Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε περί το 280 - 284 μ.Χ. και μαρτύρησε επί των
αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανούτο 303 μ.Χ. ή το 305 μ.Χ. ή
(το πιο πιθανό) το 306 μ.Χ.
Ο Δημήτριος ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας στη Θεσσαλονίκη.
Σύντομα ανελίχθηκε στις βαθμίδες του Ρωμαϊκού στρατού με αποτέλεσμα σε
ηλικία 22 ετών να φέρει το βαθμό του χιλιάρχου. Ως αξιωματικός του
ρωμαϊκού στρατού κάτω από τη διοίκηση του Τετράρχη (και έπειτα
αυτοκράτορα) Γαλερίου Μαξιμιανού, όταν αυτοκράτορας ήταν ο
Διοκλητιανός, έγινε χριστιανός και φυλακίστηκε στην Θεσσαλονίκη το 303
μ.Χ., διότι αγνόησε το διάταγμα του αυτοκράτορα Διοκλητιανού «περί
αρνήσεως του χριστιανισμού». Μάλιστα λίγο νωρίτερα είχε ιδρύσει κύκλο
νέων προς μελέτη της Αγίας Γραφής.
Στη φυλακή ήταν και ένας νεαρός χριστιανός ο Νέστορας (βλέπε 27 Οκτωβρίου),
ο οποίος θα αντιμετώπιζε σε μονομαχία τον φοβερό μονομάχο της εποχής
Λυαίο. Ο νεαρός χριστιανός πριν τη μονομαχία επισκέφθηκε τον Δημήτριο
και ζήτησε τη βοήθειά του. Ο Άγιος Δημήτριος του έδωσε την ευχή του και
το αποτέλεσμα ήταν ο Νέστορας να νικήσει το Λυαίο και να προκαλέσει την
οργή του αυτοκράτορα. Διατάχθηκε τότε να θανατωθούν και οι δύο,
Νέστορας και Δημήτριος.
Οι συγγραφείς εγκωμίων του Αγίου Δημητρίου, Ευστάθιος Θεσσαλονίκης,
Γρηγόριος ο Παλαμάς και Δημήτριος Χρυσολωράς, αναφέρουν ότι το σώμα του
Αγίου ετάφη στον τόπο του μαρτυρίου, ο δε τάφος μετεβλήθη σε βαθύ
φρέαρ που ανέβλυζε μύρο, εξ ου και η προσωνυμία του Μυροβλήτου.
Στις βυζαντινές εικόνες αλλά και στη σύγχρονη αγιογραφία ο Άγιος
Δημήτριος παρουσιάζεται αρκετές φορές ως καβαλάρης με κόκκινο άλογο (σε
αντιδιαστολή του λευκού αλόγου του Αγίου Γεωργίου) να πατά τον άπιστο Λυαίο.
Σήμερα ο Άγιος Δημήτριος τιμάται ως πολιούχος Άγιος της Θεσσαλονίκης.
Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου είναι και το εξής. Το 1823 μ.Χ. οι
Τούρκοι που ήταν αμπαρωμένοι στην Ακρόπολη της Αθήνας ετοίμαζαν τα
πυρομαχικά τους για να χτυπήσουν με τα κανόνια τους, τους Έλληνες που
βρισκόντουσαν στον ναό του Αγίου Δημητρίου, μα ο Άγιος Δημήτριος έκανε
το θαύμα του για να σωθούν οι Χριστιανοί και η πυρίτιδα έσκασε στα χέρια
των Τούρκων καταστρέφοντας και τμήμα του μνημείου του Παρθενώνα. Για
να θυμούνται αυτό το θαύμα, ο ναός λέγεται από τότε Άγιος Δημήτριος
Λουμπαρδιάρης, από την λουμπάρδα δηλαδή το κανόνι των Τούρκων που
καταστράφηκε.
Του Αγίου Δημητρίου 26 Οκτωβρίου, υπόδειγμα ηρωϊκής πίστεως κλικ εδώ
Ἀπολυτίκιον
Μέγαν εὕρατο ἐv τοῖς κιvδύvοις, σὲ ὑπέρμαχοv, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαῤῥύvας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Αὐτόμελον.
Τοῖς τῶv ἰαμάτωv σου ῥείθροις Δημήτριε, τὴv Ἐκκλησίαν Θεὸς ἐπορφύρωσεv, ὁ δούς σοι τὸ κράτος ἀήττητοv, καὶ περιέπωv τὴν πόλιv σου ἄτρωτοv· αὐτῆς γὰρ ὑπάρχεις τὸ στήριγμα.
Τοῖς τῶv ἰαμάτωv σου ῥείθροις Δημήτριε, τὴv Ἐκκλησίαν Θεὸς ἐπορφύρωσεv, ὁ δούς σοι τὸ κράτος ἀήττητοv, καὶ περιέπωv τὴν πόλιv σου ἄτρωτοv· αὐτῆς γὰρ ὑπάρχεις τὸ στήριγμα.
Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λογον.
