«Νυν απολύεις..…» (Λουκ. 2,29)

Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου 2 Φεβρουαρίου

«ΝΥΝ ΑΠΟΛΥΕΙΣ…» (Λουκ. 2,29)

Εορτή, ἀγαπητοί μου, σήμερα, ἑορτὴ καὶ αὔριο. Οἱ δύο ἑορτὲς συνδέονται· ἀναφέρονται στὸ ἴδιο γεγονός, ὅπως τὸ ἱστορεῖ ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς(2,22-40). Ποιό εἶνε τὸ γεγονός;

* * *

Πέρασαν σαράντα μέρες ἀπὸ τὰ Χριστούγεννα. Οἱ Ἑβραῖοι εἶχαν συνήθεια, ἡ μάνα
τὴν τεσσαρακοστὴ ἡμέρα ἀπὸ τὴ γέννησι τοῦ πρώτου ἀρσενικοῦ παιδιοῦ νὰ τὸ πη γαίνῃ στὸ ναὸ τοῦ  Σολομῶντος, νὰ προσφέρεται θυσία ἕνα ζευγάρι τρυγόνια ἢ δυὸ

μικρὰ περιστέρια, καὶ ὁ ἱερεὺς  νὰ εὐλογῇ τὸ βρέφος –καὶ σ᾽ ἐμᾶς ἡ μάνα τότε σαραντίζει. Αὐτὴ τὴ διάταξι τοῦ νόμου ἐφήρμοσε καὶ ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος· ἔφερε στὸ ναὸ τὸ Θεῖο Βρέφος μαζὶ μὲ τὸν Ἰωσήφ. Βλέποντας ἐκεῖ τὴν Παναγία, ἀνάμεσα σὲ ἄλλες μητέρες, ποιός φαν ταζόταν ὅτι τὸ βρέφος ποὺ κρατοῦσε στὴν ἀγκάλη της εἶνε ὁ Ποιητὴς τῶν ὅλων! Ἀλλὰ τώρα τὸ μυστήριο ἀποκαλύπτεται. Τὸ φανερώνει ὁ Θεὸς σὲ δύο ἀνθρώπους, ἕναν ἄντρα καὶ μία γυναίκα, ποὺ ἑορτάζουν αὔριο.

⃝Ὁ ἄντρας εἶνε ὁ Συμεών, ἕνας ἅγιος γέροντας ποὺ κατοικοῦσε στὰ Ἰεροσόλυμα, τηροῦσε μὲ ἀκρίβεια τὸ νόμο τοῦ Κυρίου καὶ εἶχε χάρι ἁγίου Πνεύματος. Τὰ χρόνια περνοῦσαν.

Αὐτὸς παρακαλοῦσε, νὰ προλάβῃ νὰ δῇ τὸν Σωτῆρα τοῦ κόσμου. Καὶ ὁ Θεὸς ἄκουσε τὴν προσευχή του· τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο τὸν πληροφόρησε, ὅτι δὲν θὰ δῇ θάνατο προτοῦ ἀξιωθῇ νὰ δῇ τὸ Μεσσία. Εἶχε φτάσει σὲ μεγάλη πλέον ἡλικία, καὶ τὴν ἡμέρα ποὺ ἡ Παναγία ἔφερε τὸ νεογέννητο Χριστὸ στὸ ναό, βρέθηκε ἐκεῖ, τὸν πῆρε στὴν ἀγκάλη του, καὶ μὲ φώτισι ἁγίου Πνεύματος εἶπε τότε λόγια προφητικά.

_Εἶπε ἕναν ὕμνο εὐχαριστήριο, ποὺ τὸν ἀκοῦμε τὸ βράδυ στὴν ἐκκλησία –μ᾽ αὐτὸν τελειώνει κάθε φορὰ ὁ ἑσπερινός· «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, Δεσπότα, κατὰ τὸ ῥῆμά σου ἐν εἰρήνῃ, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου, ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν, φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν καὶ δόξαν λαοῦ σου Ἰσραήλ». Μὲ ἁπλᾶ λόγια· Θεέ μου, σ᾽ εὐχαριστῶ ποὺ τήρησες τὸ λόγο σου καὶ μ᾽ ἀξίωσες νὰ δῶ μὲ τὰ μάτια μου ἐκεῖνον ποὺ εἶνε ἡ σωτηρία γιὰ ὅλους τοὺς λαούς· ἐκεῖνον ποὺ –μέσ᾽ στὸ σκοτάδι τοῦ κόσμου- εἶνε τὸ φῶς ποὺ θ᾽ ἀποκαλυφθῇ στὰ ἔθνη καὶ θὰ εἶνε πρὸς δόξαν τοῦ λαοῦ σου Ἰσραήλ.

