Στην ΕΤ-1 το βράδυ της Τετάρτης 2.2.2011 η ταινία «ΤΟ ΝΗΣΙ»
Μια αξιόλογη ταινία που αξίζει να δείτε: Το ΝΗΣΙ
Ostrov (το νησί): Ταινία με άρωμα Ορθοδοξίας
Υπόθεση
Σ’ ένα μικρό ορθόδοξο μοναστήρι του Ρωσικού Βορρά ένας γέροντας με την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του σκανδαλίζει τους άλλους μοναχούς, ενώ οι απλοί χωρικοί τον θεωρούν χαρισματικό.
Ακολουθούν ενδεικτικές σκηνές.
Μια νέα γυναίκα πηγαίνει να ζητήσει βοήθεια για ένα σοβαρό προσωπικό της πρόβλημα…
Διάφορες σκηνές
Κριτική
Ακόμη μια δυνατή ταινία από τον μοσχοβίτη αρχιμάστορα Pavel Lounguine [Taxi blues, Luna park]. Το Νησί [Ostrov, 2006, 112'] επαναπροσδιορίζει την πίστη ως ιδανικό, απομονώνοντάς την σ’ ένα ερημίτικο υποβλητικό και υγρό περιβάλλον.
Μακριά από δόγματα και θέσφατα. Γυμνή απέναντι στις ενοχές, τις προσωπικές «αμαρτίες» και τα σφάλματα προς τον συνάνθρωπο. Ο Ταρκόφσκι κι ο Ρουμπλιώφ, ο Κανιέφσκι και η Μια Ανεξάρτητη Ζωή του, ο 41ος Παράλληλος και η υπερβολή, μπολιάζουν το κάδρο.
Ανορθόδοξες οπτικές, τακτικές και ιδέες που αποικοδομούν το μακρινό παρελθόν και σταλάζουν γαλήνη στην ψυχή, λυτρώνοντάς την από τα δεσμά και τις ενοχές.
Μακριά από δόγματα και θέσφατα. Γυμνή απέναντι στις ενοχές, τις προσωπικές «αμαρτίες» και τα σφάλματα προς τον συνάνθρωπο. Ο Ταρκόφσκι κι ο Ρουμπλιώφ, ο Κανιέφσκι και η Μια Ανεξάρτητη Ζωή του, ο 41ος Παράλληλος και η υπερβολή, μπολιάζουν το κάδρο.
Ανορθόδοξες οπτικές, τακτικές και ιδέες που αποικοδομούν το μακρινό παρελθόν και σταλάζουν γαλήνη στην ψυχή, λυτρώνοντάς την από τα δεσμά και τις ενοχές.
Ἡ ὑπόθεσή της παράξενη καί ἰδιαίτερα ἐνδιαφέρουσα. Ἕνας ἄνθρωπος, κατά τή διάρκεια τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κάτω ἀπό ψυχολογική πίεση τῶν Γερμανῶν πού τόν εἶχαν αἰχμαλωτίσει, σκοτώνει τόν καπετάνιο τοῦ πλοίου στό ὁποῖο ὑπηρετοῦσε. Τώρα ζεῖ καί ὑπηρετεῖ σέ ἕνα μοναστήρι, ἀπομονωμένος ἀπό τόν κόσμο. Ἔχει τή φήμη τοῦ πνευματικοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά αὐτός πιστεύει ὅτι εἶναι ἕνα τίποτε. Ἡ ταινία περιγράφει στιγμές ἀπό τή ζωή ἐνός σύγχρονου διά Χριστόν σαλοῦ, ὁ ὁποῖος ἔχει προορατικό χάρισμα, καταφέρνει νά προβληματίσει τούς μοναχούς του μοναστηριοῦ στό ὁποῖο ἀνήκει, χωρίς νά ζεῖ ἀνάμεσά τους, παρά μόνο γιά τήν λατρεία τοῦ Θεοῦ, ὄντας ἀπομονωμένος σέ ἕνα μικρό νησί, ὅπου περνᾶ τίς μέρες του μέ προσευχή καί μετάνοια. Ὁ Θεός ὅμως δέν τόν λησμονεῖ καί λίγο πρίν τό τέλος τῆς ζωῆς του θά συναντήσει καί πάλι τόν καπετάνιο του πού νόμιζε ὅτι εἶχε σκοτώσει, θά θεραπεύσει τήν κόρη του ἀπό τά δαιμόνια καί θά ἀναπαυθεῖ ἐν εἰρήνῃ.
