διό ελάλησα, και ημείς πιστεύομεν, διό και λαλούμεν» (Β΄ Κορ. 4,13)

Στα ολίγα λεπτά που διαθέτει ο λόγος του Θεού, θα μου επιτρέψετε να ερμηνεύσω συντόμως ένα ρητό του αποστόλου, το οποίο είναι το κλειδί με το οποίον πολλά προβλήματα θα μπορέσουμε να λύσουμε, και ακόμη, και αυτό το πρόβλημα, που οι άνθρωποι δεν εκκλησιάζονται. Λέγει το ρητόν· «Επίστευσα, διό ελάλησα» (Β´ Κορ. 4,13). Ποιος το λέγει το ρητό αυτό; Ποιος λέει αυτά τα λόγια; Τα λέγει ο Δαυΐδ ο προφήτης (Ψαλμ. 115,1), και τα
επαναλαμβάνει ο απόστολος Παύλος. Τα επαναλαμβάνει εις πληθυντικό αριθμό. «Επίστευσα», λέγει ο Δαυΐδ· «πιστεύομεν», λέγει ο Παύλος. Και μαζί με τον Παύλον πιστεύουν οι όσιοι, πιστεύουν οι μάρτυρες, πιστεύουν όλοι οι πιστοί όλων των αιώνων.
Αλλά θα ρωτήσετε, αγαπητοί· Τι πιστεύομεν; τι επίστευε ο Δαυΐδ; τι επίστευε ο Παύλος; τι επίστευαν οι απόστολοι; τι πρέπει και εμείς να πιστεύωμεν; Ωρισμένα σημεία της πίστεώς μας θα παρουσιάσω ενώπιόν σας.

Θεμέλιο της πίστεως μας· ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΟΣ

• Το άλφα της πίστεώς μας, είναι ότι υπάρχει Θεός. ῾Η αλήθεια αυτή είναι το θεμέλιο, και δεν συγκρούεται οὔτε με τη λογική οὔτε με την επιστήμη. Και η λογική και η επιστήμη και η ιστορία της ανθρωπότητος και τα έμψυχα και τα άψυχα και οι πέτρες και τα άστρα όλα φωνάζουν, ότι υπάρχει Κύριος, υπάρχει Θεός δημιουργός. Σε όποιον λέει ότι δεν υπάρχει Θεός και θέλει να προσβάλει αυτό το δόγμα αυτή την αλήθεια, πείτε του·

—Αν με πείσεις, ότι το σπίτι σου φύτρωσε έτσι μόνο του, χωρίς σχέδιο, χωρίς μηχανικό, χωρίς τεχνίτη· Εάν με πείσεις, ότι τα μάρμαρα του Παρθενώνα μόνα τους κύλησαν από την Πεντέλη και ανέβηκαν πάνω στην Ακρόπολη. Μόνα τους λαξεύτηκαν και στήθηκαν, χωρίς χέρι μηχανικού και εργάτου . Έτσι μόνος του ξεφύτρωσε ο Παρθενώνας, τότε κ᾿ εγὼ θα πεισθώ ότι το σύμπαν, το τεράστιο αυτό σπίτι, έγινε μόνο του. «Πάς γάρ οίκος κατασκευάζεται υπό τινος, ο δε τα πάντα κατασκευάσας Θεός»· κάθε σπίτι έχει τον κατασκευαστή του, ο δε κατασκευαστής που έκανε τα σύμπαντα είναι ο Θεός (῾Εβρ. 3,4). Αυτό πιστεύει ο Παύλος, αυτό πιστεύουν όλοι οι άγιοι· υπάρχει Θεός.

Ο άνθρωπος έχει προορισμό

•  Το δεύτερο σημείο της πίστεώς μας είναι, ότι ο άνθρωπος η κορωνίς της δημιουργίας, ο άνθρωπος το έξοχον καλλιτέχνημα του Θεού, έχει ένα προορισμό. και ο προορισμός του ανθρώπου είναι ύψιστος. Ποιός είναι ο προορισμός του ανθρώπου; Είναι τα πλούτη και οι απολαύσεις; Ο προορισμός του ανθρώπου είναι εκείνο που είπε ο Κύριος· «Έσεσθε ουν υμείς τέλειοι, ώσπερ ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς τέλειός εστιν» (Ματθ. 5,48). Αυτός είναι ο στόχος, η τελειότης· Να αναπτύξει ο άνθρωπος τας νοητικάς του, τας ψυχικάς του, και τας πνευματικάς του δυνάμεις, εις τρόπον ώστε πράγματι να φτάσει το θείον, αυτός είναι ο προορισμός του.