Ἡ Παναγία καὶ ὁ Ἰωσὴφ θαύμαζαν ἀκούγοντας τὰ λόγια αὐτά. Ὁ Συμεὼν τοὺς εὐλόγησε καὶ ἔκανε στὴν Παναγία μία διπλῆ ἀποκάλυψι. Γιὰ τὸ τεσσαρακονθήμερο Βρέφος εἶπε· «Οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ καὶ εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον». Καὶ γιὰ τὴν ἴδια εἶπε· «Σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία…»(Λουκ. 2, 29-32,34-35). Καὶ τὰ λόγια του αὐτὰ πραγματοποιήθηκαν.

_«Οὗτος», εἶπε, «κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν». Ἐξ αἰτίας του ἄλλοι θὰ ἀπιστοῦν καὶ θὰ χάνωνται, ἄλλοι θὰ πιστεύουν καὶ θὰ σῴζωνται. Ἐμπρὸς σὲ τοῦτο τὸ Βρέφος ὁ κόσμοςθὰ διαιρεθῇσὲ δύο μεγάλα στρατόπεδα, θὰ γίνεται πόλεμος μεταξὺ πίστεως καὶ ἀ πιστίας, ἄλλοι θὰ τὸν πιστεύουν καὶ ἄλλοι θὰ τὸν πολεμοῦν· ὑπαίτιος ὅμως δὲ θὰ εἶνε ὁ Χριστὸς ἀλλὰ ἡ κακία τῶν ἀνθρώπων. Καὶ πράγματι, τόσο μέσα στὸν Ἰσραὴλ ὅσο καὶ στὰ ἔθνη οἱ ἄνθρωποι διχάστηκαν γύρω ἀπὸ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Ἔγιναν διωγμοὶ καὶ μαρτύρια ἑκατομμυρίων πιστῶν ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἐποχὴ μέχρι καὶ σήμερα ἐκεῖ ποὺ ἐπικρατεῖ ὑλισμὸς καὶ ἀθεΐα. Κοντὰ στοὺς  πρώτους μάρτυρες ἔχουμε τοὺς νεομάρτυρες τῆς τουρκοκρατίας, καὶ τώρα γράφεται ἄλλο νεώτερο μαρτυρολόγιο γιὰ τὶς χῶρες τοῦ πρώην σιδηροῦ παραπετάσματος. Ἡ προφητεία αὐτὴ ἐκπληρώθηκε καὶ ἐκπληρώνεται καὶ θὰ ἐκπληρωθῇ μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων, μὲ τὸν ἀντίχριστο καὶ τὸ Ἁρμαγεδῶνα. Νικητὴς θὰ εἶνε πάντα ὁ Χριστός, ὅπως μέχρι τώρα. Μερικοί, βλέπον τας τὸ διωγμὸ στὴ Ῥωσία, εἶπαν· Πάει ἡ θρησκεία!… Ὁ Στάλιν εἶπε· Σὲ πέντε χρόνια δὲν θ᾽ ἀκούγεται τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ· ἀλλὰ στὶς μέρες μας εἴδαμε νὰ γκρεμίζουν τὰ ἀγάλματά του καὶ νὰ τὸν δικάζουν γιὰ τὰ ἐγκλήματα ποὺ ἔκανε. Καὶ στὴ Φλώρινα, ὅταν στήναμε τὸ μεγάλο σταυρὸ στὸ ὕψωμα 1020, κάποιοι σχεδίαζαν νὰ τὸν γκρεμίσουν· τέτοιο μῖσος ἐναντίον τοῦ ἐπισκόπου ποὺ δίδασκε τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ!… Τὰ λόγια – ἡ προφητεία τοῦ ἁγίου Συμεὼν τοῦ Θεο δό χου βγαίνουν ἀληθινά· μὴ σκανδαλιζώμαστελοι πὸν ὅταν βλέπουμε τὴν ἀπιστία ν᾽ ἀποθρασύνεται· στὸ τέλος νικητὴς θὰ εἶνε ὁ Χριστός.