Ὁ μοναχός Ἀνατόλι μᾶς παρουσιάζει μία ἄλλη εἰκόνα γιά τόν κόσμο μας. Νόημα δέν ἔχει ἡ ταχύτητα, ἡ πολυτέλεια, ἡ ἀπόλαυση, τό καλό φαγητό, ἀλλά ἡ ἀγάπη στό Θεό. Ἡ προσευχή καί ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτίας ἀλλάζουν ἐσωτερικά τόν ἄνθρωπο. Τά θαύματα ἔχουν νά κάνουν μέ τήν πίστη στό Θεό καί ὄχι μέ μαγικές δυνάμεις. Ἡ ζήλεια καί ὁ ἀνταγωνισμός δέν νικοῦν τόν ἄνθρωπο πού πιστεύει ἀπό τήν καρδιά του. Ἡ ταπείνωση, ἡ ἀληθινή ἀγάπη, πού μπορεῖ νά εἶναι καί σκληρή, ἡ δύναμη τῆς νοερᾶς προσευχῆς, δηλαδή τοῦ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν», δίνουν ἕνα ἄλλο νόημα στή ζωή μας. Ἐπίσης, ποτέ τά πράγματα δέν εἶναι ὅπως φαίνονται. Αὐτός πού ἀγαπᾶ ἀληθινά, βλέπει τό μέσα τοῦ ἀνθρώπου καί ξέρει νά συγχωρεῖ. Αὐτό ἄλλωστε, κάνει ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος ζητεί ἀπό τόν ἄνθρωπο πρῶτα τήν καρδιά του.
Ὁ μοναχός Ἀνατόλι μᾶς παρουσιάζει μία ἄλλη εἰκόνα γιά τόν κόσμο μας. Νόημα δέν ἔχει ἡ ταχύτητα, ἡ πολυτέλεια, ἡ ἀπόλαυση, τό καλό φαγητό, ἀλλά ἡ ἀγάπη στό Θεό. Ἡ προσευχή καί ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτίας ἀλλάζουν ἐσωτερικά τόν ἄνθρωπο. Τά θαύματα ἔχουν νά κάνουν μέ τήν πίστη στό Θεό καί ὄχι μέ μαγικές δυνάμεις. Ἡ ζήλεια καί ὁ ἀνταγωνισμός δέν νικοῦν τόν ἄνθρωπο πού πιστεύει ἀπό τήν καρδιά του. Ἡ ταπείνωση, ἡ ἀληθινή ἀγάπη, πού μπορεῖ νά εἶναι καί σκληρή, ἡ δύναμη τῆς νοερᾶς προσευχῆς, δηλαδή τοῦ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν», δίνουν ἕνα ἄλλο νόημα στή ζωή μας. Ἐπίσης, ποτέ τά πράγματα δέν εἶναι ὅπως φαίνονται. Αὐτός πού ἀγαπᾶ ἀληθινά, βλέπει τό μέσα τοῦ ἀνθρώπου καί ξέρει νά συγχωρεῖ. Αὐτό ἄλλωστε, κάνει ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος ζητεί ἀπό τόν ἄνθρωπο πρῶτα τήν καρδιά του.
