Στο ιερό και άγιο ευαγγέλιο σήμερα, αγαπητοί μου, όχι ένας άνθρωπος αλλ΄ αυτός ο Κύριος επαινεί κάποιον.
Δεν είναι ούτε Ιουδαίος, ούτε ιερέας ή αρχιερέας ή Φαρισαίος, ούτε κανένας ασκητής, είναι ειδωλολάτρης, ζει μέσα στη κοινωνία, και ασκεί ένα από τα πιο σκληρά επαγγέλματα, είναι Ρωμαίος αξιωματικός, εκατόνταρχος.
Στη Καινή Διαθήκη βλέπουμε κι άλλους σαν αυτόν, όπως τον κεντυρίωνα, που τη Μεγάλη Παρασκευή στο Γολγοθά, όταν είδε τα συγκλονιστικά γεγονότα κι άκουσε τα τελευταία λόγια του Χριστού, ο σκληρός εκείνος άνδρας (που το όνομά του κατά τη παράδοση ήταν Λογγίνος) είπε:
«Αληθώς Θεού υιός ήν ούτος» (Ματθ. 27.54 και Μαρκ. 15.37-39).
Στις πράξεις των Αποστόλων βλέπουμε επίσης ότι ο Κορνήλιος, μια άλλη εξαιρετική φυσιογνωμία εκατόνταρχου, ήταν τόσο ευλαβής ώστε οι προσευχές κ΄ οι ελεημοσύνες του ανέβηκαν στον ουρανό.
Δεν εμποδίζει λοιπόν κανένα επάγγελμα να ΄νε κανείς κοντά στο Θεό.
Κάθε άνθρωπος μπορεί να σωθεί, οποιαδήποτε επάγγελμα και αν κάνει, αυτό βλέπουμε εδώ.
Πως εισακούστηκε, αγαπητοί μου, ο εκατόνταρχος του σημερινού ευαγγελίου;
Εισακούστηκε με την πίστη του, την οποία συνόδευαν η ταπείνωση και η αγάπη.
Η αγάπη του!
Η πίστη του εκατόνταρχου δεν ήταν νεκρή, ήταν «πίστις δι΄ αγάπης ενεργουμένη», .όπως λέει ο απόστολος Παύλος (Γαλ. 5.6), πίστη που εκδηλώνεται με την αγάπη.
Αυτό έκανε ο εκατόνταρχος. Πίστευε στον Κύριο, και την πίστη του τη μετέφραζε σε έργα αγάπης.
Που βλέπουμε την αγάπη του; Έρχεται και παρακαλεί το Χριστό για ένα άρρωστο. Ποιος ήταν ο άρρωστος; Δεν ήταν η γυναίκα του ή το παιδί του ή την αδερφή του ή άλλο συγγενικό του πρόσωπο, ήταν ο δούλος του. Παρακαλεί για το δούλο, για τον υπηρέτη του.
Το μέγεθος της αγάπης του φαίνεται αν σκεφτούμε τι ήταν τότε οι δούλοι.
Οι δούλοι την εποχή εκείνη δεν εθεωρούντο άνθρωποι. Όπως τώρα έχει δικαίωμα ο καθένας να κάνει το ζώο του ότι θέλει, έτσι και ακόμη χειρότερα είχαν δικαίωμα να κάνουν τους δούλους.
Λένε ότι κάποιος πλούσιος στη Ρώμη έφτιαξε μια λίμνη με ψάρια, και αγόραζε δούλους, τους έσφαζε, τους έκανε κομμάτια και έτρεφε τα ψάρια με τα κρέατά τους.
Λένε για άλλους ότι: όταν αρρώσταινε ένας δούλος τους, τον πετούσαν σ΄ ένα ξερονήσι και εκεί έρχονταν τα κοράκια και τον έτρωγαν.
Σε εποχή λοιπόν τέτοιας ασπλαχνίας, βλέπεις τον εκατόνταρχο και παρακαλεί για ένα δούλο. Τέτοιον άνθρωπο πώς να μην τον ακούσει ο Χριστός;
Θαυμαστή είναι και η ταπείνωση που έδειξε ο Ρωμαίος αξιωματούχος αυτός, φρούραρχος της πόλεως, έρχεται στο Χριστό και παρακαλεί.
- Έχω άρρωστο στο σπίτι. Ο Χριστός του λέει!
- Θα έρθω εγώ να τον θεραπεύσω. Και τότε τι απαντά.