_Ἀλλὰ καὶ ἡ προφητεία ποὺ εἶπε στὴν Παναγία βγῆκε ἀληθινή. «Σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία…», εἶ πε. «Ῥομφαία» θὰ πῇ σπαθί, ἀμφίστομος μάχαιρα, κοφτερὸ σπαθὶ ποὺ κόβει κι ἀπὸ τὶς δύο μεριές. Θὰ περάσῃ δηλαδὴ τὴν καρδιά σου μεγάλος πόνος,ἡ μητρική σου καρδιὰ θὰ πονέσῃ πολύ. Καὶ πράγματι τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ ἡ Παναγία πόνεσε ὅσο καμμιά ἄλλη μάνα, ὅταν εἶδε τὸν Υἱό της, τὸν ἀναμάρτητο Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, πάνω στὸ σταυρὸ καὶ τὶς πληγὲς νὰ στάζουν αἷμα.

⃝Μετὰ τὸν ἅγιο Συμεὼν μαρτυρία γιὰ τὸ Χριστὸ ἔδωσε καὶ ἡ Ἄννα, μιὰ ἁγία χήρα, γερόντισσα 84 ἐτῶν. Παντρεύτηκε στὰ νιᾶτα της, ἀλλὰ μὲ τὸν ἄντρα της ἔζησε μόνο ἑπτὰ χρόνια. Ὅ ταν ἐκεῖ νος πέθανε, αὐτὴ δὲ σκέφτηκε ἄλλο γάμο, ὅ πως κάνουν τώρα μερικές…

Στὸ ζήτημα αὐτὸ χάθηκε δυστυχῶς ἡ παράδοσις. Δὲν ἀπαγορεύεται βέβαια o δεύτερος ἢ σπανιώτερα καὶ ὁ τρίτος γάμος· ἀλλὰ νὰ τὸ ξέρουμε, κανονικὰ ὁ γάμος εἶνε ἕνας! Εἴδατε ποὺ λέει καὶ ὅτι προσέφεραν ἕνα ζευγάρι τρυγόνια; Τὸ τρυγόνι, ὅπως λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, τὸ χαρακτηρίζει ἡ συζυγικὴ ἀφοσίωσι· ἂν συμβῇ νὰ θανατωθῇ τὸ ταίρι του, αὐτὸ δὲ ζευγαρώνει πλέον μὲ ἄλλο, ἀλλάζει μάλιστα καὶ ἡ φωνή του, στὸ ἑξ ῆς γίνεται κλαυθμηρή. Τὰ ζῷα διδάσκουν τὸν ἄνθρωπο, ποὺ ὑπόσχεται μὲν αἰώνια ἀγάπη, ἀλλ᾽ ἔπειτα ἀπατᾷ τὸ ταίρι του, ἀπὸ λύσσα γιὰ σαρκικὴ ἀπόλαυσι. Τέτοιος εἶνε ὁ μάταιος αὐτὸς κόσμος. Καὶ ὅμως σ᾽ αὐτὸν στηριζόμαστε καὶ ἐλπίζουμε καὶ οἰκοδομοῦμε τὸν πύργο τῆς «εὐτυχίας» μας.

Ἡ ἁγία Ἄννα λοιπὸν ἔζησε ἑπτὰ χρόνια μὲ τὸν σύζυγό της καὶ μετὰ πλέον ἔμεινε κοντὰ στὸ ναό, τρόπον τινὰ ὡς νεωκόρος. Καθόταν ἐκεῖ, νήστευε, προσευχόταν καὶ λάτρευε τὸ Θεὸ νύχτα – μέρα. Βρέθηκε ἐκεῖ καὶ αὐτὴ τὴν ὥρα ἐκείνη καὶ δόξαζε τὸν Κύριο καὶ ἔδινε σὲ ὅλους τὴ μαρτυρία της γιὰ τὸν Χριστό.

* * *

Σήμερα ἂς ἀντλήσουμε τρία διδάγματα.

⃝Γέρος ὁ Συμεών, γριὰ ἡ Ἄννα, μποροῦσαν νὰ βροῦν πρόφασι καὶ νὰ ποῦν· Γεράσαμε πιά, δὲ μποροῦμε νὰ πηγαίνουμε στὸ ναό… Καὶ ὅμως πήγαιναν. Καὶ σήμερα ὑπάρχουν τέτοιοι πιστοί.

