Σ᾿ ἕνα τροπάριο τοῦ Μεγάλου Κανόνα τοῦ ἁγίου Ἀνδρέα Κρήτης ἀναφέρεται (ὠδή δ’, τροπ. 5):
«Ἐντεῦθεν καί κατεκρίθην, ἐντεῦθεν κατεδικάσθην,
ἐγώ ὁ τάλας, ὑπό τῆς οἰκείας συνειδήσεως,
ἧς οὐδέν ἐν κόσμῳ βιαιότερον...». Δηλαδή:
Γι᾿ αὐτό καί κατακρίθηκα, γι᾿ αὐτό καταδικάστηκα,
ὁ ταλαίπωρος ἐγώ, ἀπ᾿ τή συνείδησή μου, ἀπ᾿ τήν ὁποία τίποτε στόν κόσμο δέν ὑπάρχει πιό βασανιστικό...
Μιά ἀπό τίς πιό πολύτιμες ἱκανότητες τοῦ ἀνθρώπου πού εἶναι ἔμφυτη καί παίζει πρωτεύοντα ρόλο στή ζωή του εἶναι ἡ συνείδηση. Ἀποτελεῖ ἀδέκαστο καί ἀδυσώπητο κριτή τῶν πράξεών μας. Τήν οὐσία τῆς ὕπαρξής μας. Εἶναι ὅ,τι ἡ πυξίδα τοῦ πλοίου στό ταξίδι τῆς ζωῆς μας. Γι᾿ αὐτό ὁ ἔλεγχος τῆς συνείδησης εἶναι βασανιστικός.
* * *
Τό θηρίο θά κατασπαράξει, θά χορτάσει καί θά κοιμηθεῖ ἥσυχο. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα του ψυχή πού τόν ἐλέγχει· καί γι᾿ αὐτό δέν ὑποχωρεῖ τό μαρτύριο τῆς συνειδήσεως.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος γράφει: Διαπιστώνω, πώς οἱ πράξεις μου ἀκολουθοῦν ἕναν ἄλλο νόμο ἀντίθετο στό νόμο στόν ὁποῖο μέ ὁδηγεῖ ἡ συνείδησή μου. Εἶναι ὁ νόμος τῆς ἁμαρτίας! Κυριαρχεῖ στήν ὕπαρξή μου, καί μέ κάνει αἰχμάλωτο στίς διάφορες ὀρέξεις μου! Τί δυστυχισμένος πού εἶμαι! Ποιός θά μέ λυτρώσει ἀπό τήν κατάσταση αὐτή, πού ἔχει ὑποταχθεῖ στό θάνατο; (Ρωμ. 7, 23-24)
Ἀπό αὐτό τό δρᾶμα θέλησε ὁ Θεός νά μᾶς λυτρώσει. Γι᾿ αὐτό σαρκώθηκε, σταυρώθηκε καί ἔχυσε τό αἷμα Του. Γιά νά ἐξαλείψει τήν ἁμαρτία τοῦ κόσμου καί νά μᾶς ἐλευθερώσει ἀπό τήν ἐνοχή. Ἔσχισε τό χρεόγραφο τῶν ἁμαρτιῶν μας ἐπάνω στό Σταυρό καί μᾶς ἔδωσε τή χάρη. Ὁ Χριστός μᾶς ἐξαγόρασε ἀπό τήν κατάρα τοῦ νόμου ἀφοῦ ἔγινε κατάρα γιά χάρη μας (Γαλ. 3,13). Γι᾿ αὐτό ὁ ἀπόστολος Παῦλος στό ἐρώτημα «ποιός μπορεῖ νά μέ λυτρώσει ἀπό τήν κατάσταση αὐτή, πού ἔχει ὑποταχθεῖ στό θάνατο;», ἀπαντᾶ θριαμβευτικά: εὐχαριστῶ τόν Θεό πού τό ἔκανε αὐτό, διά τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Πράγματι, ὁ Χριστός εἶναι ἡ Ζωή, τό Φῶς τοῦ κόσμου, ἡ Ἀλήθεια, ἡ Ὁδός.
* * *
Τί κρῖμα ἄν δέν διαλέξαμε τόν δρόμο τοῦ Χριστοῦ!
Τό παραπάνω τροπάριο τελειώνει μέ τά λόγια:
Κριτά, λυτρωτά μου καί γνώστα,
λυπήσου με καί γλύτωσέ με
καί σῶσε με τόν δοῦλο σου.
Ἀρχιμ. Ἰωήλ Ν.
Μηνιαίο Περιοδικό Ι.Μ. Νικοπόλεως & Πρεβέζης Αρ. Φύλλου 335 Ιούνιος 2011
«ΠΥΞΙΔΑ» του Αρχιμ. Ιωήλ Ν.