Οι Άγιοι Ευστράτιος, Αυξέντιος, Ευγένιος, Μαρδάριος και Ορέστης μαρτύρησαν την περίοδο του σκληρού διωγμού εναντίων των χριστιανών επί αυτοκρατορίας Διοκλητιανού.Ο Άγιος Ευστράτιος, ήταν ανώτερος αξιωματικός, και συνελήφθη από τον Δούκα Λυσία. Αυτός, αφού τον βασάνισε με τον πιο φρικτό τρόπο, έπειτα τον έστειλε στον έπαρχο Αγρικόλα.
Φημισμένος αυτός για την ωμότητά του απέναντι στους χριστιανούς, έβαλε τον Άγιο Ευστράτιο να βαδίσει με σιδερένια παπούτσια, που είχαν μέσα μυτερά καρφιά. Κατόπιν τον αποτελείωσε, αφού τον έριξε μέσα στη φωτιά.
Ο Άγιος Αυξέντιος, ήταν Ιερέας και συμπολίτης του Αγίου Ευστρατίου, ο ηγεμόνας τον πίεσε να αλλαξοπιστήσει με πολλές δελεαστικές υποσχέσεις. Αλλά, ο άξιος λειτουργός του Χριστού απάντησε: «Δεν είναι ανάγκη να λέω πολλά λόγια Λυσία. Στη ζωή αυτή είμαι του Χριστού και θα είμαι δικός Του μέχρι θανάτου. Και αν αναρίθμητους δαρμούς και πληγές μου δώσεις, και αν με φωτιά και σίδερο με λιώσεις, ο Χριστός μου είναι Παντοδύναμος και ο Σταυρός Του ακαταμάχητος. Αυτός καθ'εαυτόν ο Αυξέντιος είναι αδύνατος. Αλλά του χριστιανού Αυξεντίου το φρόνημα δε θα κάμψεις ποτέ». Εξαγριωμένος τότε ο ηγεμόνας από την απάντηση του Αγίου Αυξέντιου, αμέσως τον αποκεφάλισε.
Τον Άγιο Μαρδάριο, αφού του τρύπησαν τους αστραγάλους τον κρέμασαν με το κεφάλι προς τα κάτω και τον έκαψαν.
Ο Άγιος Ευγένιος ήταν και αυτός αξιωματικός, του έκοψαν τη γλώσσα και τα χέρια και του έσπασαν τα πόδια, με αυτόν τον βάναυσο τρόπο παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο.
Ο Άγιος Ορέστης, ήταν στρατιώτης, τον ξάπλωσαν σε πυρακτωμένο κρεβάτι και τον θανάτωσαν.
Έτσι, μαρτυρικά και ένδοξα, παρέδωσαν οι Άγιοί μας την ψυχή τους στον Κύριο.
Στους εορτάζοντες και στις εορτάζουσες, χρόνια πολλά και ευάρεστα στο Θεό !!!
Ανάλυση ονομάτων:
ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ: (από ευ + στρατός) = ο αρχηγός ένδοξου στρατού.
ΑΥΞΕΝΤΙΟΣ: (από το ρήμα αυξάνω) = ο μεγάλος.
ΕΥΓΕΝΙΟΣ: (ευ + γένος) = ο έχων καλή καταγωγή και αισθήματα.
ΟΡΕΣΤΗΣ: (όρος + ίσταμαι) = ο ορεσίβιος.
Απολυτίκιο:
Ἦχος δ'. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ἡ πενταυγὴς τῶν ἀθλοφόρων χορεία, τῇ τῶν ἀγώνων νοητῇ δαδουχίᾳ, τὴν οἰκουμένην ἅπασαν αὐγάζει νοητῶς, ὁ σοφὸς Εὐστράτιος, σὺν Αὐξεντίῳ τῷ θείῳ, Ὀρέστης καὶ Μαρδάριος καὶ Εὐγένιος ἅμα, οὗς εὐφημοῦντες εἴπωμεν πιστοί, χαίροις μαρτύρων πεντάριθμε σύλλογε.