Ο άνθρωπος έπεσε- Ο Χριστός μόνο μπορεί να τον σώσει

•  Αλλο σημείο είναι, αγαπητοί μου, ότι δυστυχώς ο άνθρωπος το έξοχο δημιούργημα του Θεού  δεν έμεινε εις το ύψος της δημιουργίας, αλλά κατά βλακώδη τρόπο έπεσε μέσα εις το χάος, μέσα στο ηθικό και θρησκευτικό χάος, σε μία αθλιότητα απερίγραπτο, και μέσα εις το χάος αυτό που ευρίσκετο οὔτε άγγελος ή αρχάγγελος ούτε καμμία άλλη δύναμις μπορούσε να τον σώσει. Μόνο ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός τον έσωσε δια της Εκκλησίας του. Αυτή είναι η πίστις μας· ότι δεν υπάρχει άλλος ικανός να μας σώσει (βλ. Πράξ. 4,12).

Η Εκκλησία δεν είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα

•  Αλλο σημείο είναι, ότι η Εκκλησία —και όταν λέμε Εκκλησία δεν εννοούμε τα ντουβάρια της εκκλησίας, και δεν εννοούμε μόνο τους παπάδες και τους δεσποτάδες· όταν λέγωμεν Εκκλησία εννοούμεν όλο το σύνολον των πιστών, λαϊκών και κληρικών— Η Εκκλησία δεν είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα. Αν την έφτειαχνε άνθρωπος, θά ᾿χε διαλυθή, είτε από τους αυτοκράτορες με τους διωγμούς, είτε από τους αιρετικούς, είτε από μας! Περισσότερο η Εκκλησία κινδυνεύει από μας τους κληρικούς και από σας τους Χριστιανούς! Εμείς, που φορούμε δήθεν το ράσο, και εσείς οι λαϊκοί, που λέτε πως είστε θρησκευτικοί είμαστε οι χειρότεροι εχθροί της Εκκλησίας. Όταν δεν είμεθα «το φώς του κόσμου» (Ματθ. 5,14), τότε προπαντός κινδυνεύει η Εκκλησία από εμάς. Και όμως, παρ᾿ όλα τα αίσχη κλήρου και του λαού, παρ᾿ όλους τους διωγμούς, παρ᾿ όλα τα κακά που συμβαίνουν, την Εκκλησίαδεν μπορεί να την ξερριζώσει. Διότι την εφύτευσε ο Θεός και την εστερέωσε με το τίμιο αίμα του. Και ό,τι φύτευσε ο Θεός, δε᾿ μπορεί κανείς να το ξερριζώσει. Η Εκκλησία μας είναι η άμπελος του Χριστού· κι όσο χαλάζι αν ρίξει ο διάβολος, δε᾿ μπορεί να την καταστρέψει.

Το φτυάρι του νεκροθάφτη δεν είναι το τέλος

•  Πιστεύουμε λοιπόν ότι υπάρχει Θεός, ότι ο άνθρωπος έχει θείο προορισμό, ότι η Εκκλησία μας είναι θείο καθίδρυμα «και πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής» (Ματθ. 16,18). Ας προσθέσουμε ακόμα κάτι. Πιστεύουμε, μη φοβάστε, ότι το φτυάρι του νεκροθάφτη, δεν είναι το τέλος του ανθρώπου· Το φτυάρι του νεκροθάφτη δεν φέρνει τελεία και παύλα. Η ζωή μας δεν είναι μόνο τα τριάντα, σαράντα, πενήντα ή κ᾿ εκατό χρόνια. Πιστεύομεν, ότι ο θάνατος είναι μία μετανάστευσις. Είναι μία αλλαγή κατοικίας. Είναι ένα γεφύρι από το οποίο θα περάσωμε όλοι μικροί και μεγάλοι, για να φθάσωμε σε μία χώρα αφθάστου ωραιότητος, αφθάστου καλλονής, απεριγράπτου μεγαλείου. Αυτήν την χώρα την έβλεπε με τα μάτια του ο Δαυΐδ. Αυτήν την χώρα την έβλεπε ο απόστολος Παύλος, και γι᾿ αυτό έλεγε «Επίστευσα…».

ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ Η ΠΙΣΤΗ;

—Τα πιστεύω όλα αυτά, θα πείς. Αλλά δεν αρκεί, αγαπητοί μου, μόνον αυτό.
Αν πιστεύεις, τότε «Επίστευσα, διό ελάλησα». Καρδιά που πιστεύει εκδηλώνει την πίστι. Πως εκδηλώνεται η πίστιw;

•  Πρώτον με ομολογία. Αν πιστεύεις, θα δώσεις τη μαρτυρία σου με πολλοὺς τρόπους. Την Κυριακή ακούς την καμπάνα; θα τρέξεις στην εκκλησία, να πείς «Δόξα σοι τώ δείξαντι το φώς…». Καρδιά που πιστεύει δεν έχει το στόμα κλειστό. Αν πιστεύεις, κι ακούς να βλαστημούν τον Χριστό, να βλασφημούν τα άγια της Πίστεώς μας, θα πλησιάσεις, θα μιλήσεις με αγάπη ή θα διαμαρτυρηθείς εντονώτερα. Γιατί παρακαλώ, γιατί παρακαλώ, όταν ένας υβρίζει τη μάνα σου, υβρίζει τον πατέρα σου, υβρίζει ένα προσφιλές σου πρόσωπο, γιατί δεν σιωπάς; Γιατί σιωπάς όταν υβρίζεται ο Χριστός; Πιστεύεις; Θα διαμαρτυρηθείς. Αν πιστεύεις, στο τραπέζι θα σηκωθείς και θα πείς το «Πάτερ ημών…», θα κάνεις την προσευχή σου.

• Πώς αλλιώς εκδηλώνεται η πίστι; Με ιεραποστολή. Αδελφοί μου, θα μας τιμωρήσει ο Χριστός. Αλλοτε στην Ελλάδα ήταν πέντε χιλιασταί, και σήμερα είναι χιλιάδες. Πίστευαν στην ψεύτικη πίστι τους και σκόρπισαν παντού τον σπόρο του διαβόλου. Εσύ ο ορθόδοξος πιστεύεις; Αν πιστεύεις, γιατί έρχεσαι μόνος στην εκκλησία; Εσὺ γυναίκα, πού ᾿νε ο άντρας σου, πού ᾿νε τα παιδιά σου; Κ᾿ εσὺ ο άντρας, γιατί έρχεσαι μόνος σου; Δίπλα, στη γειτονιά, υπάρχουν τόσοι που δεν εκκλησιάζονται. ῍Αν πιστεύεις, πείσε τους, ότι ο εκκλησιασμός είναι ιερό καθήκον. Αν πιστεύεις, κοίταξε δεξιά κι αριστερά να δείς ανθρώπους που τους έχουν πιάσει τα δίχτυα της αμαρτίας και της πλάνης. Ποιά προσπάθεια κάνουμε γι᾿ αυτόὺς να βγούν απ᾿ την αμαρτία και την κόλασι;

•  Αλλη εκδήλωσι της πίστεως είναι η διάδοσι της Ορθοδοξίας. Αν πιστεύεις ότι η πίστι σου είναι η μόνη που σώζει, γιατί δεν τη διαδίδεις; Για διάβασε το βίο του αγίου Ευθυμίου του Μεγάλου (20 Ιανουαρίου). ΄Ενας αυτός, κατώρθωσε με τα λόγια και το παράδειγμά του να βγάλει πλήθος αιρετικοὺς από την αίρεσι. Μοναχός αυτός και ασκητής, κατώρθωσε χιλιάδες αιρετικοὺς να τους κάνει ορθοδόξους. Που έφτασε· ανέβηκε και στα ανάκτορα, βρήκε μια βασίλισσα που δεν πίστευε στην Ορθοδοξία, την Ευδοξία, και την έκανε κι αυτήν ορθόδοξη. Ω Θεέ μου, δος μου πίστι. Δος μου ένα δράμι από την πίστι των πατέρων μας. Δος μου πίστι και τα άστρα κατεβάζεις κάτω στη γη. Ω πίστις μεγαλουργός!

«Επίστευσα, διό ελάλησα». Έχεις λοιπόν κλειστό το στοματάκι σου. Μιλάς για όλα τα πράγματα, μιλάς και για έρωτες, μιλάς και για φιγουρίνια μιλάς και για ραδιόφωνο, μιλάς και για χρήματα, μιλάς και για πολιτική, μιλάς για όλα, αλλά δεν μιλάς για το Θεό, δεν μιλάς για την Εκκλησία μας, δεν μιλάς για τα αιώνια και υψηλά της πίστεώς μας, γιατί χωματένια και βούρκος είναι η ψυχή σου, γιατί δεν βασιλεύει ο Χριστός μέσα εις την καρδιά σου. Πες μου, λοιπόν, τι λες, πες μου τι σκέπτεσαι, πες μου τι κάνεις, να σου πω ποιος είσαι. Από τα λόγια σου, από τις σκέψεις σου και τα έργα σου, θα φανεί η πίστις σου εις τον Θεόν.