- «Ουκ ειμί ικανός ίνα μου υπό την στέγην εισέλθης…» δεν είμαι άξιος εγώ, Κύριε, να σε δεχθώ στο σπίτι μου (Ματθ. 8.8). Έχει συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του, αισθάνεται ανάξιος, το αρχοντικό του, που άλλοι θα ζήλευαν, μπρος στη μεγαλοσύνη του Χριστού το βρίσκει μικρό και φτωχό.
Πιο πολύ όμως εισακούστηκε για την πίστη του. Λέει στο Χριστό: «Μόνον ειπέ λόγω, και ιαθήσεται ο παις μου», πες μόνο ένα λόγο, και φτάνει αυτό, ο δούλος μου θα γίνει καλά.
Πίστευε. Τι πίστευε, ότι ο Ιησούς Χριστός έχει απεριόριστη δύναμη εξουσιάζει τα πάντα.
Πίστευε, ότι αυτός είναι ο αληθινός Ιατρός. Δεν είναι όπως οι άλλοι, που για να σε θεραπεύσουν τον άρρωστο πρέπει να τον επισκεφθούν και να τον εξετάσουν.
Πίστευε, ότι ο Χριστός μπορεί να θεραπεύει κι από μακριά. Φαίνεται απίστευτο αυτό;
Υπολογίστε πόσο μακριά είναι ο ήλιος, και όμως η ακτινοβολία του φτάνει στη γη και ζωογονεί τα πάντα.
Εάν λοιπόν ο ήλιος, ένα δημιούργημα, κατορθώνει να φτάνει μέχρι εδώ, πόσο μάλλον ο Θεός, ο Κύριός μας, ο πνευματικός Ήλιος, μπορεί να ευεργετεί και από μακριά;
Ο εκατόνταρχος δεν αμφέβαλλε. Είχε πίστη, αγάπη, ταπείνωση. Γι΄ αυτό ο Χριστός τον βραβεύει.
Όπως οι βασιλιάδες δίνουν παράσημα, έτσι και ο Χριστός. Και το μεγάλο παράσημο δεν το έδωσε σε άλλον αλλά το δίνει σ΄ αυτόν τον αλλόφυλο.
Παράσημο είναι τα λόγια: «Αμήν λέγω υμίν, ουδέ εν τω Ισραήλ τοσαύτην πίστην εύρον», τέτοια πίστη, τέτοια αγάπη, τέτοια ταπείνωση, τέτοιο ψυχικό μεγαλείο, δε βρήκα λέει ούτε μέσα στο Ισραήλ.
Ο εκατόνταρχος, αγαπητοί μου, μας προσφέρει σήμερα πολύτιμα διδάγματα.
Το πρώτο. Η λατρεία του Θεού γίνεται βέβαια κατ΄ εξοχήν μέσα στο ναό, όπου είναι το σώμα και αίμα του Χριστού μας, γι΄ αυτό εκεί συγκεντρώνονται οι πιστοί «εν εκκλησίαις ευλογείτε τον Θεόν» (Ψαλμ. 67.27).
Δεν περιορίζεται όμως μόνο μέσα σ΄ αυτούς τους τέσσερις τοίχους. Ο ψαλμωδός λέει: «Εν παντί τόπω της δεσποτείας αυτού, ευλόγει, η ψυχή μου τον Κύριον». Παντού δηλαδή, όπου και να βρίσκεσαι, είναι κοντά, πολύ κοντά σου ο Θεός.
Αρκεί να έχεις την πίστη του εκατόνταρχου και τον μυστικό ασύρματο που λέγεται προσευχή.
Άμα προσεύχεσαι, η φωνή σου φτάνει μέχρι τα ουράνια και βλέπεις θαύματα.
Όπου και να βρίσκεσαι, σ΄ ακούει ο Θεός. Σ΄ ακούει όπως άκουσε τον Ιακώβ όταν γεννήθηκε στην ερημιά και είπε: «Ως φοβερός ο τόπος ούτος, ουκ έστι τούτο αλλ΄ ή οίκος Θεού, και αύτη η πύλη του ουρανού» (Γεν. 28.17), όπως άκουσε τον Ιωσήφ μέσα στη φυλακή της Αιγύπτου, όπως άκουσε τον προφήτη Δανιήλ μέσα στο λάκκο των λεόντων, όπως άκουσε τον Ιωνά μέσα στη κοιλιά του κήτους όπως άκουσε όλους τους αγίους του (π.χ την αγία Μαρκέλα στα βουνά και τα λαγκάδια, την αγία Φεβρωνία στο μοναστήρι αλλάκαι στη φυλακή).
Παντού μπορεί κανείς να υμνεί και να παρακαλεί τον Θεό.
