Προκειται για ενα μικρο εκκλησακι λιθοκτιστο με διριχτη λιθινη στεγη διαστασεων 6.50Χ2.50μ. που κρατει απο την Βυζαντινη εποχη, τον 12ο αιωνα μ.Χ. Το μικρο αυτο εκκλησακι βρισκεται στη συνδρομη δυο ποταμων, η” καλυτερα ενος ποταμου και ενος αρκετα ορμητικου ρυακος, που οι ροες τους σχηματιζουν ορθη γωνια στο βαθος μιας ευρυχωρης κοιλαδας, που ειναι κυριολεκτικα πνιγμενη στο πρασινο που το αποτελουν μεγαλα πολυχρονα υδροβια δεντρα. Και εδω αρχιζει το παραξενο, που κατα την γνωμη του υποφαινομενου και πολλων ειναι ενα θαυμα, καταμεσης μιας εποχης εξοχως ρεαλιστικης που δεν παρεχει γονιμο εδαφος για θαυματα.
Το κτισμα με πρωτη ματια ειναι ετοιμορροπο, λες οτι απο στιγμη σε στιγμη θα καταρευσει και απορεις πως ακομη δεν εχει παρασυρθει απο τα υδατινα ρευματα στη συνδρομη των οποιων βρισκεται. Στην στεγη του φυονται δεκα επτα (17) ολοζωντανα με κορμους ποικιλλης διαμετρου δεντρα των οποιων το υψος επισης ποικιλλει και φθανει πολλες φορες και τα 18 μετρα! Το παραξενο στην ολη κατασταση ειναι οτι τα δεντρα αυτα τα πανυψηλα ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΘΟΛΟΥ ΡΙΖΕΣ!!! Φαινονται οτι στην κυριολεξια υπτανται!! Απο ερευνες που εχουν γινει με ακτινες Χ στους τοιχους του κτισματος δεν εχουν δειξει καθολου ριζες. Αν καποιος βαλει το χερι του κατω απο τη βαση ενος απο τα δεντρα το χερι του βγαινει απο την αλλη μερια….
Εχει υπολογισθει απο τον ογκο των κορμων και των κλωνων οτι το εκκλησακι φερει αυτη τη στιγμη το ισοδυναμο βαρος 18 αυτοκινητων mercedes, διχως να υπολογιζουμε και το βαρος των φυλων την εποχη που τα δεντρα ειναι καταφυτα.
Τον χειμωνα στη κοιλαδα πνεουν ισχυροι ανεμοι που κανονικα θα επρεπε να εχουν παρασυρει τα δεντρα και μαζι το εκκλησακι που τα στηριζει, αλλα αυτο δεν εχει συμβει μεχρι στιγμης.
Το εκκλησακι ειναι αφιερωμενο στην Αγια Θεοδωρα της Βαστας, που ομως δεν εχει καμμια σχεση με την Αγ. Θεοδωρα την Μεγαλη την Αυτοκρατηρα του Βυζαντιου.
Συντομα ιστορικά στοιχεία για τον βίο της Αγίας
Για την ζωη, το μαρτυριο και την εν συνεχεια αποκατασταση της και την δημιουργια του κτισματος εχει γραψει ο Δημητριος Ι. Καπερνεκας το ετος 1980, οπως και ο Επισκοπος Θεοφιλος Καναβος, Μητροπολιτης Γορτυνος και Μεγαλοπολεως.
Το ατυχες με αυτες τις εποχες ειναι οτι οι υπαρχουσες γραπτες μαρτυριες που να ερχονται απο τον 7ο αιωνα ειναι ελαχιστες και αυτες βεβαια δεν ασχολουνται με ανωνυμους (τοτε) ανθρωπους, για τους οποιους κανεις δεν θα ενδιαφεροταν να ασχοληθει. Οτι ξερουμε λοιπον για την Θεοδωρα το εξαγουμε απο την παραδοση και καποιες μαρτυριες που αναφερονται αλλου και καπου εκει βρισκεις και μια ελαχιστη μνεια για την Θεοδωρα. Η ιστορια της λοιπον ειναι παραξενη οπως παραξενο ειναι και το ναιδριο που ειναι αφιερωμενο σ’αυτη.