•  Πιστεύεις; Τότε όχι μόνο με λόγια αλλά και με έργα αγάπης και θυσίας θα εκδηλώνεις την πίστι σου. Ακούστε ένα παράδειγμα μόνο. Οταν η λέπρα ήταν ακόμη μία αθεράπευτη αρρώστια, κανένας δεν πλησίαζε λεπρό. Τότε στο Βέλγιο ένα ευγενές παιδί αριστοκρατικής οικογενείας, που λεγότανε Δαμιανός, άφησε τα πλούτη και τις ανέσεις του, και είπε· Χριστέ, θα σε υπηρετήσω· για σένα θα πάω όχι στην Ευρώπη αλλά στον Ειρηνικό ωκεανό… Εγινε ιεραπόστολος και πήγε εκεί, μέσα στα άγρια δάση. Εκεί βρήκε τους λεπροὺς και τους υπηρέτησε. Αλλά κόλλησε την αθεράπευτη ασθένεια, έγινε λεπρός, και έτσι πέθανε. Υπάρχουν τέτοια παραδείγματα παλαιά και σύγχρονα, ανθρώπων που θυσίασαν τα πάντα για την αγάπη του Θεού και του πλησίον.

•  Τέλος η πίστι εκδηλώνεται και με μαρτύριο. Αν πιστεύεις; άνοιξε το συναξάρι και διάβασε το βίο του αγίου Μαξίμου του ομολογητού (21 Ιανουαρίου). Πόσο πίστευε! Ή θα πάψεις να μιλάς για την Ορθοδοξία, του είπαν, ή θα σου κόψουμε τη γλώσσα! Αλλ᾿ αυτός από τόπο σε τόπο, από βράχο σε βράχο, από φυλακή σε φυλακή, παντού έλεγε· Πιστεύω στην Ορθοδοξία, και πολεμούσε την αίρεση. Τέλος με πυρακτωμένη ψαλίδα του κόψανε τη γλώσσα. Αλλ᾿ ούτε τότε σταμάτησε να κηρύττει. Ένωνε τα τρία δάχτυλά του και έλεγε· Πατήρ, Υιός και άγιον Πνεύμα! Και έτσι ακόμα ωμολογούσε. Ενας άλλος μάρτυρας, όταν του κόψανε τη γλώσσα, τί έκανε· έφερε το χέρι στο αιμόφυρτο στόμα του, πήρε αίμα, και μ᾿ αυτό έγραψε στο μάρμαρο· «Χριστέ, πιστεύω σ᾿ εσένα!». Ετσι μίλησε και κήρυξε..

Να παρακαλούμε τον Θεό να μας δυναμώσει την πίστη

Αγαπητοί μου! Ο απόστολος Παύλος γράφει· «Επίστευσα, διό ελάλησα», το πανίσχυρο δηλαδή κίνητρο είναι η πίστις. Ο αρχαίος φυσικός Αρχιμήδης με υπερβολική αυτοπεποίθηση έλεγε· «Δος μοι πα στω, και ταν γαν κινάσω»· δός μου μέρος, λέει, πού να σταθώ, και θα κουνήσω τη γη ολόκληρη. Εμείς να μη λησμονούμε, ότι η πίστη στο Θεό πράγματι μετακινεί και βουνά, όπως βεβαιώνει το αδιάψευστο στόμα του Χριστού μας (βλ. Ματθ. 21,21· Μάρκ. 11,23). Αλλ᾿ επειδή η πίστη μας είναι λίγη, να ζητήσουμε από το Χριστό αυτό που ζήτησαν οι απόστολοι· «Πρόσθες ημίν πίστιν» (Λουκ. 17,5). Πρόσθεσέ μας λίγη από την πίστη των αποστόλων, δός μας ένα δράμι από την πίστι των πατέρων μας.
Ω Χριστέ! Δι᾿ ευχών των αγίων, του αγίου Ευθυμίου, του αγίου Μαξίμου και όλων των άλλων, έλα πάλι κοντά μας. Λειώσε την κολώνα του πάγου που υπάρχει μέσα μας. Κάνε την καρδιά μας να θερμανθεί, να σε αγαπήσουμε, να σε λατρεύσουμε, και μέχρι τέλους της ζωής μας να λέμε· «Πιστεύω, Κύριε· βοήθει μου τεί απιστία» (Μάρκ. 9,24). Κάνε ώστε κ᾿ εμείς, μαζί με το Δαυΐδ, μαζί με τον Παύλο, μαζί με τους μάρτυρες, να πούμε· «Και ημείς πιστεύομεν, διό και λαλούμεν» (Β´ Κορ. 4,1). Και μέχρι τέλους πιστοί και αφωσιωμένοι, να αξιωθούμε της βασιλείας των ουρανών. Αμήν.

† επίσκοπος π. Αυγουστῖνος Καντιώτης
(Αθήνα Κυριακή 20 Ιανουαρίου 1963

 http://www.augoustinos-kantiotis.gr