Η αγάπη είναι το μεγάλο δίδαγμα. Και σήμερα πολλοί έχουν άλλους στην υπηρεσία τους. Τους αγαπούν άραγε όπως ο εκατόνταρχος τον υπηρέτη του;
Υπάρχουν ασφαλώς και αφεντικά σπλαχνικά, που αγαπούν τους υπηρέτες και τις υπηρέτριές τους σαν παιδιά τους, τους φροντίσουν και τους προικίζουν.
Είναι άξιοι επαίνου. Πόσοι είναι όμως αυτοί; Λίγοι δυστυχώς. Οι πολλοί είναι άσπλαχνοί. Καταστηματάρχες, εργοστασιάρχες, προϊστάμενοι να πλουτίζουν στραγγίζοντας τους υπαλλήλους τους, αποκτούν μεγάλες κινητές και ακίνητες περιουσίες, με τον ίδιο ιδρώτα των άλλων, που συχνά χάνουν την υγείας τους δουλεύοντας κάτω από σκληρές συνθήκες εργασίας.
Άσπλαχνοί όμως μπορεί να χαρακτηρισθούν και ορισμένοι γονείς που φροντίζουν μεν για το σώμα των παιδιών τους, αδιαφορούν όμως για την ψυχή τους.
Στη πραγματικότητα δεν αγαπούν δεν αγαπούν τα παιδιά τους. Δεν νοιάζονται που γυρίζει το παιδί, με ποιους συναναστρέφεται, τι χαρακτήρα διαμορφώνει.
Ο εκατόνταρχος νοιάστηκε για το δούλο του, πόσες μανάδες και πόσοι πατεράδες φροντίζουν να φέρουν τα παιδιά τους στο Χριστό, για να τα θεραπεύσει από τις ψυχικές τους ασθένειες;
Και τρίτο δίδαγμα είναι η πίστη.
Ο εκατόνταρχος μας ελέγχει όλους και μας λέει. Γιατί δεν πιστεύετε στο Χριστό;
Εκείνος μια φορά είδε το Χριστό, λίγα λόγια άκουσε, και πίστεψε με όλη του την καρδιά. Εμείς; Πέρασαν τόσοι αιώνες, δυο χιλιάδες χρόνια χριστιανισμού. Τι θαύματα, τι αίματα, τι μαρτύρια δεν είδε ο τόπος μας! Κάθε πέτρα, κάθε σπιθαμή γης κ΄ ένα μαρτύριο.
Όπου να σκαλίσετε το χώμα, θα βρείτε οστά μαρτύρων. Κι αν πάτε στη Μικρά Ασία, εκεί πλέον είναι τα μαρτύρια των μαρτυρίων. Λοιπόν φωνάζει ο εκατόνταρχος, γιατί δεν πιστεύετε Έλληνες; ….. Αυτός θα μας δικάσει. Αλλοίμονό μας!
Ακούσατε τι είπε σήμερα ο Χριστός στο τέλος του ευαγγελίου; Θα έρθουν, λέει, πολλοί από ανατολή και δύση και θα πάρουν θέση στη καρδιά του παραδείσου, ενώ οι λεγόμενοι χριστιανοί θα πεταχτούν στο «σκότος το εξώτερον ….» (Ματθ. 8, 12).
Δεν τα ΄πε αυτά άνθρωπος, τα ΄ πε ο Χριστός. Εμείς μ΄ αυτά που κάνουμε (τις πορνείες τις μοιχείες, τις βλαστημίες, τις επιορκίες, όλα αυτά τα εγκλήματα) είμαστε χειρότεροι από τον εκατόνταρχο, χειρότεροι από ειδωλολάτρες, μόνο στο όνομα θα είμαστε Χριστιανοί, για μας, κι αν δεν υπάρχει κόλαση, έπρεπε να γίνει, για να τιμωρηθούμε.
Ας μετανοήσουμε λοιπόν και ας επιστρέψουμε. Έχουμε μπροστά μας σήμερα ένα καθρέπτη τον εκατόνταρχο.
Ας μιμηθούμε την πίστη του, την ταπείνωσή του, την αγάπη του. Και ας παρακαλέσουμε το Θεό, να μας αξιώσει να απολαύσουμε όλοι τα επίγεια και ουράνια αγαθά, των οποίων αξιώθηκε εκείνος δια της πίστεως στον Ιησού Χριστό, Αμήν.
(+) Ο Επίσκοπος Αυγουστίνος
Κυριακή Δ΄ Ματθαίου (Ματθ. 8,5-13)
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία, η οποία έγινε στον Ι. Ναό Αγίας Μαρκέλλας Βοτανικού – Αθήνα 25.6.1961
Καταγραφή και σύντμηση 10.7. 2011