Στον 7ο αιωνα, οπως και σ’ολοκληρη την εποχη του Βυζαντιου και κατ’επεκταση και στην εποχη της αρχαιας Ελλαδας, καθε χωριο ηταν μια ξεχωριστη και ανεξαρτητη κοινωνικη, διοικητικη και προ παντων στρατιωτικη οντοτητα. Καθε χωριο δηλαδη ειχε το δικο του μικρο η” μεγαλυτερο στρατο και στρατοι αυτοι συχνα εμαχοντο μεταξυ τους για επικρατηση, εξουσια, αυξηση πλουτου κλπ. Καθε οικογενεια ειχε την υποχρεωση να συνεισφερει στο στρατο του χωριου με τουλαχιστον ενα αρσενικο ατομο, που συνηθως ηταν ο πατερας η” το μεγαλυτερο απο τα αγορια. Αν ο πατερας ηταν πολυ γερος για στρατιωτης η” δεν υπηρχαν αλλοι αρσενικοι στην οικογενεια, τοτε επρεπε να πληρωθει καποιο μεγαλο ποσον ωστε με το αντιτιμο του να πληρωνεται καποιος μισθοφορος.
Η Θεοδωρα ειχε γεννηθει και καταγοταν απο την Βαστα που εκεινη την εποχη διατηρουσε καποιο παρομοιο στρατο. Η οικογενεια της φαινεται οτι δεν ειχε αγορια, ο πατερας της ηταν πολυ γερος για να καταταχθει στο στρατο και πολυ φτωχος για να χρηματοδοτησει μισθοφορο. Η Θεοδωρα θα πρεπει να ηταν η μεγαλυτερη απο μια σειρα απο κορες στην οικογενεια και πηρε την μεγαλη αποφαση …. Θα καταγοταν στο στρατο σαν αντρας μια και αλλη λυση δεν υπηρχε και αν δεν το εκανε ο πατερας της θα συλλαμβανοταν για απληρωτο χρεος προς το χωριο. Ετσι και εκανε, ντυθηκε σαν αντρας, καταταχθηκε, ελαβε μερος σε διαφορες μαχες στις οποιες και διακριθηκε, καταφερε μαλιστα να επισυρει την εκτιμηση του Διοικητη της/του, που εφθασε να την προαγει στο βαθμο του λοχαγου η” κατι αντιστοιχο. Ολο αυτο το καιρο η Θεοδωρα ηταν, ελεγε και επεμενε οτι τιμα, πιστευει το Θεο και δεν την ενδιαφερει τιποτε αλλο.
Στο στρατωνα, οπου περνουσε τις περισσοτερες ωρες της η Θεοδωρα, υπηρχε και μια νεαρη πλυστρα που επλενε τις στολες των στρατιωτων, και οπως φαινεται, ερωτευθηκε την Θεοδωρα, οπως την εβλεπε σαν νεαρο Λοχαγο, μη ξεροντας βεβαια οτι ηταν γυναικα και οχι αντρας. Η Θεοδωρα της ελεγε οτι ειναι θρησκευομενη και δεν την ενδιαφερει τιποτε αλλο εκτος απο την πιστη της στο Θεο-τι αλλο αλλωστε θα μπορουσε να της εξηγησει για να την πεισει? αλλα εκεινη αμεταπειστη …., και δεν εφθανε αυτο, αλλα-αφου φαινεται ειχε παει πρωτα με καποιον αλλο, ισως για να εκδικηθει την Θεοδωρα παρουσιαστηκε στο Διοικητη και ειπε οτι ειχε μεινει εγκυος απο την …….. Θεοδωρα. Ο Διοικητης, με την εκτιμηση που της ειχε, την καλεσε και της συνεστησε να παντρευτει την κοπελλα και το πραγμα θα τελειωνε εκει, χωρις αλλες συνεπειες, αν οχι θα ηταν υποχρεωμενος να την περασει απο Πειθαρχικο Συμβουλιο που η ετοιμηγορια του θα ηταν θανατος. Η Θεοδωρα μια και δεν ειχε αλλη διεξοδο αρνηθηκε και το αποτελεσμα ηταν να την καταδικασουν σε θανατο και να την θανατωσουν στον τοπο ακριβως που ειναι σημερα το ναιδριο. Την εποχη εκεινη στο τοπο ερεε μονο το ενα ποταμι.
Λεγεται οτι πρινπεθανει η Θεοδωρα παρακαλεσε τον Θεο “τα μαλλια της να γινουν δεντρα και το αιμα της ποταμι”…. Την εποχη εκεινη τα ρουχα ηταν σπανιο πραγμα και ακριβο γι’αυτο και συνηθιζαν να γδυνουν τους καταδικασμενους σε θανατο, μετα τη θανατωση, και να πουλουν τα ρουχα τους η” να τα δινουν για να τα φορεσει καποιος αλλος. Πηγαν λοιπον να γδυσουν και τη Θεοδωρα και τοτε …. τοτε καταλαβαν το μεγαλο λαθος που ειχε γινει ….. Ο νεκρος …. Λοχαγος ηταν ….. γυναικα!!! Την στιγμη που η Θεοδωρα αφηνε την τελευταια πνοη της, λεγεται οτι αρχισε να τρεχει ορμητικο το δευτερο ποταμι που τρεχει και ενωνεται καθετα με το πρωτο (Χαραδρος λεγεται), σαν εκπληρωση της παρακλησης “το αιμα μου να γινει ποταμι”.