Εὐσεβείας τοῖς τρόποις καταπλουτῶν, ἀσεβείας τὴν πλάνην καταβαλών, Μάρτυς κατεπάτησας, τῶν τυράννων τὰ θράση, καὶ τῷ θείῳ πόθῳ, τὸν νοῦν πυρπολούμενος, τῶν εἰδώλων τὴν πλάνην, εἰς χάος ἐβύθισας· ὅθεν ἐπαξίως, ἀμοιβὴν τῶν ἀγώνων, ἐδέξω τὰ θαύματα, καὶ πηγάζεις ἰάματα, Ἀθλοφόρε Δημήτριε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Εὐσεβείας τοῖς τρόποις καταπλουτῶν, ἀσεβείας τὴν πλάνην καταβαλών, Μάρτυς κατεπάτησας, τῶν τυράννων τὰ θράση, καὶ τῷ θείῳ πόθῳ, τὸν νοῦν πυρπολούμενος, τῶν εἰδώλων τὴν πλάνην, εἰς χάος ἐβύθισας· ὅθεν ἐπαξίως, ἀμοιβὴν τῶν ἀγώνων, ἐδέξω τὰ θαύματα, καὶ πηγάζεις ἰάματα, Ἀθλοφόρε Δημήτριε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Ἕτερον Κάθισμα
Βασιλεῖ
τῶν αἰώνων εὐαρεστῶν, βασιλέως ἀνόμου πᾶσαν βουλήν, ἐξέκλινας Ἔνδοξε,
καὶ γλυπτοῖς οὐκ ἐπέθυσας· διὰ τοῦτο θῦμα, σαυτὸν προσενήνοχας, τῷ
τυθέντι Λόγῳ ἀθλήσας στερρότατα· ὅθεν καὶ τῇ λόγχῃ, τὴν πλευρὰν
ἐξωρύχθης, τὰ πάθη ἰώμενος, τῶν πιστῶς προσιόντων σοι, Ἀθλοφόρε
Δημήτριε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς
ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Μεγαλυνάριον
Τὸν
μέγαν ὁπλίτην καὶ ἀθλητήν, τὸν στεφανηφόρον, καὶ ἐν μάρτυσι θαυμαστόν,
τὸν λόγχῃ τρωθέντα, πλευρὰν ὡς ὁ δεσπότης, Δημήτριον τὸν θεῖον ὕμνοις
τιμήσωμεν.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Φύλαττε
τοὺς δούλους σου ἀθλητά, μάρτυς μυροβλύτα τοὺς ὑμνοῦντάς σε εὐσεβῶς,
καὶ ρῦσαι κινδύνων καὶ πάσης ἄλλης βλάβης, Δημήτριε τρισμάκαρ ταῖς
ἱκεσίαις σου.
Ανάλυση ονόματος*
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ:
(από το Δημήτηρ, εκ του γη + μήτηρ) = αυτός που ανήκει στην θεά
Δήμητρα, ο καλλιεργητής, παραγωγός και δημιουργός υλικών αγαθών
Οπτικοακουστικό Υλικό
Ακούστε το απολυτίκιο!Αγιογραφίες / Φωτογραφίες
 Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  O Άγιος Δημήτριος σε μωσαϊκό μοναστηριού του Κιέβου, το οποίο βρίσκεται τώρα σε μουσείο της Μόσχας. |  Τα λείψανα του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη. |
 Ψηφιδωτό με τον Άγιο Δημήτριο με παιδιά από τον ομώνυμο ναό του στην Θεσσαλονίκη. |  Τοιχογραφία από τον Άγιο Δημήτριο Αετού Αιτωλοακαρνανίας. |  Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |
 Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  Φορητή εικόνα 14ος αι. Μονή Βατοπαιδίου. |  Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Δημήτριο. |
 Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |
 Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης |  Κόσμημα του 12ου αι. μ.Χ. Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι. |
 Μανουήλ Πανσέληνος Πρωτάτο, περίπου 1290 μ.Χ. |  Θεοφάνης ο Κρης Μονή Μεγίστης Λαύρας 1535 - 1541 μ.Χ. |  Φράγγος Κατελάνος β’ μισό του 16ου αι. Βυζαντινό Μουσείο. |  Μονή Σίμωνος Πέτρας Επάργυρο εγκόλπιο - φυλακτό 7,1x7,1 εκ. 19ος αι |
 Μονή Κουτλουμουσίου 1540 μ.Χ. |  Η Κοίμησις του Αγίου Δημητρίου. Πατριαρχείο του Πεκ, Κόσσοβο. |  Ψηφιδωτή εικόνα Μονή Ξενοφώντος 12ος αι. |  Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού 18 αι. Δυτ. Βιρτζίνια, Η.Π.Α. |
 Οχρίδα 14ος αι. Τέμπερα σε ξύλο. |  Μουσείο Αντιβουνιώτισσα Κέρκυρα, 17ος αι. |  Μουσείο Σάρις Σλοβακία |  Ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης μαζί με τον Άγιο Νέστωρ |
 Ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης μαζί με τον Άγιο Νέστωρ |  Το 1890 μ.Χ. όταν ήρθαν οι Βούλγαροι (κομιτατζήδες) καίγανε ή έβγαζαν τα μάτια του Αγ. Δημητρίου. Για να μην γίνει αυτό οι μοναχοί της μονής του Αγ. Γεωργίου Τριμορφου επιζωγράφησαν την εικόνα του Αγ. Γεωργίου πάνω στην εικόνα του Αγ. Δημητρίου. Αυτό ανακαλύφθηκε το 2000 μ.Χ. και στείλανε την παραπάνω εικόνα στο Παν. Θεσσαλονίκης, όπου έγινε η αποκατάσταση με την διαφορά ότι αφήσανε το κεφαλάκι του Αγ. Γεωργίου για να θυμόμαστε το γεγονός. |  Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης Εικόνα από το Aγιογραφείο της Μονής Βατοπαιδίου |