Κάποτε οι κόρες του Καρόλου Μαρξ ρώτησαν τον πατέρα τους, τί σήμαινε γι' αυτόν η λέξη «ευτυχία». Αυτός τους απάντησε: «Ευτυχία σημαίνει να αγωνίζεσαι, να παλεύεις, να μη συμβιβάζεσαι».
Την ίδια ερώτηση έκαναν και στον φίλο του πατέρα τους, τον Φρειδερίκο Ένγκελς, πού τυχαία βρισκόταν εκεί. Αυτός τους απάντησε: «Ευτυχία για μένα είναι ένα μπουκάλι κρασί».
Δεν διαφωνούμε με τις απαντήσεις των δύο μεγάλων φιλοσόφων. Το να αγωνίζεσαι για κάτι πού το θεωρείς καλό, σίγουρα σου δίνει μια βαθειά ικανοποίηση. Και ένα μπουκάλι κρασί, σίγουρα «ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου».
Μόνο πού είναι επίσης σίγουρο, ότι όλοι οι αγώνες δεν είναι υποχρεωτικά καλοί. Και από την άλλη, όλα τα κρασιά δεν είναι εξ ίσου ευφραντικά. Θα θέλαμε να ξέρουμε πιο συγκεκριμένα:
Μόνο πού είναι επίσης σίγουρο, ότι όλοι οι αγώνες δεν είναι υποχρεωτικά καλοί. Και από την άλλη, όλα τα κρασιά δεν είναι εξ ίσου ευφραντικά. Θα θέλαμε να ξέρουμε πιο συγκεκριμένα:
— Ποιος αγώνας χαρίζει την αληθινή ευτυχία; Και
— Ποιο κρασί δίνει την αληθινή ευφροσύνη;
* * *
Ένα αγράμματο παλληκάρι, πού το έλεγαν Παναγιώτη, και έζησε στην Πελοπόννησο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, μας δίνει πιο σαφείς απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.
Ο Παναγιώτης ήταν σανδαλοποιός. Και ζούσε με τιμιότητα και σωφροσύνη. Κάποια στιγμή όμως «μέθυσε» από την ιδέα, ότι «ευτυχία είναι, να καλοτρώς και να καλοπίνεις». Μα όταν το μυαλό «ναρκωθεί» από τέτοια ιδέα, ο άνθρωπος δεν διστάζει να πουλήσει τα πάντα, για να εξασφαλίσει την «δόση» του. Έτσι και αυτός πούλησε την πίστη του στον Χριστό, και έλεγε ότι ήταν μουσουλμάνος, για να μπορεί να τρώει Και να πίνει «καλύτερα». Φαινόταν, ότι ο «αγώνας» του για ψωμί, (κρασί) Και ελευθερία δικαιώθηκε πλήρως! Και σχετικά... ανέξοδα!
Ευτυχώς, η «μαστούρα» του δεν κράτησε πολύ. Κάποτε ξύπνησε. Και κατάλαβε, ότι ο άνθρωπος δεν χορταίνει μόνο με τέτοιο ψωμί, με τέτοιο κρασί και με τέτοια ελευθερία. Κατάλαβε, ότι πηγή της αληθινής Ελευθερίας Και της αληθινής Ευτυχίας, είναι ο Χριστός. Ο Οποίος, για να μας χαρίσει αυτά τα μεγάλα Και αληθινά Δώρα, έχυσε εκούσια το Τίμιο Αίμα Του επάνω στον Σταυρό.
Συνειδητοποίησε τότε ο Παναγιώτης, ότι χρειαζόταν να αλλάξει πορεία. Έτσι έφυγε. Και επήγε στο Άγιο Όρος. Και έγινε και μονάχος με το όνομα Παύλος. Και αποφάσισε να αγωνιστεί. Να παλαίψει. Όχι αόριστα κάποιον «αγώνα». Άλλα ένα συγκεκριμένο Αγώνα, τον αγώνα της υπακοής, πού δίνει την αληθινή Ευτυχία και Ελευθερία, και χορταίνει αληθινά τον άνθρωπο. Και «μεθυσμένος» από αύτη την λαχτάρα, αποφάσισε να μαρτυρήσει για την δόξα του Χριστού. Και να χύσει το αίμα του εκούσια.
Τί είδους «κρασί» τον «μέθυσε» τώρα; Μας το αποκαλύπτει ένας συμπατριώτης του, ο ιερομόναχος Τιμόθεος. Αυτός προσπάθησε να αποτρέψει τον Παύλο να πάει στο μαρτύριο, λέγοντας του, ότι το μαρτύριο είναι πράγμα πικρό. Και επέμενε. 'Αλλά μια νύχτα είδε σε δράμα τον άγιο, να του προσφέρει ένα ποτήρι γεμάτο αίμα. Και να του λέει: «Πιες, αδελφέ!», Και όταν ο Τιμόθεος αρνήθηκε, γιατί ήταν αίμα και μάλιστα πικρό, ο Παύλος τον διαβεβαίωσε ότι ήταν γλυκύτατο!
Δεν είναι ούτε αυθυποβολή, ούτε αυταπάτη, η γλύκα της ζωής κοντά στον Χριστό. Είναι μια πραγματικότητα τόσο μεγάλη, πού νικάει την φρίκη των μαρτυρίων και του θανάτου.
Όταν ο άνθρωπος «γλυκαθή», από το «κρασί» της αγάπης του Χριστού, μεθάει ένα μεθύσι, πού δεν τον βγάζει από την πραγματικότητα. Δεν τον κάνει να ξεχνάει ούτε να ξεχνιέται. Αντίθετα, τον κάνει Και καταλαβαίνει πόσο πρόχειρες, καθαρά υποκειμενικές και φτηνές είναι τοποθετήσεις σαν του Μαρξ Και του Ένγκελς.
Μόνο πού, για να γλυκαθή ο άνθρωπος από αυτό το «κρασί» χρειάζεται να το δοκιμάσει
• παλεύοντας να ζήσει με συνέπεια την ζωή της Εκκλησίας, και
• σταματώντας να λέει ψέματα στον εαυτό του, ότι δήθεν η ζωή έξω από Αυτήν τον «γεμίζει».
Ο άγιος Νεομάρτυς Παύλος μαρτύρησε στην Τρίπολη στις 22 Μαΐου 1818.
Ἀρχιμ. Β.Λ.