Μετα απο αιωνες, ισως τον 12ο αιωνα, καποιος ηγουμενος Μονης, σε συνεργασια με τους συγχωριανους της, εκτισε το ναιδριο, το αφιερωσε στη μνημη της και η Θεοδωρα εταφη μεσα εκει, οπου και ακομη αναπαυεται. Τοτε, λεγεται οτι αρχισαν να φυονται τα δεντρα στη στεγη, που θεριεψαν μεσα σε ελαχιστο χρονο, για να εκπληρωθει και η δευτερη παρακληση της : “τα μαλλια μου να γινουν ….. δεντρα”. Ισως καποιο χερι Θειο, για μη μοιαζουν με τα γειτονικα δεντρα, τα εχει εκει να βρισκονται χωρις …… ριζες ….. ισως.
Ειδικοί επιστήμονες μιλάνε για το θαύμα
Η εξήγηση που έδωσαν για το παράδοξο αυτό φαινόμενο συνοπτικά μερικοί επιστήμονες:
- κ. Λούκος Κων/νος (Γεωπόνος – Κόρινθος): “Δεν υπάρχει εξήγηση από πλευράς γεωπονικής επιστημονικής. Πρόκειται για ένα ΔΙΑΡΚΕΣ ΘΑΥΜΑ”.Η εξήγηση που έδωσαν για το παράδοξο αυτό φαινόμενο συνοπτικά μερικοί επιστήμονες:
- κ. Μακρυγιάννης Π. (Γεωπόνος): “… Αλλά σα γεωπόνος, είμαι σε θέση να ξέρω πολύ καλά, ότι οι τοίχοι θα είχαν ανοίξει και σπάσει από τις ρίζες ενός μόνο δέντρου, πόσο μάλλον δεκαεπτά”.
- κ. Ράπτης Γεώργιος (Δασολόγος – Ναύπακτος): “Το όλο φαινόμενο υπερβαίνει κάθε λογική, φυσική και επιστημονική εξήγηση του ανθρώπου”.
- κ. Μπεληγιάννης Ελευθέριος (Πολιτικός Μηχανικός – Αθήνα): “Όταν ο αέρας αυτός (της ρεματιάς) έχει τη δυνατότητα να ξεριζώνει δέντρα, καταλαβαίνει κανείς, τι δυνάμεις εξασκούνται από τα 17 δέντρα για την ανατροπή της στέγης”.
- κ. Σταυρογιάννη – Περρή Ελένη (Αρχιτέκτων – Καλαμάτα): “Φαινόμενο επιστημονικά ανεξήγητο. Οι δυνάμεις βάρους και αέρος σε συνάρτηση, θα έπρεπε λόγω θέσεως του εξωκλησιού, αλλά και λόγω της προχείρου κατασκευής αυτού, προς δε και της παλαιότητάς του να είχαν διαλύσει το κτίσμα. Τούτο όμως, παραμένει επί τόσους αιώνας χωρίς σοβαρές φθορές”.
- κ. Παλλας (Διευθυντής Αρχαιοτήτων – Κόρινθος): “Βάσει των φυσικών νόμων, τουλάχιστον τα μεγάλα αυτά δέντρα, λόγω κλίσεως, ύψους, περιμέτρου έπρεπε να είχαν γκρεμισθεί. Δια να στέκουν αγέρωχα, είναι κάτι που η επιστήμη δεν μπορεί να δώσει εξήγηση”.
- κ. Τίγκας Αναστάσιος (Θεολόγος, Αρχαιολόγος, Ιστορικός – Ηράκλειο Αττικής): ” Η όλη ανάπτυξις, ύπαρξις και ζωή των δέντρων επί της στέγης του ναού της Οσιοπαρθενομάρτυρος Θεοδώρας εκπλήσσει, αντιβαίνει προς πάσα λογικήν και φυσικήν εξήγησιν του ανθρώπου. Καταδεικνύει μίαν σπανίαν ιδιαιτερότητα, την επέμβασιν του Θεού επί της δημιουργίας Του, το θαύμα”.