Θυμᾶμαι στὴ Φλώρινα μιὰ ἁγία γερόντισσα νὰ ἔρχεται στὴν ἐκκλησία μὲ τὰ δεκανίκια. Χειμώνας ἦταν, χιόνιζε, καὶ τὴ βλέπω μέσα στὸ ναό. Τὴ θαύμαζα. Πέθανε τώρα-αἰωνία ἡ μνήμη της! Καὶ ἐνῷ τέτοιοι ἄνθρωποι δικαιολογοῦνται ν᾽ ἀπουσιάζουν, κάποιοι ἄλλοι δὲν ἐκκλησιάζονται· ἔχουν πόδια γιὰ τὸ διάβολο, πόδια γιὰ τὸ Θεὸ δὲν ἔχουν! Σεβασμὸ στὸ τίμιο γῆρας διδάσκει ἡ σημερινὴ ἡμέρα, μὴν τὸ περιφρονοῦμε.

Δὲν εἶνε πολὺς καιρὸς ποὺ ἕνα γεροντάκι στὴν Ἀθήνα, ἐκεῖ ποὺ βάδιζεμὲ τὸ μπαστουνάκι, ἕνας χούλιγκαν τὸν ἔχρισε μ᾽ ἕνα γιαούρτι. Τί ἀπεδείχθη στὴν ἀστυνομία· ὁ γέρος αὐτὸς στὴ νεότητά του ἦταν λοχίας στὸ Ἀλβανικὸ μέτωπο καὶ εἶχε ἀριστεῖο ἀνδρείας! Δὲ φταῖνε ὅμως τὰ παιδιά, φταίει τὸ σύστημα, ἡ ὅλη συγκρότησι τῆς κοινωνίας. Μιλοῦν περιφρονητικά· Ἔ, γέρασε πιὰ αὐτός, δὲ ξέρει τί λέει… Ἔτσι φρονοῦν γιὰ τὸ γέροντα, ἔστω κι ἂν ἦταν δάσκαλος ἢ καθηγητής τους, ἔστω κι ἂν ἦταν πνευματικός τους, ἔστω κι ἂν εἶνε ὁ ἐπίσκοπός τους!…

Ὅταν τοὺς λὲς αὐτὰ ποὺ θέλουν, εἶσαι καλός· ἅμα τοὺς πᾷς κόντρα, θηρία γίνονται!

⃝Πολλοὶ ζηλεύουν τὸν ἅγιο Συμεών, θὰ ἤ θελαν νὰ πάρουν κι αὐτοὶ στὴν ἀγκαλιά τους τὸ Χριστό, νὰ τὸν ἀγγίξουν. Ὁ Κύριος ὅμως στὴν Ἐκκλησία μᾶς χαρίζει κάτι ἀνώτερο. Ὄχι στὴν ἀγκαλιά σου, ἀλλὰ μέσα στὴν καρδιά σου μπορεῖς νὰ τὸν πάρῃς! Πῶς; Μὲ τὴ θεία κοινωνία.

Ὅπως χάρηκε ὁ Συμεών, ἔτσι χαίρονται καὶ οἱ ψυχὲς ποὺ ἀξιώνονται νὰ κοινωνήσουν.

⃝Καὶ τί θὰ πῇ «Νῦν ἀπολύεις»; Εἶδα προχθὲς ἕνα στρατιώτη κ᾽ ἔλαμπε ἀπὸ χαρά. Τί συμβαίνει; λέω. –Ἀπολύομαι, πῆρα τὸ ἀπολυτήριο! Ὅπως λοιπὸν ὁ στρατιώτης τὴν ὥρα τῆς ἀπολύσεως ἢ ὁ φυλακισμένος τὴν ἡμέρα τῆς ἀποφυλακίσεως, ἔτσι ἔνιωθε ὁ ἅγιος Συμεών. Διότι κι αὐτὴ ἡ ζωὴ ἐδῶ ἕνα εἶδος φυλακῆς εἶνε. Κάποτε ἦταν παράδεισος, ἀλλὰ λόγῳ τῆς ἁμαρτίας κατήντησε φυλακή· συνεπῶς ὁ θάνατος εἶνε λύτρωσις. Φεύγει πλέον ὁ ἄνθρωπος καὶ πάει σ᾽ ἕναν ἄλλο κόσμο, ὡραιότατο, ἀθάνατο, θεῖο. Γι᾽ αὐτὸ νὰ παρακαλοῦμε τὸ Θεό, ὅταν ἔρθῃ ἡ δική μας ἐκείνη ὥρα, νὰ ποῦμε κ᾽ ἐμεῖς «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, Δεσπότα…», ποὺ εἶνε σὰν τὸ«Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου»(Λουκ. 23,42) ποὺ εἶπε ὁ λῃστής.

Βλέπετε, ἀγαπητοί μου, τί διδάγματα ἔχουν τὰ γεγονότα ποὺ ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας;

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνηςτὴν 2-2-1990.