Ἡ ταινία γυρίστηκε τό 2006 καί προβλήθηκε στό Φεστιβάλ Κινηματογράφου τῆς Θεσσαλονίκης. Οἱ ἠθοποιοί, μέ κορυφαῖο τόν διάσημο στή Ρωσία. Πέτρ Μαμόνοβ πού ἀποδίδει ἐκπληκτικά τό ρόλο τοῦ μοναχοῦ Ἀνατόλι, μᾶς κάνουν νά ζοῦμε κυριολεκτικά τά γεγονότα, ἐνῶ ἡ σκηνοθεσία τοῦ βραβευμένου στό φεστιβάλ τῶν Καννῶν Πάβελ Λουνγκίν μας ἀφήνει φορτωμένους μέ ὄμορφες εἰκόνες ἀλλά καί ἐρωτηματικά γιά τήν ἴδια μας τή ζωή. Ἰδιαίτερα ἐντυπωσιακές οἱ σκηνές μέ τή νέα κοπέλα πού θέλει νά κάνει ἔκτρωση, τό θαῦμα τοῦ παιδιοῦ πού περπατᾶ, ἐνῶ ἡ μάνα του ἀκόμη καί τότε σκέπτεται τή ζωή της καί τή δουλειά της, τό κάψιμο τῶν πολυτελῶν ρούχων τοῦ ἡγουμένου, ὁ ὁποῖος ἔχει χάσει τό νόημα τῆς πνευματικότητας, καί οἱ δυνατοί διάλογοι μεταξύ τοῦ Ἀνατόλι καί τοῦ Ἰώβ, τοῦ μορφωμένου μοναχοῦ πού δέν μπορεῖ νά καταλάβει ποιό εἶναι τελικά τό ἀληθινό περιεχόμενο τῆς πνευματικῆς ζωῆς.
Ἡ πίστη δίνει δύναμη καί νόημα νά ἀντέξουμε ἀκόμη καί στίς μεγαλύτερες ψυχολογικές δοκιμασίες. Ἀρκεῖ νά θυσιάσουμε κάτι ἀπό τό «Ἐγώ»μας. Νά διαλέξουμε τήν ἐμπιστοσύνη στό Θεό, πού ξέρει καί θεραπεύει κάθε θλίψη μας. Κάποτε, μπορεῖ νά ἀργήσει νά μᾶς δώσει τήν ἀπάντηση. Ὅμως δέν ξεχνᾶ.
Μία ταινία βγαλμένη ἀπό τήν ρωσική παράδοση, πού μπορεῖ νά μήν ἔγινε blockbuster (στήν Ἑλλάδα δέν διανεμήθηκε στίς κινηματογραφικές αἴθουσες λόγω τοῦ «προοδευτισμοῦ» μας, πού δέν μᾶς ἐπιτρέπει νά βλέπουμε τέτοια θεάματα), ἀλλά δείχνει ἕναν ἄλλο τρόπο τέχνης, πού μιλᾶ στήν ψυχή μας.
Μ. Θ. (Βήματα Νο 6)
Μία ταινία βγαλμένη ἀπό τήν ρωσική παράδοση, πού μπορεῖ νά μήν ἔγινε blockbuster (στήν Ἑλλάδα δέν διανεμήθηκε στίς κινηματογραφικές αἴθουσες λόγω τοῦ «προοδευτισμοῦ» μας, πού δέν μᾶς ἐπιτρέπει νά βλέπουμε τέτοια θεάματα), ἀλλά δείχνει ἕναν ἄλλο τρόπο τέχνης, πού μιλᾶ στήν ψυχή μας.
Μ. Θ. (Βήματα Νο 6)
Στοιχεῖα καί κριτικές γιά τήν ταινία στίς ἠλεκτρονικές διευθύνσεις:
http://www.ostrov-film.ru/
http://www.filmfestival.gr/2006/index.php?
page=filmdetails&ln=gr&box=independencel&id=170
http://www.imdb.com/title/tt0851577/
http://epoques.blogspot.com/2008/02/octpob.html